De verlaging van de maximumsnelheid op de snelwegen is een van de maatregelen van het kabinet om de stikstofuitstoot terug te dringen. Het was te verwachten dat deze ingreep het meeste commentaar zou krijgen. Voor de maatregel officieel was bekendgemaakt, liepen mensen te hoop tegen een verlaging van de snelheid overdag naar 100 kilometer per uur.
Vooral de VVD moest het ontgelden. De partij zou al haar principes verkwanselen door nu automobilisten de voet dwars te zetten. En inderdaad, het was de VVD die bij de invoering van de 130 kilometerlimiet alle credits voor die maatregel naar zich toetrok. Bewindslieden lieten zich glunderend fotograferen bij borden met de nieuwe maximumsnelheid. Daarvoor betalen ze nu een hoge prijs.
Het kabinetsbesluit en de draai van de grootste regeringspartij zijn echter ook anders te duiden. De liberalen zijn blijkbaar bereid een prijs te betalen om te voorkomen dat onder andere de bouwsector tot stilstand komt. Zelfs hun liefste speeltje gooien ze in de prullenbak om het landsbelang te dienen. Dat zouden we in plaats van verkwanseling van principes ook bestuurlijke moed kunnen noemen.
Veel belangrijker dan wat deze nieuwe maatregel doet met de VVD is de vraag wat deze doet met het milieu. En niet minder belangrijk is de vraag of de verlaging van de maximumsnelheid een goed middel is om de pijn van de maatregelen eerlijk te verdelen.
Wat die eerste vraag betreft: daar zijn tal van antwoorden op te geven. Feit is dat wetenschappers hebben becijferd dat de maatregel in ieder geval de bouwsector op korte termijn meer lucht geeft. Maar nogmaals, er zijn zo veel aanvliegroutes om deze vraag te beantwoorden dat het verstandig is niet te grote woorden te gebruiken. Hoe zit het bijvoorbeeld in de grensgebieden? Als de maximumsnelheid in buurlanden niet wordt verlaagd, slaat de stikstof die auto’s daar uitstoten, dan niet gewoon neer in Nederland?
De tweede vraag, over de verdeling van de pijn, is makkelijker te beantwoorden. Het antwoord daarop luidt: ja. Alle Nederlanders die gebruik maken van de auto moeten letterlijk en figuurlijk wat terugschakelen. Dat is heel wat eerlijker dan de pijn voor de maatregelen alleen bij boeren of bouwers te leggen.
In de avond en nacht mag overigens sneller worden gereden. Dat voorkomt wellicht irritatie bij automobilisten die anders op lege snelwegen niet harder zouden mogen rijden dan 100. En overdag zijn nogal wat automobilisten trouwens al heel blij als ze, ondanks de files, de 100 kilometer per uur halen. Eén duidelijke snelheid op alle wegen zal bovendien de doorstroming bevorderen. En, misschien wel het allerbelangrijkst: hopelijk zal het aantal verkeersdoden dalen.
Nu is het zaak dat het kabinet, zeker in Europees verband, zich hard maakt voor een belasting op het vliegverkeer. Zeker op dat front moet de pijn van vervuilend gedrag veel sterker worden gevoeld.
