De zondagsrust is geen punt van discussie in het Veluwse dorp Nunspeet. Toch zijn er ook hier kwesties die de gemoederen bezighouden. Neem bijvoorbeeld de bouw van nieuwe woonwijken op landbouwgrond. Of de opvoering van musicals over de geboorte en het lijden van Jezus Christus.
Brede, rustige lanen met grote woonhuizen. Een bedrijvig centrum, met als centraal punt de historische Dorpskerk. Volle terrassen, vooral in de zomer, wanneer toeristen massaal de rust van het Veluwse dorp opzoeken.
„Het is goed vertoeven in Nunspeet”, zegt Harm Jan Polinder (25), fractievoorzitter van de SGP in Nunspeet. „Het aantal inwoners groeit, mensen willen hier graag wonen.”
De fractievoorzitter nam in april het stokje over van Chris Stoffer, die naar de Tweede Kamer vertrok. Polinder is niet alleen het jongste gemeenteraadslid in Nunspeet, maar ook fractievoorzitter van de grootste partij. De SGP heeft zeven zetels in de gemeenteraad en vormt samen met Gemeentebelang Nunspeet (zes zetels) en de ChristenUnie (vier zetels) een coalitie met zeventien zetels. De oppositie telt slechts vier zetels in de raad.
De sterke positie van de coalitie zorgt voor weinig discussie in de raad. „De raadsvergaderingen zijn bijna nooit spannend. Het is de traditie hier dat we het met elkaar doen, alles wordt soepel besloten. Soms zou het niet verkeerd zijn als er wat meer discussie is. De oppositie is het met veel dingen eens.”
The Passion
In veel Biblebelt-gemeenten wordt op dit moment flink gedebatteerd over koopzondagen. In Nunspeet is de zondagsrust geen punt van discussie. SGP, CU én Gemeentebelangen zijn het erover eens: de zondag moet een rustdag blijven. Afgezien van een paar restaurants en cafés is er op zondag niets open. „Winkeliers hebben er ook geen behoefte aan”, aldus Polinder. „We krijgen hier alleen vragen van burgers over dingen die wél open zijn.”
Toch zijn er ook in Nunspeet kwesties die discussies doen oplaaien. Neem bijvoorbeeld de opvoering van The Passion dit voorjaar. In deze musical speelden acteurs het lijden en sterven van Jezus Christus na. Het evenement zorgde voor polarisering onder de inwoners; een deel vond het geen probleem, anderen protesteerden heftig tegen het evenement. Polinder: „In de raad hebben we vragen gesteld over de kwestie. Dit heeft vervolgens in de media veel ophef veroorzaakt. Jammer, dat was niet onze bedoeling. Al hebben we onze achterban wel een stem gegeven.”
De politicus vindt het bedroevend dat dit soort evenementen in het dorp plaatsvinden. „Het afgelopen weekend was er ook weer een musical over de geboorte van Jezus op de markt, van dezelfde organisator als The Passion. Treurig dat ons geloof op deze manier tot entertainment wordt gemaakt. Maar we kunnen er weinig aan doen. De SGP kan evenementen niet verbieden, maar alleen zijn mening laten horen.”
Woningen
’s Ochtends om tien uur is het nog rustig op het Marktplein van Nunspeet. Er klinkt zachte kerstmuziek uit een restaurant. Hier en daar loopt iemand voorbij om inkopen te doen. In de hal van het gemeentehuis aan de markt staat André Timmerman (54), raadslid voor de PvdA/GroenLinks, te wachten. Het kersverse gemeenteraadslid zoekt wat onwennig naar een vrije plek om te zitten voor het interview. „De gemeente werkt met flexplekken, dan krijg je dat.”
Timmerman lacht als hij hoort dat er van Polinder meer gediscussieerd mag worden tijdens de raadsvergaderingen. „Dat klopt wel ja. De volgende keer wordt het ook niet spannend, dat weet ik nu al.”
Hoe is het om oppositie te voeren in een gemeenteraad met zo’n grote coalitie? Lastig, vindt Timmerman. „Je kunt niet zoveel.”
Het raadslid vindt het al heel wat dat hij tegen de omgevingsvisie heeft gestemd, met daarin de woningbouwplannen voor het dorp. Het college van burgemeester en wethouders vindt dat er dringend extra woningen moeten komen. De gemeente heeft bij ’t Hul Noord daarom alvast veertig hectare landbouwgrond geclaimd. Bewoners van dit gebied protesteren flink tegen de plannen; zij willen hun mooie uitzicht niet kwijtraken.
Timmerman is niet overtuigd van het nut van de woningbouwplannen. „Ik zou graag eerst meer onderbouwing willen zien wat betreft de stand van zaken op de woningmarkt. Bovendien begrijp ik de bewoners van het gebied; zelf zou ik ook geen nieuwbouwwijk willen in mijn achtertuin.”
Regenboogvlag
Als wapenfeit voor zijn fractie noemt Timmerman het aanbieden van de regenboogvlag aan de burgemeester in oktober van dit jaar. „Ik vond dat we aandacht moesten vragen voor de lhbt-gemeenschap.”
Hij is minder blij met de ophef die ontstond rond de vlag. „Ik had de heisa eromheen niet voorzien. Er kwam veel pers op af en online verschenen er veel reacties op het gedrag van de burgemeester, die zei dat hij de vlag niet meteen kon ophangen omdat de raad eerst moest vergaderen over de kwestie. Daar had hij gewoon gelijk in, maar online begrepen veel mensen dat niet.”
Timmerman zou wel graag zien dat er in de gemeenteraad meer aandacht is voor dit soort kwesties. „Er wordt nu wat krampachtig mee omgegaan. Ik heb de indruk dat christenen hier soms niet doorhebben wat er in de wereld gebeurt. Je moet elkaar wel respecteren, er moet ook ruimte zijn voor andere levensovertuigingen.”
Jongeren
Een meerderheid van de inwoners van Nunspeet gaat iedere zondag naar de kerk. In het vakantieseizoen zitten de kerken extra vol. Toeristen uit het hele land stromen dan naar het Veluwse dorp. „Ik ben altijd blij als het weer september is, dan is de rust terug in het dorp”, zegt ds. G. Herwig.
De hervormde predikant, nu zo’n tien jaar voorganger in de Dorpskerk in Nunspeet, merkt een toenemende belangstelling voor het kerkelijk leven, vooral onder jongeren. „Ik merk dat jongeren ook tijdens leerdiensten, waarin ik over de catechismus preek, vaker in de kerk zitten.”
In Nunspeet zijn vier hervormde gemeentes, verdeeld over vier wijken. Er is een gemeenschappelijke kerkenraad, maar de kerken groeien uit elkaar. „Dat speelt al zolang ik hier ben. De ene kerk neigt meer naar de evangelische richting, de andere blijft behoudend.”
Eenheid
De predikant is positief over het contact tussen voorgangers onderling. Als voorbeeld noemt hij de situatie met The Passion dit voorjaar. Samen met onder andere ds. A. Schot van de gereformeerde gemeente en ds. P. D. J. Buijs van de christelijke gereformeerde kerk ondertekende hij een petitie tegen het evenement. „Ook nu met Kerst wordt het verhaal van de geboorte van de Heere Jezus verteld met allerlei popliedjes. Daar ben ik op tegen, ik vind het geen goede manier om het Evangelie te verkondigen.”
Een deel van zijn achterban was het overigens niet eens met zijn keuze om de petitie te ondertekenen. „Er zijn genoeg mensen die vinden dat zo’n evenement juist een goede manier is om de boodschap uit de Bijbel te verspreiden. Maar dat geeft niet, ik sta achter mijn keuze.”
Ds. Herwig zou graag zien dat kerken meer met elkaar samenwerken, zeker met het oog op de toekomst. „Wat gebeurt er straks als we bijvoorbeeld geen vrijheid van onderwijs meer hebben? Dan hebben we elkaar hard nodig.”
Gepassioneerd: „Vooral voor jongeren is die eenheid belangrijk. Zij zoeken naar echtheid. Als ze dat vinden, dan maakt het kerkverband niet uit. Daar moeten we met elkaar meer op focussen.”
Straathoekwerk
Er is veel aandacht voor jongerenwerk in de gemeente Nunspeet. Zo zijn er speciale straathoekwerkers, die altijd bereikbaar zijn voor jongeren met problemen. Bijzonder, want in Nederland zijn maar enkele gemeenten die werken met straathoekwerkers. „Bij ons komen bijvoorbeeld jongeren langs die financiële problemen hebben, geen werk kunnen vinden of kampen met een verslaving”, zegt straathoekwerker Fernand Dijkgraaf. „Wij brengen ze vervolgens in contact met een hulpverlenende instantie als dat nodig is.”
Dijkgraaf is samen met zijn collega Lambert Jongetjes veel op pad om met jongeren te praten. „Dan ga ik bij een groepje hangjeugd staan”, zegt Jongetjes. „Die denken: nee hè, komt die irritante man weer met ons praten. Maar later vertelt een meisje tegen me dat ze dankzij die gesprekken wel haar school heeft afgemaakt.”
Jongetjes en Dijkgraaf roemen de samenwerking met scholen en kerken. Jongetjes: „Een poosje geleden hebben we bij alle kerken in het dorp voorlichting gegeven over alcoholgebruik. Geloof me, dan ben je een tijd bezig. We hebben een gemeenschappelijk doel: dat het goed gaat met de jongeren hier.”
„Nunspeet is qua sfeer fijn dorp om te wonen”
Iedere week schrijft hij artikelen voor Nunspeet Huis aan Huis, de lokale krant die bij alle inwoners van de gemeente Nunspeet wordt bezorgd. Dick Baas (77) is al bijna twintig jaar werkzaam voor de krant. Daarnaast werkt hij voor RTV Nunspeet, waar hij een eigen programma over lokale politiek heeft. „Het heet Klein Binnenhof, een verwijzing naar het winkelcentrum waar de uitzending is.”
Als oud-wethouder kent Baas veel mensen in Nunspeet. Dat komt van pas bij zijn werk als journalist. Iedere maand is hij aanwezig bij de gemeenteraadsvergadering. „Daar gaat het nu vooral over locaties voor woningbouw.” Baas kijkt met verbazing naar de ophef over de woningbouwplannen. „Ik kan me soms ergeren aan de voorbarigheid van mensen. Dat er een voorkeursrecht ligt, betekent nog niet dat er daadwerkelijk kan worden gebouwd. Maar ach, het levert stof op om over te schrijven.”
Een ander issue in de raad is ”Nunspeet aan Zee”. Het college wil een openbaar zandstrand langs het Veluwemeer om Nunspeet voor strandgangers aantrekkelijker te maken. De PvdA/Groenlinks-fractie is tegen; de kust van het Veluwemeer moet met rust gelaten worden voor de vogels en planten. Baas: „Het moet vast mogelijk zijn om een combinatie te maken tussen natuurgebied en recreatie. Bovendien staat Nunspeet bekend om het bos, niet om het strand.”
Baas noemt Nunspeet een fijn dorp om te wonen. „Het is gezellig. Op zondagmiddag is het centrum leeg, maar als ik op een terras wil zitten kan dat ook.”
De journalist vindt het prima dat de winkels op zondag gesloten zijn, maar hij is minder te spreken over de ophef rondom de kerstmusical op de markt. „De gereformeerde gemeente deelde flyers uit tegen het gebeuren. Deels begrijp ik waar ze vandaan komen, maar ik vind dat er ook begrip moet zijn voor inwoners die geen bezwaar hebben tegen het evenement.”
serie In de Biblebelt
Wat houdt plaatsen in de Biblebelt bezig? Twaalf portretten. Deel 9.