De ChristenUnie heeft woensdag de Europese Conservatieven en Hervormersfractie (ECR) in het Europees Parlement verlaten; de SGP (nog) niet. Onder het motto ”samen uit, samen thuis”, gaan CU en SGP nu op zoek naar politiek onderdak waar beide partijen zich thuisvoelen. De opties daarvoor zijn echter beperkt.
Wat is er gebeurd?
De ECR-fractie stemde woensdag in met de toelating van FVD. Peter van Dalen (ChristenUnie) stapte daarop meteen uit de fractie. EP-lid Belder (SGP) sprak zich juist expliciet uit voor toelating van Forum. Zijn partij blijft vooralsnog in de ECR.
Welke opties zijn er?
Een optie die veel wordt genoemd, is aansluiting bij de christendemocratische EVP-fractie. In deze fractie zitten partijen als het CDA en het Duitse CDU van Merkel. Ook de huidige voorzitter van de Europese Commissie, Jean-Claude Juncker, is afkomstig uit de EVP-fractie.
Passen CU en SGP wel bij de christendemocraten?
Dat is de vraag. De christendemocraten varen een pro-Europese koers. Bovendien staat de grootste fractie in het Europees Parlement bekend om haar redelijk strenge fractiediscipline. CU-SGP is doorgaans echter juist eurokritisch, en hecht eraan haar eigen geluid te kunnen laten horen. Vanwege het geringe zetelaantal is het onwaarschijnlijk dat de partijen zo’n positie in de EVP zouden kunnen opeisen.
Voor de ChristenUnie lijkt de EVP op dit moment desondanks een reële optie; voor de SGP oogt deze stap een brug te ver.
Zijn er nog andere opties?
Ja, maar die lijken vooral theoretisch. Allereerst is er naast de ECR nog een aantal rechtse eurokritische fracties, zoals de EVDD. Maar gezien het feit dat de signatuur van FVD een struikelblok is voor de ChristenUnie, is het onwaarschijnlijk dat de partij zich wel wil inlaten met buitenlandse omstreden rechtse partijen, of partijen die een ‘exit’ nastreven.
Nog een andere optie is om een nieuwe fractie te vormen; doordat er iedere vijf jaar verschuivingen plaatsvinden, en er nieuwe partijen toetreden, kan daarvoor ruimte ontstaan. De eisen waaraan een nieuwe fractie moet voldoen, zijn echter hoog. Het lijkt daarom niet haalbaar dat het CU-SGP lukt om een fractie samen te stellen met gelijkgezinde partijen, of bij een nieuw initiatief aan te sluiten.
Gaan CU en SGP het eens worden?
Hoewel de partijen steeds benadrukken een gezamenlijk politiek onderdak te willen vinden, is er niet al te veel optimisme waar te nemen over een goede afloop. Los van de kwestie FVD lijkt de kernvraag: Heeft het vinden van een passende fractie voorrang, of krijgt ”samen uit, samen thuis” hoe dan ook prioriteit? Het is namelijk verre van zeker dat beide aspecten te combineren zijn.
Vooralsnog lijkt de ChristenUnie, door het verlaten van de ECR, prioriteit te geven aan de eerste variant. De SGP lijkt ernaar te neigen aan de tweede optie voorrang te geven, hoewel natuurlijk niet tegen elke prijs. De SGP bevindt zich echter in een spagaat; de partij zal terdege beseffen dat ze zonder samenwerking met de ChristenUnie waarschijnlijk niet eens een zetel in het EP zou hebben.
Wat gebeurt er als de partijen er samen niet uitkomen?
Dan zullen de wegen scheiden. Het is daarbij goed denkbaar dat de SGP bij de ECR-fractie blijft. Een breuk zou echter pijnlijk zijn; de partijen zagen met de komst van SGP’er Ruissen duidelijk kansen voor hernieuwde samenwerking.
Een breuk zou overigens niet voor het eerst zijn: in 2009 werd de SGP vanwege het vrouwenstandpunt niet toegelaten tot de ECR. De ChristenUnie koos er toen voor om wel in deze fractie plaats te nemen.
