Zo’n 1500 zaken voor cold case-teams
Jos B., verdacht van het doden van Nicky Verstappen, werd zondag aangehouden in een zogeheten cold case-zaak. Enkele vragen en voorbeelden.
Wat is een cold case?
Een niet-opgelost ernstig misdrijf waar minimaal twaalf jaar cel op staat. Meestal gaat het om moord of doodslag. De zaak krijgt alleen de status van cold case als een leidinggevende binnen de politie daartoe besluit. Er zijn ongeveer 1500 misdrijven met deze status. Elk politiekorps heeft een team dat zich met zware misdrijven uit het verleden bezighoudt.
Waarom wordt een zaak aangemerkt als cold case?
Op deze manier blijft een misdrijf onder de aandacht. Bij zware misdrijven bestaat de mogelijkheid dat een verdachte opnieuw een ernstig delict pleegt. Het is daarom belangrijk dat een zaak wordt opgelost. Een misdrijf waar twaalf jaar cel of meer voor staat, kan niet verjaren. Daders van alle zware delicten vanaf 1988 kunnen tot in lengte van jaren worden vervolgd.
Hoe kunnen zaken na vele jaren alsnog worden opgelost?
Door nieuwe technieken, zoals dna, kunnen oude sporen alsnog worden gebruikt. In het verleden kon de politie bijvoorbeeld nog niet of voldoende gebruik maken van erfelijk materiaal van de verdachte dat op het lichaam van het slachtoffer werd aangetroffen. Dat materiaal kan nu wel bruikbaar zijn. Bovendien kunnen getuigen na vele jaren alsnog besluiten om naar de politie te gaan. Onder gevangenen werd in 2017 een cold case-kalender verspreid waarop misdrijven zijn vermeld. De politie hoopte dat gevangenen uit de school zouden klappen over zaken die ze herkennen. De kalender was zo’n succes dat er ook in 2018 een cold case-kalender verscheen.
Enkele voorbeelden:
Op 10 mei 2003 werd in de buurt van het Gelderse Vuren het lichaam van de 29-jarige prostituee Jeanette Derksen gevonden. De avond ervoor was de ernstig verslaafde vrouw nog gezien op de tippelzonen in Arnhem. Derksen bleek te zijn gewurgd.
Jan Groeneveld (55) werd op 3 december 2000 doodgeschoten in zijn woning in Puttershoek. Jan Patat, zoals hij ook wel werd genoemd, verkocht friet en snacks vanuit een rijdende frietkraam. Bovendien verkocht hij onder meer vanuit huis gouden sieraden. Op de bewuste avond drongen gemaskerde mannen de woning van Groeneveld binnen. De mannen eisten sieraden en schoten Groeneveld uiteindelijk dood.
In de Arkervaart in Nijkerk werd op 14 april 1999 het lichaam van een onbekende man met een Chinees uiterlijk gevonden. Het lichaam lag er al enkele weken. Ondanks onderzoek naar onder meer zijn opvallende tatoeages, is nooit zijn identiteit achterhaald.
Milieuambtenaar Chris van der Werken (43) uit Nunspeet werd op 22 december 1996 op een bospad in Epe doodgeschoten. In de media werd onder andere Volkert van der Graaf, de moordenaar van Pim Fortuyn, in verband gebracht met de zaak. Zijn betrokkenheid werd echter nooit aangetoond.
Maria van der Zanden (22) vertrok op 6 augustus 1994 bij haar woning in Putten om een tochtje te maken met haar racefiets. Sindsdien ontbreekt elk spoor van haar. De politie gaat niet uit van een vrijwillige verdwijning. De vermissing van Maria werd in verband gebracht met de moord op haar plaatsgenote, stewardess Christel Ambrosius, die enkele maanden eerder werd vermoord. Voor de moord op Ambrosius zaten twee mannen onterecht jarenlange celstraffen uit. Later werd Ronald P. in de zaak-Ambrosius veroordeeld tot een celstraf. Een verband met de verdwijning van Van der Zanden werd niet aangetoond. Van der Zanden bleek op een foto van een Bijbelclub uit 1989 staan, evenals Ilona Németh. Németh werd in 2004 verkracht en vermoord.
De destijds 15-jarige Willeke Dost uit Koekange wordt sinds 15 januari 1992 vermist. Willeke woonde in een pleeggezin omdat haar ouders al tijdens haar eerste levensjaar waren verongelukt. Ze verscheen die dag niet op school en werd ’s avonds als vermist opgegeven. In 2010 werd vergeefs onderzoek gedaan bij de boerderij van haar pleegouders. Willeke is nooit meer aangetroffen.
Ria de Vries (13) verdween op 3 mei 1990 nadat ze haar moeder in Enschede had bezocht. Bijna een jaar later werden op de Hoge Veluwe delen van haar skelet gevonden. Het is nooit duidelijk geworden wat er met Ria is gebeurd.
