Wat is de aanleiding voor het MH17-proces?

Midden in de zomer, op 17 juli 2014, stort vlucht MH17 neer in het oosten van Oekraïne. Dat gebied is dan toneel van strijd tussen het Oekraïense leger en pro-Russische separatisten. Bij de ramp komen alle 298 inzittenden van het vliegtuig om het leven, onder wie bijna 200 Nederlanders. Het internationale onderzoeksteam JIT stelt vast dat het toestel is neergehaald met een Buk-raket die is geleverd door Rusland.

Wie staan terecht?

Vier verdachten. Het gaat om drie Russen en een Oekraïener. Een van de verdachten is de Rus Igor Girkin, een voormalige kolonel van de Russische veiligheidsdienst FSB. Girkin leidt in de zomer van 2014 als minister van Defensie in de volksrepubliek Donetsk de pro-Russische separatisten in hun strijd tegen het Oekraïense leger. Girkin smeekte Russische bondgenoten enkele weken voor de MH17-ramp om zwaar oorlogsmateriaal, om daarmee het Oekraïense leger te bestrijden. De man staat bekend om zijn moorddadige optreden. Uit door journalisten gevonden documenten blijkt dat hij drie mensen liet executeren door een vuurpeloton, meldt de NOS. De andere drie verdachten zijn Sergej Doebinski (rechterhand van Girkin), Oleg Poelatov (assistent van Doebinski) en garnizoenscommandant Leonid Chartsjenko.

Zit de man die de Buk-raket daadwerkelijk afvuurde ook onder de verdachten?

Nee, althans op dit moment niet. De vier verdachten zijn mannen met hogere en verantwoordelijke posities. „We hebben een deel van de organisatiekant in beeld. We klagen hooggeplaatsten aan”, zei de Nederlandse recherchebaas Wilbert Paulissen in juni 2019 in een interview met het Reformatorisch Dagblad.

Waar worden de vier mannen van verdacht?

Eén: Het doen verongelukken van vlucht MH17 met de dood van 298 inzittenden tot gevolg, strafbaar gesteld in artikel 168 van het Wetboek van Strafrecht. Twee: De moord op de 298 inzittenden van vlucht MH17, strafbaar gesteld in artikel 298 van het Wetboek van Strafrecht.

Welke bewijzen heeft Justitie?

Het onderzoeksteam beschikt onder meer over afgeluisterde telefoongesprekken rond het tijdstip van de vliegramp, over communicatie via internet en over getuigenverklaringen.

Wat vinden verdachten er zelf van?

Ze zijn niet op komen dagen. Een van hen, Doebinski, stelde zaterdag in het AD dat er „geen enkel” bewijs tegen hem is. Alleen verdachte Poelatov laat zich door advocaten vertegenwoordigen.

Komen ze ooit achter de tralies?

Dat is nog maar de vraag. Rusland levert eigen onderdanen niet uit. Bovendien dwarsbomen de Russen het JIT. Moskou kwam achterliggende jaren met alternatieve verklaringen voor het neerhalen van vlucht MH17. Recherchebaas Paulissen blijft hoop houden dat de verantwoordelijken uiteindelijk toch hun straf krijgen. Eerder zei hij: „Ook na de terreuraanslag in 1988 boven het Schotse Lockerbie werd lang voor onmogelijk gehouden dat er ooit een dader zou worden veroordeeld en dat iemand zijn straf zou uitzitten. Toch is dat gebeurd.”