De pendelbus van station ’s-Hertogenbosch richting de Brabanthallen zit vol met fleurige vijftigplussers. Allemaal zijn ze onderweg naar TuinIdee 2020, het grootste tuinevenement van Nederland.
De vorige editie van de jaarlijkse tuinbeurs trok 25.000 bezoekers. Ook dit jaar is het geheel weer groots opgezet. „Je tuindroom waarmaken? Eerst TuinIdee!” kopt de website. Wij namen een kijkje op de Bossche beurs en zetten de trends op een rijtje.
In vier hallen zetten diverse bedrijven en organisaties hun beste beentje voor. Er zijn acht inspiratietuinen, die speciaal voor de beurs zijn aangelegd en waar bezoekers rond kunnen neuzen om planten en producten in actie te zien. Verder zijn er ruim 700 stands waar allerhande waar wordt aangeboden: van speelhuisjes en kassen tot kneuterige bordjes en schuttingposters.
Foodtruck
Op de eerste dag van de beurs zijn er vooral starters en echtparen van middelbare leeftijd, zo lijkt het. De mensen slenteren ontspannen langs de kramen, eten hun krentenbollen op een bankje. Bij de kraampjes en foodtrucks waar eten te koop is staan rond lunchtijd lange rijen.
In een van de hallen zijn jonge hoveniers druk bezig een zandbak om te toveren in een gelikte achtertuin. Een enthousiaste vrouwenstem geeft door de microfoon commentaar. Het blijkt te gaan om het nationaal kampioenschap tuinaanleg : vier groepen studenten van de verschillende hoveniersopleidingen in Nederland nemen het tegen elkaar op. De winnaars gaan Nederland vertegenwoordigen op de Europese kampioenschappen.
Op de hele beurs hangt de rustgevende geur van groen en aarde. Bloembollen, zaden, planten, bomen – alles wat groeit en bloeit is in de stands te koop. Bij veel kramen is aandacht voor de stadstuin. Hoe maak je optimaal gebruik van de beperkte ruimte? Hoe krijg je meer groen in je tuin? Op verschillende plekken staan hottubs en buitenbaden gezellig te bubbelen . Verder zijn er veel overdekte terrassen te zien: houten constructies, vaak met een bankstel of een eettafel eronder.
Op een kleine verhoging staat Maaike Krijtenburg te tekenen. Haar stand hangt vol met pasteltekeningen van bijen, hommels en andere insecten. Op haar ezel groeit het volgende werk. Ze heeft veel bekijks: mensen spreken haar aan en nemen foto’s van de tekeningen.
In een andere hal staat een man met een vrolijke bloemenkrans op zijn hoedje harken en bezems aan te prijzen. Tuingereedschap blijkt lastig te verkopen, verzucht een leverancier. „Als ik mensen vertel dat een van mijn mesjes vijftien euro kost, zeggen ze: „Die haal ik bij de Action voor een paar euro.” Maar ze realiseren zich niet dat ze dan een mesje kopen van slechtere kwaliteit.”
Op het workshopplein draaien de hele dag door workshops, in vijf verschillende rondes. Tijdens een van de workshops leer je een eigen tuinontwerp tekenen. Verder kunnen de bezoekers op het leuk ingerichte pleintje terecht om een eigen terrarium te maken of te leren hoe ze een vogel moeten illustreren. Aan de verschillende tafels zijn ingespannen gebogen hoofden te zien; de workshopleiders lopen rond om aanwijzingen te geven.
Wat opvalt op de hele beurs is een soort dualiteit. Aan de ene kant is er een beweging te zien die helemaal terug wil naar de natuur: zoveel mogelijk groen, weinig rechte lijnen en zoveel mogelijk natuurlijke en onbewerkte materialen. Aan de andere kant is er juist de beweging te zien die de natuur volledig naar haar hand wil zetten. Deze tuinen zijn duidelijk en strak opgezet en zien er vaak uit als een verlenging van het interieur. Struiken en bomen zijn in herkenbare vormen gesnoeid. Bij een van de stands staat een zwaaiende beer van kunstig geknipt groen, bijvoorbeeld.
Ruimteschip
Het toppunt van kunstmatig en futuristisch tuindesign is de zogenoemde Orbo 360 van InsightOut Gardens. De bolvormige kunststoffen tuinhuizen zien eruit alsof ze net geland zijn uit de ruimte. De belangstelling bij de stand is groot. De tuinhuizen zijn compleet rond, met ramen aan alle kanten.
De bol heeft vanbinnen een ronde tafel met een bank eromheen en er is ruimte voor maximaal zeven personen. De sokkel van het tuinhuis is draaibaar, zodat de Orbo naar de richting van de zon gedraaid kan worden. Voor de ontwerpers is het vooral van belang om mensen een zo groot mogelijk level van comfort aan te bieden, zodat ze bij alle weersomstandigheden optimaal van de natuur en de omgeving kunnen genieten.
Niet bij alle bedrijven die een stand op de beurs hebben, is een duidelijk link aan te wijzen tussen de tuin en de spullen die in het kraam te koop worden aangeboden. Trolleywood, bijvoorbeeld, verkoopt prachtige oude trolleys, door eigenares Marjolein Peeters eigenhandig opgespoord in heel Europa. Maar ze zijn niet voor in de tuin, benadrukt ze. „Ze zijn voor in huis of, om een link te leggen met TuinIdee, voor in de serre.”
Wat zijn nou eigenlijk de trends op tuingebied voor het aankomende seizoen? Op een beurs vol groen blijkt dat lastig te zeggen. Een ochtend speuren levert de volgende conclusies op.
Wat opvalt is dat er veel bomen te zien zijn: naaldbomen, vruchtbomen, kleine bomen. Mooi gesnoeide bomen, boompjes in potten, boompjes in de volle grond - voor zover dat kan in de beurshallen. Zou het te maken hebben met de groeiende bewustwording over de positieve impact van bomen op het klimaat? In elk geval zijn bomen hip.
Naast bomen zijn er op de beurs ook veel grassen en bamboesoorten te zien. Bamboe is overigens niet alleen in geplante vorm erg ín, maar ook accessoires die gemaakt zijn van bamboe komen overal terug.
Dat natuurlijke materialen een trend zijn, blijkt niet alleen uit de bamboe accessoires, maar ook uit de tuinmeubelen. Rieten manden, bamboe rolgordijnen, rotan stoelen en tafeltjes, gevlochten vloerkleden van natuurlijke vezels, tafeltjes van ruw hout. Niets is perfect recht, de poten van de tafeltjes zien eruit of ze zojuist uit het blad zijn komen groeien.
Naast natuurlijke materialen zijn sommige bedrijven ook handig met het recyclen van bestaande materialen. De twee studio’s Suzip Ontwerp en Werken aan Hout hebben samen een concept opgezet waarbij ze ramen uit een oude school gebruiken om er tuinkassen van te maken. „Het schoolgebouw was bijna honderd jaar oud en er zaten 635 ramen in. Als al deze ramen gebruikt zijn, is dit project ten einde.”
De kassen worden op bestelling gebouwd en naast de oude ramen worden er alleen verantwoorde en duurzame materialen gebruikt. Elke kas is uniek, maar ze hebben allemaal een nostalgische uitstraling, al is het ontwerp wel eigentijds. De oude materialen geven de bouwsels onmiskenbaar karakter.
Bijvriendelijk
Een duidelijke trend is de verduurzaming van de tuinontwerpen. In de opgebouwde voorbeeldtuinen zijn veel eetbare planten opgenomen en ook is er speciale aandacht voor bijvriendelijke planten. Verder zijn er veel oplossingen om moestuinen te creëren in een tuin met een klein oppervlakte. Bij de stand van ”Mengelmoes” staan bijvoorbeeld aluminium groentafels, die ervoor zorgen dat ook op een terras een stukje groentetuin kan ontstaan. Onder de tafel kan een zogenoemd bijenhotel bevestigd worden. Andere stands verkopen elementen om een groen dak of een groene muur te maken, om zoveel mogelijk groen te implementeren in een stadse omgeving.
Naast de traditionele kramen waar tientallen soorten tomaten-, courgette- en worteltjeszaden te verkrijgen zijn, worden er door verschillende organisaties ook meer exotische planten aan de man gebracht. Een van die bedrijven is JOAN. Oprichter Johan Jansen is erin geslaagd de theeplant winterhard te maken, zodat de thee voortaan gewoon in Nederland kan groeien. Bij de kraam staan verschillende planten te pronken en kunnen mensen de thee proeven. Nederlandse theeplanten maken de ecologische voetafdruk van de populaire drank een stuk kleiner, vertelt een van de medewerkers.
De tot nu toe benoemde trends zijn vooral gericht op het creëren van ruimte voor groen, maar er is ook nog een andere trend te zien: de tuin die steeds meer op het huis gaat lijken. Tuinmeubels zijn niet meer te onderscheiden van de banken die in de woonkamer staan: overal verschijnen kussentjes, plaids, manden en andere accessoires. De tuin moet er vooral net zo gelikt uitzien als het huis, zo lijkt het. Overdekte houten constructies waardoor de bank en de buitenkeuken droog blijven, watervaste stoffen voor de stoelbekleding. Vloerkleden zijn geen uitzondering, ze sieren de grijze tegels. Robuuste tafels nodigen het hele gezin uit om naar buiten te gaan, om het leven binnen te verruilen voor een leven in de tuin.