„Belangrijk.” Zo noemt CU-Tweede Kamerlid Carla Dik-Faber het donderdag gepresenteerde rapport over levensmoede ouderen. „De mythe rond voltooid leven wordt doorgeprikt.”
Nader onderzoek naar levensmoede ouderen. Daarvoor kozen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie tijdens de kabinetsformatie van 2017. Met de volle instemming van de ChristenUnie-fractie, blikt Dik-Faber terug. „Het is belangrijk te weten welke vragen, welke zorgen er achter de doodswens van ouderen schuilgaan. Bovendien, in het adviesrapport dat de commissie-Schnabel het jaar daarvoor had opgeleverd, werd het doen van onderzoek ook als een van de aanbevelingen genoemd.”
Welke onderzoeksconclusies vielen u op?
„Een autonome keus maken over je eigen dood, kunnen sterven in eigen regie; in het publieke debat is het heel vaak neergezet als iets moois. Mensen blikken aan het eind van een zogenaamd succesvol leven terug en besluiten dan: Het is mooi geweest. Maar zo eenduidig ligt het helemaal niet, blijkt uit het rapport. Een antwoord geven op de levensvragen waarmee deze ouderen worstelen, is niet gemakkelijk. En als je zegt: Geef ze maar een pil, doe je de complexiteit van de thematiek ernstig tekort.”
Of de voorstanders van de pil na het rapport door de mand zijn gevallen? Dik-Faber: „In ieder geval wordt de mythische voorstelling van dat autonome, geslaagde, voltooide leven op een aantal punten doorgeprikt. De groep die erom vraagt, is veel kleiner dan gedacht en hun doodswens blijkt dubbelzinnig: bij vier op de vijf ouderen is de wens om te leven minstens zo sterk. Bovendien, zo geven ze zelf te kennen, brengt de pil niet alleen rust, maar bezorgt deze hun ook veel stress.”
Bevestigt het rapport uw standpunt dat een stervenswet maatschappelijk gezien verkeerd kan uitpakken?
„Ja. Het onderzoek wijst erop dat het beschermen van kwetsbare groepen een plicht is van de staat. Die opdracht moeten we héél serieus nemen. Daarom vraagt de ChristenUnie aandacht voor die hele groep ouderen, of het nu 70-plussers of 75-plussers zijn, die straks onder de reikwijdte van zo’n wet zouden gaan vallen. Welk signaal geef je af met zo’n wet? Ik wil dat we de eenzaamheid en de geestelijke nood die er onder ouderen is heel serieus nemen; altijd in het besef dat de overheid niet al het individuele leed dat er is kan wegnemen. Zeker niet met maatregelen die voor een veel grotere groep averechts kunnen werken.”
Keert met dit rapport de rust in de coalitie terug?
„De verschillen tussen D66 en ChristenUnie zijn levensgroot, maar in het regeerakkoord hebben we behoedzaamheid afgesproken. Richting de volgende verkiezingen zal het debat rond dit onderwerp zeker weer oplaaien. Maar vast staat dat er in deze kabinetsperiode geen voltooidlevenwet zal komen; alleen al omdat de tijd om zo’n wet te regelen er niet meer is. Dát geeft wel enige rust.”
