Dr. Kommers, oud-zendeling en buitengewoon hoogleraar aan de theologische faculteit van de North West University in Potchefstroom (Zuid-Afrika), deed dat in het Engels: ”Triumphant Love. The contextual, creative and strategic missionary work of Amy Beatrice Carmichael in South India”. De 771 bladzijden tellende biografie werd eind vorige maand in Pretoria gepresenteerd.

In Nederland is Carmichael niet zo bekend, zegt dr. Kommers in zijn woning in Harderwijk. „Ik kwam Carmichael in 2001 op het spoor toen ik een Bijbels dagboek van haar las. Ze legt de teksten heel mooi en fris uit. Ik wilde graag meer over haar weten.”

De hervormde emeritus predikant volgt in zijn boek het bewogen leven van Amy Carmichael, die 150 jaar geleden in een presbyteriaans gezin in Ierland werd geboren. Hij ploegde archieven door, las haar boeken en sprak met mensen die haar gekend hebben. Dr. Kommers ging letterlijk in Carmichaels voetsporen: zo bezocht hij Keswick, waar ze Hudson Taylor hoorde spreken en besloot zelf zendeling te worden. En Dohnavur, waar Carmichael meer dan een halve eeuw leidinggaf aan een gemeenschap waar kinderen zorg en onderwijs kregen. „Ik heb me drie weken opgesloten in haar kamer. Dan waan je je echt in de jaren vijftig. Prachtig, al die boeken, en die bordjes met Bijbelteksten aan de muren.”

Dr. Kommers haalt wat foto’s uit een map. Meisjes in kleurige rode, oranje en gele jurkjes kijken vrolijk naar de camera. Op dit moment bestaat de gemeenschap van Dohnavur uit zo’n 180 mensen. „Carmichael stichtte de Dohnavur Fellowship in 1901 om meisjes op te vangen die door hun ouders aan hindoetempels waren afgestaan. Die werden vaak tot prostitutie gedwongen.”

Hij wijst op de kerk die Carmichael in 1927 in Dohnavur liet bouwen. „In Zuid-India zie je veel kerken met zo’n vierkante, anglicaanse toren. Op Indiase huizen en tempels staat vaak een spits, een verwijzing naar de hindoegod. De kerk van Carmichael kreeg echter twee spitsen: de eerste verwees naar de dienst aan God, de tweede naar die aan de naaste. Daar ging het haar om.”

Carmichael leefde als 4-jarige al dicht bij de Heere, weet dr. Kommers. „Haar ouders gingen haar voor in het vertrouwen op God. Toen ze een jaar of 15 was, kwam ze bewust tot geloof. Later ging Amy Carmichael samen met haar predikant de achterbuurten van Belfast in om armen te helpen. Toen ontdekte Carmichael dat je omkomt als je leven niet op de rots Christus is gebouwd.”

Hoe bijzonder was het in die tijd dat een alleenstaande vrouw de zending in ging?

„Dat was rond de eeuwwisseling niet zo bijzonder meer. Vóór 1840 lag dat anders. Toen gingen vrouwen mee met hun mannen. Maar rond 1850 gebeurde het steeds vaker dat in Engeland en Amerika vrouwen gingen studeren en bijvoorbeeld als arts naar China of India gingen. In Engeland ontstond een beweging van ongetrouwde vrouwen die zendeling werden voor de Zenana Mission, speciaal met het doel onder vrouwen te evangeliseren.

Deze vrouwelijke zendelingen verdienen herwaardering. Het bestaande beeld is dat ze de zending in gingen omdat ze thuis geen ander beroep konden uitoefenen. En dat ze bijvoorbeeld de Engelse cultuur wilden overbrengen naar India. Maar als je wat meer over deze zendelingen leest, blijkt dat niet te kloppen. Duizenden vrouwen, vaak nog meisjes van een jaar of 20, brachten vol overgave het Evangelie. Velen gaven letterlijk hun leven aan de zending.”

Welke boodschap bracht Carmichael?

„Amy Carmichael had een heel sterk roepingsbesef. Ze geloofde vast dat God haar leven leidde. Ze benadrukte de majesteit en heiligheid van God – en daarom dacht ze klein over zichzelf. De belangrijkste taak van een zendeling was volgens Carmichael de verkondiging van het Evangelie: de verlossing door Jezus Christus. Toen er in Dohnavur een ziekenhuis kwam, droeg een van de artsen een Grieks Nieuwe Testament in zijn zak. Hij was medicus, maar evangelisatie was ook zijn taak.”

Zet u haar niet te veel neer als een geloofsheldin?

„Als je ziet wat Carmichael allemaal heeft gedaan, dan ligt het voor de hand vooral het goede in haar leven te benadrukken. Maar ik heb geen hagiografie willen schrijven. Carmichael had zwakke punten, maar die zijn écht moeilijk te vinden. Misschien was het niet handig van haar om in Dohnavur een groep ongetrouwde vrouwen om zich heen te verzamelen. Zo kreeg je een aparte groep binnen de gemeenschap.

Duidelijk is in ieder geval dat Carmichael dicht bij het Woord van God leefde en doorging met haar werk, ondanks soms sterke tegenstand. Op een gegeven moment ging er zelfs een petitie rond: ”Amy out of India”: Amy moet weg uit India. Dat gebeurde niet, maar de tegenstand was begrijpelijk. Ze doorbrak bestaande tradities, keerde zich tegen alle kitsch in de zending. Het ging haar om het hart van het Evangelie.”

Welke invloed had ze?

„Ze was van grote betekenis voor duizenden meisjes in India. Mede door haar werk is het systeem waarin meisjes werden afgestaan aan hindoetempels, onder de aandacht van politici gekomen. Carmichael scheef een boek over wat er allemaal in de tempels gebeurde: ”Things as They are” (”De dingen zoals ze zijn”). Toen ze het manuscript naar Engeland stuurde, geloofde de uitgever haar niet. Anderen zeiden later: Ze heeft gelijk. Dit vreselijke tempelsysteem werd in 1948 bij wet in India verboden, maar in de praktijk worden er tot op vandaag nog heel veel kinderen misbruikt.

Carmichael kreeg voor haar werk een onderscheiding van de Britse koningin, maar ze weigerde die in ontvangst te nemen. „Christus heeft ook nooit een medaille gekregen”, vond Carmichael. „Hij kreeg een doornenkroon.” Ze bewaarde de medaille, die iemand anders had opgehaald, jarenlang in een bureaulade. Carmichael wilde niet in de belangstelling staan.

Haar boeken worden overal ter wereld gelezen. Daarmee houdt ze de zending bij de les: blijf je richten op je primaire taak, het brengen van het Evangelie. Je kunt de hele dag achter de computer zitten, maar als je geen mens spreekt, ga je voorbij aan het doel van de zending. Met je handen werken is goed, maar ook die handen zullen moeten heenwijzen naar Christus.”

Dit is het laatste deel van een tweeluik over zendelinge Amy Carmichael. Deel 1 verscheen dinsdag.