Vanaf 1 september zouden „sekswerkers” weer aan de slag mogen, zo vermeldde het routeplan van het kabinet lange tijd. Dat deze datum woensdagavond twee maanden werd vervroegd, verraste directeur Eva Wielenga van De Haven, een christelijke stichting die in Den Haag en omgeving actief is met veldwerk, maatschappelijk werk en een uitstapprogramma voor prostituees. „We zijn ervan geschrokken. De coronapandemie is niet voorbij en werken in de prostitutie blijft daarom heel gevaarlijk voor de gezondheid. Daar maken we ons grote zorgen om.”

Hoe reageren de vrouwen op de heropening van de bordelen?

„In veel reacties klinkt angst en twijfel door. De een zegt: Zijn ze gek geworden? Dit moeten we niet doen. Sommigen denken: Nu kan ik mijn schulden misschien wegwerken. En anderen, die bezig zijn met een uitstaptraject en in een aantal gevallen een sollicitatie hebben lopen, twijfelen nu wat ze zullen doen.”

Hoe veel vrouwen zijn er de afgelopen maanden definitief gestopt?

„Sinds de sluiting van de bordelen op 15 maart hebben we er 160 cliënten bij gekregen met uiteenlopende hulpvragen. Ongeveer vijftien zijn definitief gestopt. Een deel van hen heeft via onze jobcoach ander werk gevonden, in de tuinbouw, de verzorging of de horeca, terwijl anderen een uitkering hebben. Daarnaast zijn er zo’n twintig vrouwen die nu serieus overwegen te stoppen.”

Wat is er nodig om de prostitutie vaarwel te zeggen?

„Het belangrijkste is dat vrouwen ander werk vinden of een uitkering krijgen. Daar zijn we druk mee bezig. We hebben een profielenbank opgesteld met 25 anonieme profielen waarin vrouwen aangeven wat voor werk ze zoeken. Die zetten we uit onder bedrijven in onze achterban. Veel christelijke ondernemers zijn gelukkig bereid vrouwen een nieuwe kans te geven. Daarmee voelen we ons in deze coronatijd erg gezegend. Ook het mkb in Den Haag denkt enthousiast mee. Diverse werkgevers kijken wat ze vrouwen kunnen bieden, maar we zijn nog hard op zoek naar meer bedrijven.”

Hoe groot is het risico dat prostituees onder dwang van pooiers toch terugkeren naar hun oude stek?

„Er zullen pooiers zijn die ervoor zorgen dat vrouwen straks weer zeven dagen per week achter het raam staan, zoals sommigen ook de afgelopen tijd onder dwang illegaal hebben doorgewerkt. Nog vaker zien we dat vrouwen zich door economische omstandigheden gedwongen voelen terug te keren. Sommigen huren een huis van een exploitant –geen pooier– die de afgelopen maanden coulant was. Nu de bordelen weer open gaan, is de kans groot dat exploitanten zeggen: Je kunt weer geld verdienen, dus je moet de huur weer betalen. Donderdag hoorden we al van een vrouw die zo feitelijk vastzit in de prostitutiewereld.”

Wat is uw grootste zorg?

„Er zijn vrouwen die niet terug willen, maar zich ertoe gedwongen voelen en intussen heel bang zijn voor corona. Vorige week hebben we op de fiets de vrouwen bezocht met wie we contact hebben. Sommigen kwamen met een mondkapje om aan de deur en durfden ons niet binnen te laten. We maken ons grote zorgen om deze groep als die straks toch aan het werk gaat.

Hun beroep brengt grote risico’s met zich mee omdat er veel fysiek contact is. De anderhalvemetermaatregel is voor hen vervallen. Mannen die hen bezoeken, weten waarschijnlijk dat ze in geldnood zijn en spelen daarop in door meer te vragen voor minder geld. Je kunt allerlei mooie protocollen hebben, maar wat gebeurt er als het gordijn dicht gaat?”

Wat kunt u voor deze vrouwen betekenen?

„Het belangrijkste is dat wij hen hoop en perspectief blijven bieden. We hopen dat zij de komende tijd nog gebruik kunnen maken van tijdelijke ondersteuning door middel van een uitkering voor zzp’ers, maar de details zijn nog niet duidelijk. Intussen is onze boodschap: je hoeft niet in blinde paniek terug te keren, er zijn andere opties. De taallessen en de jobcoaching gaan door en er staan werkgevers klaar om vrouwen een nieuwe kans te geven. Dit bieden van perspectief is heel belangrijk.”

Blijft een deel van de Haagse prostitutiestraten straks leeg?

„Zoals we er op 15 maart waren, toen de rolluiken in de prostitutiebuurt ineens naar beneden gingen, zullen we er ook op 1 juli zijn. We verwachten dan in ieder geval een groep vrouwen aan te treffen die de afgelopen maanden onder de radar zat en onder dwang terugkeert. Toch zullen er naar verwachting ook diverse ramen leeg blijven doordat diverse vrouwen nu nog in hun thuisland verblijven en anderen zijn gestopt. Degenen die we straks terugzien, zijn waarschijnlijk de meest kwetsbare vrouwen uit onder meer Oost-Europa.”

Hoe groot is het risico dat lege plekken snel door anderen worden opgevuld?

„Pooiers slagen er altijd weer in vrouwen daarheen te trekken, als ze daar geld mee kunnen verdienen. Dat zag je recent ook in België, toen het werk achter de ramen na een periode van sluiting weer werd gedoogd. Als we straks nieuwe gezichten zien, proberen we ook met die vrouwen een band op te bouwen en er voor hen te zijn.”