31 oktober: Hervormingsdag of Halloween
Als je een willekeurige Nederlander vraagt wat er op 31 oktober gevierd of herdacht wordt, zal het antwoord in negen van de tien gevallen zijn: Halloween.
Als dezelfde gevraagd gesteld wordt aan iemand uit de gereformeerde gezindte, zal het antwoord vaker luiden: Hervormingsdag.
Een datum waarop twee verschillende zaken worden herdacht of gevierd. Trouwens, het is maar helemaal de vraag of je in het geval van Halloween wel kunt spreken van een viering. Bij Halloween draait het immers allemaal om angst. Griezelige maskers, boze geesten, spoken en nepbloed: het zijn nu niet bepaald zaken die bijdragen aan feestvreugde. Maar gezien het feit dat Halloween ook in Nederland steeds populairder wordt, vinden mensen het blijkbaar toch prettig om bang te zijn en te griezelen. Horror die niet echt is, blijkt in.
De tegenstelling tussen Halloween en Hervormingsdag is groot. Op Hervormingsdag wordt herdacht dat de Bijbel, het betrouwbare Woord van God, weer centraal kwam te staan. Verzoening van de zonde is er alleen door het offer van Jezus Christus. Wie in Hem gelooft, heeft het eeuwige leven. Daarvoor zijn geen aflaten en de bemiddeling van heiligen nodig.
Juist de Reformatie wilde een tegenwicht bieden tegen angst en onzekerheid over de eeuwige bestemming van een mens. God en Zijn Woord zijn betrouwbaar. Daar kan een zondig mens, ondanks alles, mee leven en mee sterven.
Voor protestants triomfalisme is op Hervormingsdag overigens geen plaats. Want een kerkscheuring –en dat werd de Reformatie ongewild– vier je niet. En de talloze kerkscheuringen onder protestanten die volgden ná de Reformatie zijn alleen maar reden voor droefheid. Het lichaam van Christus mag niet gedeeld zijn omdat Christus niet gedeeld is.
Ook eeuwen na de Reformatie kan het, ook voor christenen die zich reformatorisch noemen, geen kwaad om nog eens nadrukkelijk stil te staan bij dat wat de Reformatie in de kern beoogde te brengen. Alleen de Bijbel, alleen geloof, alleen genade. Een mens hoeft niets aan te brengen tot zijn zaligheid, het is alles genade. In Gods beloften, gedaan in Zijn Woord, ligt alles vast.
Zo bezien is het herdenken van dat wat er ruim vijf eeuwen geleden gebeurde met de Reformatie de volstrekte tegenpool van Halloween. Geen angst, maar zekerheid. Geen bangmakerij, maar de verkondiging dat er eeuwig leven is voor wie gelooft in Jezus Christus. Geen spoken of boze geesten, maar geloof dat Gods goede Geest het leven leiden wil.
In de dom van Berlijn, een van de belangrijkste kerken van het Duitsland van Maarten Luther, is een tekst te lezen uit 1 Petrus 1:13: „Hoop volkomenlijk op de genade die u toegebracht wordt in de openbaring van Jezus Christus.”
Het is de inhoud van de Reformatie in één zin.
Hoofdredactie