Het zijn er veel, heel veel. Dat is wat men donderdag in de Britse stad Cholcehster, ten noordoosten van Londen, zegt op de vraag hoeveel winkels van goede doelen er in Colchester zijn. „Je kunt ze niet mislopen.” Volgens de inwoners is het aantal de afgelopen jaren flink gegroeid.

Het klopt, ze mislopen is onmogelijk: in de hoofdstraat ”High Street” zitten op het eerste gezicht al vier verschillende liefdadigheidsorganisaties. Schuin tegenover de McDonalds, middenin het centrum, zit het internationaal bekende Salvation Army – Leger des Heils. Medewerkster Jill Lenny is al meer dan twaalf jaar actief in de tweedehandswinkel, waar ze onder meer kleding, boeken en allerlei spulletjes voor in huis verkoopt.

De toename van het aantal goede doelen heeft volgens Lenny niets te maken met de brexit. „Wat het vertrek uit de Europese Unie ons gaat brengen, weten we nog niet. Maar de groei van de afgelopen jaren valt toe te schrijven aan de problemen rondom ”Universal Credit”, niet aan de ontwikkelingen rond de brexit”, meent de vrijwilligster.

Universal Credit zijn voorstellen van de Britse regering onder leiding van de Conservatieven uit 2010 om het uitkeringsstelsel te hervormen. Het voorstel is om het systeem te versimpelen door zes vormen van financiële steun of -voordeel samen te voegen tot één. Het gaat onder andere over de huurtoeslag, inkomensondersteuning en een uitkering voor werkzoekenden. Maar het stelt ook nieuwe voorwaarden om voor steun in aanmerking te komen.

Overbruggen

„Het duurt ongeveer vijf tot zes weken voordat iemand financiële steun ontvangt door dit systeem”, valt een collega van Lenny bij. „Er zijn mensen die zo’n periode niet kunnen overbruggen.” „Als mensen die weken niet kunnen overbruggen, zegt dat ook wel veel over hoe goed die mensen met geld kunnen omgaan”, reageert Lenny op haar collega. „Mensen die financiële steun ontvangen, moeten eigenlijk ook scholing krijgen in boodschappen doen, koken en hoe ze met geld moeten omgaan in het algemeen.”

Een paar winkels verderop zit de kringloopwinkel van Emmaus, die vol staat met meubilair. De financiële manager van de locatie, Anita (achternaam wordt niet gegeven, want „ik heb er een hekel aan als ik mezelf google en er van alles verschijnt”), is niet bang voro het feit dat het Verenigd Koninkrijk vrijdag uit de Europese Unie stapt, maar wel voor wat er na de brexit gaat gebeuren in het land. „Al jaren maakt het parlement zich alleen maar druk over de brexit. Als dat straks niet meer hoeft, zullen ze zich dan weer gaan bezighouden met Universal Credit? Ik ben zeer bang van wel.”

De hervorming van het uitkeringsstelsel vormt mogelijk een gevaar voor het voortbestaan van het bedrijfsmodel van Emmaus in Colchester. „Hier doen voormalig daklozen vrijwilligerswerk en wij voorzien hen dan van woonruimte. Volgens het nieuwe systeem moet iemand minimaal dertig uur vrijwilligerswerk doen om in aanmerking te komen voor een basisuitkering. Onze mensen werken nu ook al dertig uur vrijwillig voor ons, maar krijgen wel een dak boven het hoofd aangeboden. Geldt dat straks ook nog als vrijwilligerswerk? Wij weten het niet.”

Gered

„Je zei dat je voor een christelijke krant werkt”, merkt een mannelijke medewerker naast Anita op. „Sinds twee weken werk ik hier, maar daarvoor zat ik zes maanden in een christelijke instellingen voor drugsverslaafden. Ik was verslaafd aan heroïne, maar die mensen daar hebben mijn leven gered.”

Vrijdagavond, op het moment van de brexit, huilt of lacht hij niet om de verandering. „Ik heb wel belangrijkere problemen aan m’n hoofd.”

Iemand die vrijdagavond wel treurt om de brexit, is Mike Beckett, manager van de voedselbank in Colchester. „Op zaterdag 1 februari zal misschien niemand al wat merken van de brexit. Maar een harde brexit is altijd nog mogelijk wanneer de transitieperiode na 31 december afgelopen is. Het duurt misschien maanden, of zelfs jaren, voordat wij hier de gevolgen van de brexit gaan voelen.”

Beckett ziet het aantal mensen dat hulp krijgt van zijn voedselbank al jaren toenemen. „Een gevolg van Universal Credit. Het aantal mensen dat hier eten krijgt, is van 2016 tot 2020 verdubbeld. Maar nadat de brexit en feit is, verwacht ik pas een echte tsunami.”

Niet iedereen die aanklopt bij de voedselbank op het verlaten industrieterrein net buiten het centrum van Colchester krijgt zomaar eten. Het is een gestructureerd systeem, waarin alleen mensen met een verwijsbrief voedselpakketten krijgen. „We willen mensen niet afhankelijk van ons maken. We werken met partnerorganisaties die de mensen begeleiden, zodat ze ongeveer maar drie tot zes maanden hulp nodig hebben van ons”, vertelt Beckett in de kleine ruimte.

De voedselbank is compleet afhankelijk van donateurs. „De kerken van Colchester zijn de drijvende factor achter dit alles. Maar niet alleen kerkmensen helpen, ondertussen is de organisatie uitgegroeid tot een mix van mensen met allerlei achtergronden.” En de steun vanuit de overheid? „In 2017 kregen we eenmalig een beurs: 100 pond.”