Productontwerper Lidewij van Twillert (30), die in 2015 afstudeerde aan de Technische Universiteit Delft, had destijds niet veel tijd nodig om een afstudeeronderwerp te kiezen. „Al op mijn negende maakte ik een truitje voor mijn teddybeer. Vanaf mijn dertiende naaide ik mijn eigen kleren, overigens met wisselend succes. Ik wilde dus iets met mode.”

Tijdens haar studie maakte Van Twillert kennis met de toenemende mogelijkheden van de 3D-scan en de 3D-printer, die in de ontwerpwereld een grote rol spelen. Met een 3D-scan breng je een willekeurige vorm, bijvoorbeeld een gebruiksvoorwerp of een gebouw, met weinig inspanning in kaart.

Een 3D-printer biedt de mogelijkheid om in een handomdraai aan de hand van een computertekening een ingewikkelde ruimtelijke vorm uit de spuitkop van de printer te toveren. Dat kan een maquette zijn van een gebouw of een zoekgeraakt onderdeeltje van een stuk speelgoed, of desnoods een ingewikkelde creatie van chocolade .

Tot haar verbazing merkte Van Twillert dat die ontwikkeling aan de mode volledig voorbijging. „Terwijl je met een 3D-scanner een bodyscan kunt maken die het lichaam met behulp van een meetpuntenwolk gedetailleerd in kaart brengt. De computer maakt daar een digitale afbeelding van. Renderen heet dat in vaktermen. Zo precies lukt dat je nooit met een meetlint.”

Het maken van een bodyscan kost weinig inspanning, maar levert wel een schat aan informatie op over de afmetingen en verhoudingen van het lichaam. Zeker bij kledingstukken waarbij pasvorm erg belangrijk is, kan zo’n scan de ontwerper helpen om een mooi en tegelijkertijd comfortabel item tot stand te brengen.

Starre markt

Als er een kledingcategorie is waarbij vorm en functie in de praktijk niet samengaan, is het wel lingerie. Terwijl juist voor beha’s geldt dat ze goed moeten passen. De keuze voor het onderzoek naar de mogelijkheden om een beha op maat te maken als afstudeeronderwerp, was dus voor Van Twillert een logische stap. „Ik wilde met de technieken van nu een beha op maat maken en laten zien dat vorm en functie bij lingerie prima samen kunnen gaan.”

De Rotterdamse mode-ingenieur besloot de beugelbeha opnieuw te ontwerpen. „Het is opvallend hoe ouderwets die is”, stelt ze verwonderd vast. Het idee van een ondersteunende beugel is mooi gevonden, maar als hij niet goed past, knelt hij de borst af of prikt onder de oksel.

De beugel is uitgevonden in de jaren dertig. „Er zijn daarna wel pogingen gedaan om hem verder te ontwikkelen, maar de markt is star door het complexe productieproces. Voor het maken van beha’s zijn kostbare machines nodig, waardoor nieuwe innovaties moeilijk doorbreken. ”

Millimeterwerk

Het resultaat van haar afstudeeronderwerp is de Curvearis, een driedimensionale beugel die door zijn dubbel gekromde vorm volledig het lichaam volgt. Op dit moment is ze druk met de octrooiaanvraag, die haar ontwerp moet beschermen. Tegelijkertijd zijn haar dagen gevuld met de handmatige productie van perfect passende lingerie.

In haar studio in De Wasserij, de onlangs gerenoveerde wasserette van het voor de rest gesloopte Bergwegziekenhuis die tientallen modeprofessionals huisvest, maakt Van Twillert voor individuele klanten beha’s op maat. „Het is millimeterwerk. Ik ben drie jaar bezig geweest om het naaien echt goed onder de knie te krijgen.” Dat ze het werk met naald en draad goed beheerst, blijkt uit de prachtig afgewerkte producten die ze laat zien.

Een beha op maat maken, is een heel traject. Het bovenlichaam van de vrouw moet met een bodyscan in kaart worden gebracht, waarna een door Van Twillert zelf ontwikkeld algoritme alles doorrekent. De werking van een algoritme kun je vergelijken met de wijze waarop een computerprogramma aan zijn resultaten komt.

Vervolgens rollen twee perfect passende beugels uit de 3D-printer. Daar ‘bouwt’ ze het textiele gedeelte van het kledingstuk handmatig omheen, aan de hand van patronen die ook tot stand zijn gekomen met behulp van het algoritme.

Het zijn zeker niet alleen vrouwen met afwijkende maten die bij Van Twillert terechtkomen. Ook vrouwen met een reconstructie na borstkanker komen langs. „Zeker bij het ouder worden hebben zij er moeite mee om passende lingerie te vinden.”

Duurzaamheid staat bij Van Twillert hoog in het vaandel. Op subtiele wijze verwerkt ze dat in haar ontwerpen. „Mijn nieuwe collectie Water Drift bevat kleurrijke borduursels, geïnspireerd door een grafiek van de waterstanden van de Amsterdamse grachten. Op die manier visualiseert het borduurwerk de stijging van de zeespiegel. Sieraden ondersteunen de collectie.”

In de westerse wereld zijn we gewend om kleding te kopen op het moment dat wij dat willen. Dat vraagt een enorme voorraad van spullen waarvan het maar de vraag is of iemand erop zit te wachten en waarvan een groot deel onverkoopbaar blijkt.

Met een levertijd van negen tot twaalf weken vaart Van Twillert tegen de stroom in. „Ik ga voor slow fashion en heb bewust geen voorraad, ook met het oog op duurzaamheid. Voorraad is een van de grote problemen in de modebranche, daarom zie je ook van die bizarre kortingen van bijvoorbeeld 70 procent.”

Een paar jaar geleden heeft Van Twillert bewust de keuze voor kwaliteit en duurzaamheid gemaakt, ook al is dat voor haar geen vetpot. „Met één beha ben ik zo’n drie dagen bezig. Onlangs voor een vrouw van tachtig zelfs vijf dagen, bij het ouder worden vraagt het toch wat meer om alles passend te krijgen.”

Een beha met twee op maat gemaakte Curvearis beugels kost minimaal 690 euro. „Dat is wel even schrikken, maar mensen moeten beseffen dat 30 euro voor een beha ook geen normaal bedrag is. Milieuvervuiling en uitbuiting hebben ook hun prijs.”

Fabrikanten

De Rotterdamse ontwerper realiseert zich dat een paar honderd euro betalen voor een beha niet voor iedereen is weggelegd. Vandaar dat ze naast het individuele maatwerk dat ze levert ook zoekt naar mogelijkheden om de door haar ontworpen 3D-beugel voor meer vrouwen bereikbaar te maken. „Ik ben in gesprek met fabrikanten over de wijze waarop de Curvearis kan worden ingevoegd in hun productielijn. Qua pasvorm moet je dan wat inleveren, maar het resultaat is wel het comfort van 3D met het voordeel van massaproductie. Dat is nog een hele weg en betekent voor de fabrikant de aanschaf van nieuwe, dure machines.”

Ondanks het feit dat Van Twillert de afgelopen jaren de potentie van driedimensionale technieken in de mode heeft laten zien, pakken modeontwerpers de handschoen niet op. Toch zijn de mogelijkheden legio, meent ze. „Denk vooral aan zaken die goed moeten passen, zoals brillen of schoenen.” Even staart ze dromerig voor zich uit. „Ik zou heel graag schoenen willen maken, maar dat ga ik zelf niet doen. Dat zou me weer jaren kosten.”

>>arivantwillert.com; >>dewasserij.cc