Het oefenscenario: fietsongeval. Op een grasveld naast het hoofdbureau van de politie in Apeldoorn zijn twee rijwielen tegen elkaar gebotst. Een van de fietsers is er slecht aan toe. Hij is zo geschrokken dat hij een hartaanval heeft opgelopen. Wat is er precies gebeurd op dat grasveld? Hoe ziet het terrein eruit?

Om daar meer zicht op te krijgen, stuurt de politie een drone de lucht in. Het apparaat staat klaar tussen vier rood-witte veiligheidspionnen. Eerst wordt de checklist afgevinkt. Hebben de drie leden van het droneteam een veiligheidsvest aan? Zijn de accu’s voldoende geladen en de antennes juist afgesteld? Even later zoemt de politiedrone boven de twee fietsen.

Pioniersfase

Na dit soort ongevallen kan de drone goed van pas komen, zegt Henk Hilbrands, dronespecialist bij de politie. „Vanuit de lucht kunnen we snel beelden leveren waarop je goed zicht hebt op een ongevalslocatie. Voor dit soort onderzoek laat je niet snel een politiehelikopter uitrukken.”

Het gebruik van politiedrones zit in de pioniersfase. De politie-eenheid Oost-Nederland zette vanaf 2016 samen met de landelijke eenheid (voorheen KLPD) een droneteam op poten. De groep gebruikt het onbemande luchtvaartuigje uitsluitend om analyses te maken van –reconstructies van– verkeersongevallen en plaatsen delict (pd’s), zoals locaties waar iemand is vermoord.

Zo’n vijftien agenten hebben na een cursus van zo’n twintig weken inmiddels hun vliegbrevet gehaald. Ze mogen drones tot 25 kilo besturen. Voor hobbyisten geldt een maximum van 4 kilo. Het politieteam gebruikt toestellen van het type DJI Inspire. In een speciale dronepolitiebus zit apparatuur om beelden te analyseren.

Kettingbotsing

Het droneteam van Oost-Nederland voert sinds afgelopen maart klussen uit. Van de 97 aanvragen zijn er 69 gehonoreerd.

Nuttig was de inzet na een recent ongeval in de haven van het Friese Lemmer, vertelt Hilbrands. „Een speedboot ramde een rubberboot. Twee jongeren raakten ernstig gewond. Later maakten verkeersongevallenspecialisten van de politie een reconstructie. Dan kun je je fotostatief natuurlijk niet in het water zetten. De politiedrone kon verhelderende overzichtsbeelden van het nagebootste ongeval leveren. Vanuit de lucht kun je bijvoorbeeld goed zien hoe een speedboot versnelt naar 40 kilometer per uur. Uiteindelijk kan justitie die beelden gebruiken bij een eventuele rechtszaak tegen een verdachte.”

Ook bij calamiteiten op de weg of het spoor kan de drone uitkomst bieden, vertelt Hilbrands. „Als na een kettingbotsing auto’s schots en scheef op de weg staan, is een drone in staat om snel actuele luchtbeelden te leveren. Een foto per vak van 20 bij 20 meter bijvoorbeeld. Klik, een vak, klik, volgende vak. Dat heet fotogrammetrie. De politie kan op grond van de dronebeelden effectiever het verkeer omleiden én beschikt over foto’s van sporen.”

Zeker voor de politie is zorgvuldige opslag en beheer van de beelden van groot belang, benadrukt de dronedeskundige. „Als wij bijvoorbeeld foto’s maken van een locatie met een moordslachtoffer mogen die absoluut niet zomaar worden doorgezet naar de politiemeldkamer. Je moet er niet aan denken dat dergelijke beelden op internet belanden.”

Of de drone geschikt is om vluchtende overvallers in de smiezen te houden? Beslist schudt Hilbrands zijn hoofd. „Wij gaan niet achter mensen aan. Dat staan de regels niet toe. De drone mag niet verder dan 500 meter van ons af vliegen.”

Vliegen er stille politiedrones rond die in het geheim bijvoorbeeld woningen van potentiële terroristen in kaart brengen? Politiewoordvoerder Ed Kraszewski van de landelijke eenheid hult zich in stilzwijgen. „Ik ga dat ontkennen noch bevestigen.”