Romoser deed zijn opmerkelijke onthulling dinsdag op de Entomological Society of America. Heeft de Amerikaan de vondst van zijn leven gedaan; of speelt er iets anders?

Het bewijs voor leven op Mars ontdekte de emeritus-hoogleraar op foto’s van onder andere Marsrover Curiosity. Hij ontwaarde daarop insectachtige structuren met vleugels en pootelementen. Volgens de Amerikaan zijn die van bij-achtige insecten. Ook vergeleek de hoogleraar foto’s van Marsverkenners met beelden van een aardse slang. Hij ontdekte iets wat op de kop van een ratelslang zou lijken.

Een zwak punt in zijn bewijsvoering voor leven op Mars is dat het uitsluitend gaat om een interpretatie van de –wazige– foto’s door Romoser zelf. Hij kan door zijn achtergrond als insectenkundige eigenlijk niet onbevooroordeeld naar de foto’s kijken.

Bioloog David Maddison schrijft dit toe aan pareidolia, het fenomeen dat mensen patronen ontwaren in een hoeveelheid willekeurige gegevens. Dat probleem speelt volgens de hoogleraar van de Oregon State University (VS) ook bij mensen aan wie wordt vertelt dat op de foto’s van Mars beelden van insecten en reptielen te zien zijn. Die zien vervolgens ook reptielen en insecten op de foto’s.

„Ik heb pareidolia met betrekking tot insecten, met name kevers”, laat Maddison weten op website space.com. „In de tientallen jaren dat ik kevers bestudeer, hebben mijn hersenen een systeem ontwikkeld waardoor ik ze gemakkelijker herken.” Tegelijk ziet hij ook vaker dan anderen kevers waar ze niet zijn. Hij verwacht dat dit ook het geval is bij insectenkundige Romoser.

Maar volgens Romoser zijn op aarde drie lichaamssegmenten, een enkel paar antennes en zes poten voldoende om een insect op aarde te identificeren. Deze kenmerken moeten volgens hem gelden op Mars. Dus zijn op de foto’s die Marsrovers hebben genomen arthropode insectachtigen te zien, meent de emeritus hoogleraar.

Maddison vindt de kwaliteit van de foto’s echter te belabberd om stellige uitspraken te doen over de aanwezigheid van insecten op Mars. „Ik denk niet dat ze er zijn. Buitengewone claims vragen om buitengewoon bewijs. Daarvan is hier geen sprake. De veronderstelde insecten zijn waarschijnlijk gewoon steentjes.”

Context

Iedereen kan structuren ontdekken op foto’s, zeker wanneer ze worden bekeken buiten hun context, meent ook Nina Lanza, planeetwetenschapper van Los Alamos National Laboratory (VS). „Dit is dan ook geen goede manier om tot zulke vérgaande conclusies te komen.”

Haar team maakt intensieve studie van het landschap, de bodem, de geschiedenis en de atmosfeer van Mars. Tot op heden heeft de onderzoeksgroep geen enkele aanwijzing gevonden dat zich werkelijk leven op Mars bevindt. Lanza: „Het is niet anders.”

Ook de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA is sceptisch over de claim van Romoser. „We beschikken niet over data die deze claim ondersteunen”, laat de organisatie weten op nieuwswebsite CNET. „Er is onvoldoende zuurstof aanwezig om stofwisseling van complex leven mogelijk te maken.” De Mars 2020-verkenner die komende zomer wordt gelanceerd, moet duidelijk maken of dat in het verleden mogelijk anders is geweest.

Het is ook niet de eerste keer dat Romoser vérgaande uitspraken doet over leven op Mars. In 2017 publiceerde hij twee rapporten over ufo’s op Mars. Hij suggereerde toen dat er intelligent leven zou zijn op de kale planeet.

De recente en eerdere claims van Romoser over leven op Mars blijken echter bij nader inzien niet te steunen op enige vorm van wetenschappelijk bewijs. De emeritus hoogleraar geeft zich evenmin rekenschap van de Bayesiaanse statistiek om zijn claims te onderbouwen.

Waarom de Amerikaan toch bij herhaling naar buiten treedt met opzienbarende claims , is onbekend. Het wekt de suggestie dat hij, hoe dan ook, graag de media haalt; of gedreven wordt door een bepaalde ideologie, die voorschrijft dat er leven op Mars moet bestaan. Wetenschappers als Maddison en Lanza balen echter stevig van zulke ophef, omdat Romoser er de wetenschap niet mee vooruit helpt, laten ze weten op space.com.

Het is opmerkelijk dat de Ohio University het persbericht van Romoser donderdag van de website heeft verwijderd. Op verzoek van de universiteit is ook de vooraankondiging van het wetenschappelijke artikel van Romoser ingetrokken.