Iran kan Amerikaanse troepen zware slag toebrengen
Teheran zweert wraak, nadat de Verenigde Staten vrijdag in Bagdad de Iraanse topgeneraal Soleimani om het leven hebben gebracht. Kan de islamitische republiek een militaire vuist maken tegen een supermacht als de VS?
President Trump heeft persoonlijk toestemming gegeven voor een precisieaanval op de luchthaven van Bagdad om Qassem Soleimani uit de weg te ruimen. De hoogste baas van de Quds Brigade, de special forces van de Iraanse Revolutionaire Garde, geldt als een vertrouweling van geestelijk leider Khamenei. De VS houden Soleimani verantwoordelijk voor de dood van honderden militairen na de Amerikaanse invasie in Irak.
De toch al hoog opgelopen spanning tussen de VS en Iran, na recente aanvallen van Iraanse milities op Amerikaanse bases in Irak en de belegering van de ambassade in Bagdad, dreigt nu te exploderen.
Supermacht
Iran is een regionale supermacht. De invloed van Teheran beperkt zich niet tot Iran, maar strekt zich uit in Irak, Syrië en Jemen. Bovendien groeit de invloed sterk.
Iran kent een landmacht (465.000 man), een luchtmacht (52.000) en een marine (28.000). Het krachtigste onderdeel van de Iraanse strijdmacht is de Revolutionaire Garde. De fanatieke elite-eenheid telt zo’n 125.000 manschappen en valt regelrecht onder geestelijk leider Khamenei.
De Revolutionaire Garde is opgericht in 1979, vlak na de revolutie in Iran, waarbij de sjah werd afgezet. Ayatollah Khomeini greep de macht. Uit angst voor een coup richtte de hoge geestelijke een tweede militaire organisatie op.
De Revolutionaire Garde groeide uit van een vrijwilligersorganisatie tot een tot de tanden bewapende eenheid van special forces. De garde verdient geld in de bouw, de ict en de olie-industrie en beheerst een groot deel van de Iraanse economie en de politiek.
Teheran pompte lange tijd meer geld in de garde dan in het reguliere leger, terwijl de elite-eenheid verantwoordelijkheden kreeg voor cruciale taken. Het omstreden raketprogramma en de nucleaire activiteiten van Iran vallen bijvoorbeeld onder de garde.
Verder richt de maritieme tak van de elite-eenheid zich bijvoorbeeld op het meest strategische deel van de Perzische Golf en de Straat van Hormuz, waar 30 procent van de wereldwijde olie-export wordt getransporteerd.
Iran dreigt regelmatig zijn militaire arsenaal in te zetten tegen de VS en Israël, rechtstreeks of via gelieerde strijdgroepen als Hezbollah in Libanon. Niet alleen korte- en langeafstandsraketten en drones, maar ook „geheime wapens” om bijvoorbeeld Amerikaanse oorlogsschepen tot zinken te brengen.
De VS beschikken over een omvangrijke strijdmacht in het Midden-Oosten, niet in het minst om een veilige doorvoer van olie te garanderen. De Amerikaanse Vijfde Vloot dient vanaf de marinebasis in Bahrein de maritieme belangen in de regio.
Omvangrijk
In Irak, Bahrein en Koeweit bevinden zich omvangrijke Amerikaanse bases met vele duizenden manschappen. De VS hebben hun militaire aanwezigheid in het Midden-Oosten sinds de zomer versterkt, onder andere met het vliegdekschip USS Abraham Lincoln.
Na de belegering van de Amerikaanse ambassade in Bagdad, in reactie op luchtaanvallen van de VS op vijf kampen van Iraanse milities in Syrië en Irak, zijn opnieuw extra militairen ingevlogen, mogelijk oplopend tot 4000 man.
Militair gezien is Iran geen partij voor het machtige Amerikaanse leger. Toch kan Iran een zware, gevoelige slag toebrengen aan de Amerikaanse troepen de regio.
Teheran heeft zich jarenlang voorbereid op zogenaamde asymmetrische oorlogsvoering, een strijd tussen niet-gelijkwaardige partijen qua omvang en sterkte. De garde is alleen maar getraind op asymmetrische strijd.
Iran beschikt daarbij onder andere over een vloot aan kleine, snelle aanvalsvaartuigen voorzien van kruisvluchtwapens om Amerikaanse schepen tot zinken te brengen. Bovendien heeft Iran jarenlang zwaar geïnvesteerd in luchtafweer.
Teheran weet dat de publieke opinie in een oorlog met het Westen van cruciaal belang is. Het tot zinken brengen van een Amerikaanse fregat met honderd opvarenden kan een Amerikaanse president –uiteindelijk– zelfs dwingen de strijd te staken.
Eind deze maand vertrekt een Nederlands fregat voor een missie naar de regio. Het is niet uitgesloten dat Zr.Ms. De Ruyter op dat moment in een regelrecht oorlogsgebied terechtkomt.