Het coronavirus gaat bepaald niet aan het Midden-Oosten voorbij. Iran is, zoals bekend, een van de grootste besmettingshaarden. Maar ook in andere landen, zoals Turkije en Syrië, verspreidt het virus zich razendsnel.

Bijkomend probleem is dat zich in die landen miljoenen vluchtelingen bevinden die zich niet of nauwelijks tegen het virus kunnen beschermen. Daardoor is de verwachting gerechtvaardigd dat voor deze landen het ergste nog moet komen.

Toch is het niet overal in het Midden-Oosten kommer en kwel. Oman bijvoorbeeld heeft op het moment ongeveer 150 bevestigde gevallen. Koeweit heeft zo’n 250 besmettingen geregistreerd, waarvan een kwart alweer genezen is verklaard. En zelfs het grote Saudi-Arabië, met veel internationaal verkeer vanwege de bedevaartplaatsen Mekka en Medina, blijft relatief aan de goede kant zitten: op het moment zijn er zo’n 1300 mensen met corona geregistreerd.

Toegegeven, bij al deze landen zit er ongetwijfeld verschil tussen de hoeveelheid geregistreerde meldingen en het werkelijke aantal. Dat kan zomaar een stuk hoger zijn. Maar dan nog valt op dat de Golfstaten tot nu toe gevrijwaard blijven van grote besmettingshaarden.

Hoe komt dat? Allereerst: doordat deze landen welvarend zijn. Er heerst hier geen chaos zoals in Syrië, waardoor het virus minder kans heeft om zich ongecontroleerd te verplaatsen. Ook zijn er geen grote vluchtelingenkampen met een belabberde hygiëne. Het is de Golfstaten al vaak aangewreven dat ze te weinig doen voor bijvoorbeeld vluchtelingen uit Syrië en Jemen, maar in dit geval is het een voordeel.

De belangrijkste reden lijkt echter de bestuursvorm te zijn. Alle Golfstaten staan te boek als autoritair geleide landen waar democratie nooit echt van de grond is gekomen. Ook dat is deze landen al vaak aangewreven, maar ook hier wordt nu een duidelijk voordeel zichtbaar: er is geen gezeur over welke maatregelen wel of niet kunnen worden genomen.

Als de koning, de emir of de sultan een lockdown aankondigt, dan is er een lockdown. Dan stuurt de politie iedereen naar binnen, dan komt er een avondklok, dan gaan vrijwel alle winkels dicht en dan worden complete luchthavens op slot gedaan. Dan gaan zelfs de moskeeën dicht – iets dat zelden is vertoond.

Dat is de situatie in een groot deel van de Golf, al sinds een vroeg stadium in de crisis. Daardoor hebben deze landen onmiskenbaar een voorsprong op de democratieën van West-Europa, waar vaak pas later en dan nog schoorvoetend tot een lockdown werd besloten.

Het leidt tot de wonderlijke conclusie dat virusbestrijding door autoritaire, soms zelfs dictatoriale leiders zo gek nog niet is. Langzaam maar zeker dringt dat besef wereldwijd door, zelfs in het vrije Westen. Want uiteindelijk gaat elk land in deze bizarre tijden op een autocratie lijken. Er is op dit moment immers vrijwel geen regio meer in de wereld waar burgers zelf kunnen bepalen met wie ze waar en wanneer omgaan – een situatie waar in normale tijden zelfs volbloed dictators jaloers op zijn.

De grote vraag is alleen: welke landen blijven ook ná de coronacrisis autoritaire trekjes hebben?