Dat betoogde prof. dr. ir. Wim de Vries woensdag tijdens de Guidolezing van het wetenschappelijk instituut voor de SGP. In een stampvolle zaal van Kasteel Woerden voerde de hoogleraar integrale stikstofeffectanalyse aan de Wageningen Universiteit het woord. Niet eerder trok de lezing, die voor de vijfde keer werd gehouden, zoveel bezoekers.

De lezing kreeg als thema mee: ”Tien miljard mensen duurzaam voeden”. De vraag die De Vries daarbij stelde: „Kan dat en hoe zou dat dan moeten?” Tien miljard mensen voeden zou geen probleem moeten zijn, zo concludeerde De Vries. „Alleen al met het voedsel dat wereldwijd verspild wordt, kunnen 2,5 miljard extra monden worden gevoed.”

Toch was daarmee de kous niet af. Als iedereen zou overgaan op een Amerikaans dieet wordt de geschatte voedselvraag vier keer zo groot. Aan de hand van een indrukwekkende hoeveelheid grafieken, kaartjes en cijfermateriaal schetste de hoogleraar de uitdagingen waarvoor de landbouw staat. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om het behoud van bodem-, lucht- en waterkwaliteit en biodiversiteit. En ook het tegengaan van klimaatverandering. Uiteraard ging De Vries uitgebreid in op de huidige stikstofcrisis, waarvoor hij in Nederland een veelgevraagd expert is.

De oplossingen moeten we volgens de Wageningse hoogleraar niet alleen aan de productiekant –dus bij de landbouw– zoeken. Ook consumenten mogen van hem aan de bak. „En dan moet ik het toch maar noemen: het reduceren van de vleesconsumptie. Ik houd ook echt wel van een stukje vlees. Maar als elke wereldbewoner zoveel vlees als wij zouden eten, krijgen we echt een probleem. Dat moet aan het denken zetten.” Een tweede oplossing waaraan consumenten wat kunnen doen is de voedselverspilling. Met instemming citeerde De Vries hierbij de woorden van Gandhi: „De aarde biedt genoeg om in ieders behoeften te voldoen, maar niet in ieders hebzucht.”

De landbouw staat volgens de Wageninger voor de enorme taak om meer voedsel met minder mest, water en bestrijdingsmiddelen te produceren. De Vries ziet daarom toekomst in de kringlooplandbouw en het verhogen van de efficiëntie van water- en nutriëntengebruik.

De Vries kraakte nog een kritische noot over het Klimaatakkoord. „Dat gaat met klimaatneutrale landbouw nog veel verder. Ik noem dat volslagen onhaalbaar. We blijven kunstmest nodig hebben. Landbouw zonder kunstmest is een utopie, althans op wereldschaal.”

Tijdens de discussie vroeg een SGP-statenlid zich af hoe hij moet omgaan met boeren die metingen niet vertrouwen. „Sommigen denken dat dit allemaal bedacht is om hen weg te pesten.” Het probleem ontkennen is in ieder geval niet de route, antwoordde De Vries. „Roepen dat modellen van het RIVM niet deugen, gaat de discussie niet verder helpen.” Op een vervolgvraag zei de hoogleraar dat onzekerheden in modellen „plus of min” kunnen zijn. „Het kan ook slechter uitpakken voor de landbouw.”

Een jonge boer zei het verhaal over de landbouw te negatief te vinden. „Als ik u hoor, zou ik me haast moeten schamen om boer te zijn.” Er gebeuren volgens hem mooie dingen voor weidevogels en met bloemrijke bermen. De Vries bevestigde dat het zeker niet allemaal kommer en kwel is in de landbouw, maar dat de feiten ook niet liegen. „Op wereldschaal is er een groot probleem.”

Op de vraag wat hij van de woensdag ingediende plannen van de boeren vond, antwoordde De Vries dat deze prima passen bij de maatregelen van het kabinet om de bouw weer vlot te trekken. Ze bieden volgens hem echter geen structurele oplossing. „Daarbij is het wachten op het tweede rapport van de commissie-Remkes.” Hij vond verder dat de boeren veel randvoorwaarden stellen.

Een andere aanwezige vroeg of niet juist de luchtvaart moest worden aangepakt. De Vries: „Het aandeel van de luchtvaart rond stikstof is beperkt: 0,9 procent. IDe commissie Remkes stelt terecht dat we alle sectoren moeten aanpakken. We zijn uiteindelijk samen verantwoordelijk. Het is niet zo dat de landbouw moet bloeden, terwijl verder iedereen kan door blijven rossen en rijden.”