Uit het artikel, dat maandag werd gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Nature, blijkt dat de wereldwijd verhoogde temperatuur niet alleen ijs laat smelten op de polen. Ook gletsjers raken onvoorstelbare hoeveelheden ijs kwijt.

„Het is belangrijk te benadrukken hoezeer de snelheid van het verlies de afgelopen 30 jaar toegenomen is. We verliezen op dit moment 335 miljard ton ijs per jaar, wat overeenstemt met een zeespiegelstijging van bijna 1 mm per jaar”, zegt hoofdonderzoeker Michael Zemp.

Het team combineerde berekeningen aan metingen ter plekke met satellietwaarnemingen. Daaruit kon het team afleiden hoeveel ijs er in 19.000 gletsjers in negentien gletsjergebieden op de wereld is bijgekomen of verdwenen.

Zeespiegelstijging

Voor de zeespiegelstijging blijft het opwarmende water van de oceanen de belangrijkste factor. Smeltend gletsjerijs staat op de tweede plaats. Zemp: „We verliezen elk jaar ongeveer drie keer het equivalent van het volume van al het ijs in de Europese Alpen, wat momenteel zo’n 30 procent van de zeespiegelsnelheid veroorzaakt.”

De grootste regionale verliezen traden op in Alaska, gevolgd door de gletsjers aan de rand van de ijskap op Groenland en in het zuidelijke Andes-gebergte. Er gingen ook significante hoeveelheden ijs verloren op gletsjers in het Russische en Canadese Noordpoolgebied en op Spitsbergen.

Ook in streken met een gematigd klimaat zoals de Europese Alpen en het Kaukasusgebergte verloren gletsjers ijs. Maar dat verlies is te klein om een significante bijdrage te leveren aan de zeespiegelstijging.

Opmerkelijk

De onderzoekers noemen het opmerkelijk dat Zuidwest-Azië het enige gebied is waar ijs bijgekomen is in de gemeten periode van 55 jaar, zo’n 110 gigaton. In het naburige Zuidoost-Azië ging er ongeveer even veel verloren, 112 gigaton.

Tot op heden kwam de satellietinformatie hoofdzakelijk van de Amerikaanse Landsat-satellieten, waarvan de data ter beschikking gesteld worden aan ESA. „In de toekomst zal in het bijzonder de Copernicus Sentinel-2-missie steeds meer bijdragen aan het nauwkeurig monitoren van veranderingen in gletsjers”, aldus Frank Paul, een van de mede-auteurs van de studie.

De onderzoekers combineerden gegevens van tal van internationale onderzoeksprogramma’s met de uitgebreide glaciologische databank die de World Glacier Monitoring Service bijhoudt. Zo werd het mogelijk om de veranderingen in de ijsdikte op 19.000 gletsjers over heel de wereld te reconstrueren.

Drinkwater

„We moeten rekening houden met de sociaal-economische gevolgen van het verdwijnen van gletsjerijs”, stelt Mark Drinkwater van de Europese ruimtevaartorganisatie ESA. Wereldwijd leiden verdwijnende gletsjers tot minder drinkwater voor miljoenen mensen, minder elektriciteit uit waterkrachtcentrales en er komt minder water beschikbaar voor de landbouw. Ook vergroten ze het risico op natuurrampen zoals overstromingen en aardverschuivingen.

ESA noemt kennis over de snelheid waarmee gletsjers op de lange termijn krimpen „cruciaal” om de juiste maatregelen te nemen tegen de gevolgen van klimaatverandering, en om stevige voorspellingen te doen over het klimaat in de toekomst.