Het Nieuwe Testament kent een grote diversiteit aan auteurs, genres en accenten. Valt er in die verscheidenheid een centrale boodschap te ontdekken? De auteurs van het boek ”Theologie van het Nieuwe Testament in twintig thema’s” doen een poging.
Aan het boek werkten achttien Nederlands- en Duitstalige nieuwtestamentici mee. Vrijdag vond aan de Theologische Universiteit Kampen (TUK) een studiedag plaats rond de publicatie. Zo’n vijftig belangstellenden woonden de bijeenkomst bij.
Tijdens de studiedag gaven de beide redacteuren, dr. Armin Baum en dr. Rob van Houwelingen, uitleg over de totstandkoming en de opzet van het boek.
Dr. Baum, hoogleraar Nieuwe Testament aan de Freie Theologische Hochschule in Giessen, noemde het boek een resultaat van de samenwerking tussen Nederlands- en Duitstalige specialisten in het Nieuwe Testament; de zogenoemde Facharbeitsgruppe Neues Testament (FAGNT) die elk jaar in Marburg (Duitsland) bij elkaar komt.
Normatief
De hoogleraar wees op de bijzondere opzet van het boek, waarin het Nieuwe Testament door verschillende nieuwtestamentici aan de hand van twintig thema’s wordt behandeld. Alle achttien auteurs aanvaarden het normatieve openbaringskarakter van het Nieuwe Testament en onderschrijven volgens dr. Baum de belijdenis van Thomas over Jezus Christus als „mijn Heere en mijn God.”
De hoogleraar benadrukte dat alle auteurs eensgezind het idee van een „canon in de canon” afwijzen. In tegenstelling tot de historisch-kritische theologie, die in het Nieuwe Testament slechts enkele brokstukken als authentiek en normatief erkent, zijn de scribenten volgens dr. Baum ervan overtuigd dat het Nieuwe Testament geen mensenwoord is, maar Gods woord. De basis van deze overtuiging ligt erin dat Jezus Christus als unieke Persoon Zijn autoriteit gaf aan de woorden van de apostelen als gevolmachtigden.
Grondwater
Dr. Rob van Houwelingen, hoogleraar Nieuwe Testament aan de TUK, noemde het „heilshistorisch perspectief” een belangrijk kenmerk van het boek. De Kampense nieuwtestamenticus citeerde het adagium van zijn leermeester dr. Jacob van Bruggen: „Volsta niet met de oppervlakte van de tekst, maar bekijk ook het grondwater daaronder.”
Volgens dr. Van Houwelingen wordt met de behandeling van twintig thema’s in het boek vanuit het heilshistorisch perspectief een brug geslagen tussen het historische en het theologische karakter van het Nieuwe Testament. Dit in tegenstelling tot historisch-kritische nieuwtestamentici die de persoon van Jezus Christus scheiden van de boodschap van de apostelen.
Vanwege de thematische aanpak kon bijvoorbeeld een hoofdstuk worden opgenomen als dat van dr. Michael Mulder: ”Israël, een mysterie. Joden en heidenen onlosmakelijk verbonden in Gods gemeente”.
Boek van boven
Op de studiedag werd het eerste exemplaar overhandigd aan dr. Van Bruggen. De emeritus hoogleraar prees in zijn toespraak de publicatie vanwege de opvatting het Nieuwe Testament als een eenheid te beschouwen. Dr. Van Bruggen constateerde „met vreugde” dat zelfs uit de titel blijkt dat er sprake is van één theologie en van één Nieuwe Testament. Dit in tegenstelling tot zoveel publicaties waarin het Nieuwe Testament als „een lappendeken van menselijke ervaringen en theologische opvattingen wordt gezien.”
Dr. Van Bruggen wees op het bijzondere karakter van het Nieuwe Testament dat als boek niet tot onze wereld behoort, maar het menselijke overstijgt. Hij verwees naar de Geloofsbelijdenis van Nicea waarin gesproken wordt over de „zienlijke en onzienlijke dingen.” Wie het zicht op de „onzienlijke wereld” verliest, raakt ook het zicht kwijt op het Nieuwe Testament als een boek dat door de „Geest van boven” tot stand kwam, aldus dr. Van Bruggen.
Dr. Henk Bakker, hoogleraar aan de Vrije Universiteit Amsterdam, voorspelde dat het boek vanwege de kwaliteit en grondigheid de status van handboek zou krijgen. Hoewel de VU-hoogleraar „kritische noten had te kraken”, prees hij de thematische insteek van het boek.
