André de Baerdemaeker, ecoloog van het Rotterdamse Bureau Stadsnatuur, telt zijn zegeningen. Dat zijn er inmiddels flink wat. In stad en aanverwant groen dolen 37 verschillende soorten zoogdieren. Het aantal vogelsoorten ligt op 308, waarvan er een kleine 105 daadwerkelijk ook broeden. Het ander gevogelte gebruikt de stad als jachtterrein.

Feit is dat wild in de bebouwing toeneemt naarmate ook de vergroening wordt gestimuleerd. En dan gaat het niet alleen om grotere en kleinere stadsparken, maar ook bomen, struiken en groene wanden en zelfs de versteende binnenstad. „We streven in Rotterdam naar meer groen. Met als gevolg minder stress, minder ziekten en meer rust.”

Slechtvalk

En meer diversiteit in flora en fauna, zo blijkt. Op het dak van het Erasmusziekenhuis, op een steenworp afstand van het Natuurhistorisch Museum waar Bureau Stadsnatuur zijn onderkomen heeft, broedt een slechtvalk. En die houdt de lastige duiven letterlijk in beweging. „Een stuk verderop is een graanoverslag. Daar komen veel duiven op af. De valk weet dat. Slim als hij is laat hij ze zich eerst volvreten zodat ze minder wendbaar zijn. En dan worden ze gepakt.”

Tot het stadswild behoort ook de vos. Een dertigtal van deze nachtjagers bevindt zich vooral op de noordoever. Rotterdam-Zuid moet het doen met steenmarters. Maar het is een kwestie van tijd voordat beide rovers in de hele stad te zien zijn, denkt De Baerdemaeker. Zij houden vooral de muizenpopulatie in bedwang, samen met de buizerd en uilensoorten die de stad vooral zien als foerageergebied. Maar zelfs de komst van de wolf in Rotterdam sluit hij niet uit. „Die kan flinke afstanden overbruggen en er zijn nog wel wat plekken waar weinig mensen komen, zoals in het havengebied. Maar het zal dan slechts om een incident gaan. Er is te veel verkeer in de Randstad.”

De toegenomen biodiversiteit heeft ook schaduwzijden. In de Rotterdamse haven is, na een afwezigheid van twintig jaar, de zwarte rat weer gezien, ondanks de toename van de bruine rat. Beide soorten liggen elkaar niet zo. De evenzo grote aantallen katten lossen dat probleem niet op. „Katten zijn bang voor ratten. Die vechten terug en daar houden huisdieren niet zo van.”

Bij de bestrijding van plaagdieren –„weghalen is de laatste optie”– krijgt Rotterdam hulp van predatoren als vos, steenmarter en bosuil. „Vooral die laatste is een echte stadsuil geworden.”

Minder vrolijk wordt de gemeente ook van meeuwen. Deze overlastgevende vogelsoort mag niet worden aangepakt. Volgens de Vogelrichtlijn behoren deze „ziekelijke bedelaars” tot de inheemse broedvogels en zijn dus beschermd. Dit tot grote frustratie van complete buurten waar ze op daken broeden en bewoners al vroeg wakker krijsen. Vooralsnog zoekt de gemeente naar een juiste aanpak van de overlast en praat zij met bewoners. „Er is altijd wel een vorm van overlast, ook door kauwen of reigers. Klachten zijn dan ook heel divers. Anders naar de situatie kijken helpt ook”, nuanceert de stadsecoloog. „Maar door deze vogels actief te voeren –er zijn genoeg mensen die dat doen– wordt het probleem er niet kleiner op.”

Schildpadden

Ondertussen adviseert Bureau Stadsnatuur ook andere steden. „Iedere stad kent zijn eigen diversiteit. Rotterdam heeft relatief meer mariene soorten. Daarnaast zijn er natuurlijk ook dieren die ontsnappen en zich vervolgens in de stad voorplanten. Bekend zijn natuurlijk de halsbandparkiet en andere siervogels. Maar we hebben inmiddels ook vier soorten schildpadden geteld.”

Meer dan duizend soorten vlinders

- Bureau Stadsnatuur telt zeven werknemers die de plaatselijke overheden adviseren over flora en fauna.

- Het bureau stelt van alle soorten dieren een lijst op. Die van vlinders, zoogdieren en vogels zijn compleet; er zijn 1092 vlinders gevonden.

- In Rotterdam zijn 36 soorten zoogdieren gezien.

- De vos heeft het stedelijk gebied van Rotterdam weten te bereiken vanuit het duingebied bij Hoek van Holland. Vossen met jongen zijn gesignaleerd in onder meer het Kralingse Bos.

- Ook reeën, bunzings en hermelijnen ontdekten Rotterdam inmiddels. Waar ze precies zitten is onbekend.

- Van de 105 soorten broedende vogels, zijn er zeven soorten roofvogels, drie soorten uilen en zeven soorten eenden en ganzen.

serie

Groen in de stad

Sedumdaken, groene gevels, regentuinen, minibossen en stadslandbouw. Groen in de stad staat volop in de belangstelling. Deel 4.