Zijn huis op de grens van de stad Hoorn en het dorp Zwaag hangt en staat vol met herinneringen. Het opvallendst zijn een groot portret van zijn echtgenote en diverse schilderijen van Indonesische taferelen. Als je verder kijkt, zie je allerlei dingen die te maken hebben met de tijd waarin ds. Brandsma werkte op Celebes, dat tegenwoordig Sulawesi genoemd wordt: mensfiguren van zwart ebbenhout, bamboebelletjes en een model van een Indonesische rijstschuur.

De circa negen jaren die hij er als zendeling diende, heeft hij ervaren als de meest bijzondere van zijn leven. Zijn gezondheid is niet zo goed meer. De predikant heeft al drie jaar prostaatkanker, maar hij probeert nog ieder jaar naar de Toraja’s van Mamasa te gaan. Dit jaar is dat niet gelukt, maar volgend jaar hoopt hij weer te gaan. En er komt mogelijk een boek uit over wat hij er meegemaakt heeft.

„Als ik eerlijk ben, moet ik zeggen dat ik me er meer thuisvoel dan in Nederland”, zegt ds. Brandsma. „De Toraja’s zeggen tegen mij dat ik een van hen ben. Vorig jaar stelde iemand me de vraag: „Vader Brandsma, zou u hier begraven willen worden?” Ik heb er geen ja op geantwoord, maar heb wel gezegd dat ik er geen bezwaar tegen zou hebben. Ik heb er zo veel goede vrienden.”

Oerwoud

Ds. Brandsma stond aan de wieg van de latere Bijbelschool waar plaatselijke voorgangers en evangelisten opgeleid werden. „Ik trok samen met hen op, soms dagenlang dwars door het oerwoud op weg naar een kleine gemeente. Ik heb nog steeds een speciale band met velen van hen.”

De predikant constateert dat de Gereja Toraja Mamasa, de Torajakerken, sterk gegroeid zijn: van ongeveer tweehonderd gemeenten toen tot circa vijfhonderd gemeenten nu. De kerk is groter dan het kerkverband van de Christelijke Gereformeerde Kerken. Maar er zijn ook zorgen. „Ze praten met mij over mensen die traag zijn om naar de kerk te gaan en over de jeugd die verleid wordt door de invloed van de sociale media.”

Preken

Ds. Brandsma, die nu 88 jaar oud is, verricht nog steeds pastoraal werk en ook preekt hij nog. „God wil me nog gebruiken”, zegt hij ervan. „Ik ben blij dat ik mag preken. Ik gebruik geen oude schetsen, maar bereid ze steeds opnieuw voor. Dan blijf ik fris.”

De predikant gaat voornamelijk voor in gemeenten in Noord-Holland: Den Helder, Alkmaar, Opperdoes, Broek op Langedijk en IJmuiden. Maar op 27 oktober reed ds. Brandsma zelf naar Rozenburg, de gemeente waar hij zestig jaar geleden intrede deed. Hij preekte over Jesaja 46, over de dwaasheid van de afgoden tegenover de ware God. „De afgoden zijn nietig. God heeft ons gedragen en verdragen om Jezus’ wil. Jezus heeft onze zonden gedragen en vergeven. Die vergeving heeft ook een predikant nodig.”

Zondag ging ds. Brandsma voor in Den Helder, de laatste gemeente waaraan hij als predikant verbonden was. Hij preekte er over de voetwassing, naar aanleiding van Johannes 13. „Jezus knielde neer voor Zijn discipelen, die hoogmoedig waren en ruzie maakten met elkaar. Door hun voeten te wassen, hield Jezus een stilzwijgende preek.”

Hoogmoed zit in ieders hart, zegt ds. Brandsma. „Veel mensen leven netjes en denken dat ze niet hoogmoedig zijn, maar ze kennen hun eigen hart niet. Zonder kennis daarvan heb je de Heere Jezus niet nodig. Het is de Heilige Geest Die mensen ontdekt aan hun zondige bestaan.”

Levensloop ds. H. P. Brandsma

Hendrik Pieter Brandsma werd op 28 augustus 1931 in Bunschoten geboren. Hij studeerde theologie in Apeldoorn en was predikant in Rozenburg (1959), Hilversum-Oost (1963), Celebes (Indonesië, 1967), Drachten (1976), Middelburg (1981), Amsterdam Nieuw-West (1987) en Den Helder (1992). Sinds 1997 is ds. Brandsma met emeritaat. Hij verricht pastoraal werk in Broek op Langedijk en IJmuiden. Ds. Brandsma was voorzitter van de stichting Friedensstimme en betrokken bij de organisatie MAF.

Ds. Brandsma heeft drie kinderen en negen kleinkinderen. In 2000 is zijn vrouw overleden.