PostUit Jeruzalem: Leven met de voortdurende kans op aanslagen
Ik zat na de recente aanslag in Utrecht via internet aan de radio gekluisterd. Ik wilde niet alleen weten wat er gebeurd was, maar ook hoe Nederland op zoiets reageert in vergelijking met Israël.
Welnu, er zijn overeenkomsten en verschillen. Alles wat ik zeg over Nederland is niet meer dan een persoonlijke impressie, op afstand geschreven.
Om te beginnen de overeenkomsten. De eerste is logisch: het is vlak na een incident vrij onzeker wat er precies gebeurd is. Gaat het om een aanslag, een ongeluk, of is er iets anders in het spel? Naarmate de tijd verstrijkt komen er meer details aan het licht en uiteindelijk ontstaat een min of meer volledig beeld.
In beide landen komt een aanslag ook niet onverwachts. In Israël zijn aanslagen geen onbekend verschijnsel. Met name in de jaren 2000 tot 2004 kwamen die veel voor.
In Nederland is een aanslag op willekeurige burgers nieuw. Toch begreep ik uit de reacties die de aanslag niet als een verassing kwam. Het ging om iets waar autoriteiten, burgers en media op waren voorbereid. De vraag was niet óf het zou gebeuren, maar wanneer en hoe.
Dat is ook hier in Israël het geval. Aanslagen zijn geen verrassingen, maar het hoe en wat blijven altijd onvoorspelbaar. Dankzij het werk van inlichtingendiensten kan een deel van de aanslagen worden voorkomen, maar het is altijd mogelijk dat een jihadist of andere gevaarlijke fanaat onopgemerkt blijft.
Nu de verschillen. Wat mij opviel is dat het in Nederland lang duurde voordat het aantal slachtoffers bekend was. Rond een aanslag in Nederland hangt een sfeer van onervarenheid, al is te hopen dat de ervaring niet toeneemt door meer aanslagen in de toekomst.
Dat gaat in Israël anders. Toen er vorige week in een huis in Morshav Mishmeret, ten noorden van Tel Aviv, een raket insloeg, kwamen er snel updates, onder meer via tenminste twee radiostatoins en drie televisiezenders. Leger, ambulancediensten en politie waren actief op de sociale media. Een medewerker van de ambulancedienst liet binnen vier uur weten hoeveel gewonden er precies waren, wat de ernst en aard was van de verwondingen en wat de leeftijd van de slachtoffers was. Ook zei hij dat een aantal slachtoffers leed onder stressverschijnselen.
Hulpverleners geven geen afbeeldingen of namen van de slachtoffers. Als die slachtoffers op televisie hun zegje willen doen (bijvoorbeeld vanaf het ziekenhuisbed), dan kan dat. En vaak willen ze het, als hun toestand dat toe laat.
Israël bereidt zich voor op calamiteiten. Wie dat wenst, kan bijvoorbeeld mededelingen van de burgerbescherming van het leger krijgen via een speciale app. Die geeft algemene informatie over wat je bijvoorbeeld moet doen als het luchtalarm klinkt en je in huis bent, op straat, of op in het open veld. Je komt te weten welke spullen je in huis moete hebben. Of welke spullen je in huis moet hebben. Ingeblikt voedsel bijvoorbeeld en vier liter water per persoon in gesloten flessen. Mensen moeten ook een tas klaar hebben staan met bijvoorbeeld medicijnen en extra kleding.
Ook heb ik de app gedownload van de Magen David Adom, het Israëlische Rode Kruis, zodat ik snel hulp kan inroepen voor anderen of mijzelf. Via deze app kunnen medewerkers ze in het commandocentrum van de MDA precies zien waar ik ben.