De hersteld hervormde predikant van Ouderkerk aan den IJssel sprak zaterdag tijdens de Toogdag van de Hersteld Hervormde Mannenbond in Lunteren. De bijeenkomst in de Bethelkerk trok een kleine 200 bezoekers. Het thema was ”De troost der verkiezing”.

Ds. J. C. den Toom, voorzitter van de mannenbond, noemde in zijn openingswoord twee klippen die in de omgang met de Bijbel omzeild moeten worden. De ene is die van de eenzijdigheid. „Op de verenigingsavonden moeten niet steeds dezelfde onderwerpen aan de orde komen. Zowel de lofzangen als de klaagzangen moeten behandeld worden.”

De andere is die van de algemeenheid. „Er moet niet over alle onderwerpen een persoonlijke dogmatiek heengelegd worden. Dan zijn we zelf steeds aan het woord en doet God er het zwijgen toe. We moeten van een lofzang geen klaagzang maken en van een klaagzang geen lofzang.”

Het voorkomen van eenzijdigheid kwam ook naar voren in de toespraken tijdens de toogdag. Daarin benoemde ds. K. ten Klooster het belang van de leer der verkiezing in de prediking, terwijl ds. Heemskerk de troost van de verkiezing in het pastoraat benadrukte.

Formidabel

De Synode van Dordrecht die in 1619 de Dordtse Leerregels vaststelde, was volgens ds. Ten Klooster „een formidabele synode.” Hij noemde de Dordtse Leerregels een uitwerking van passages in de Heidelbergse Catechismus en de Nederlandse Geloofsbelijdenis.

„De leer van de verkiezing brengt ons bij onze onwaardigheid”, aldus de Ridderkerks emeritus predikant. „De bron van alle heil ligt in het hooggebergte van Gods welbehagen. Het is Gods soevereiniteit dat hij mensen heeft uitverkoren. De gedachte dat God willekeurig en hard handelt, is verwerpelijk, want Hij is niemand iets schuldig. De mens heeft zich willens en wetens in de lichamelijke en geestelijke dood geworpen. Als er geen uitverkiezing was, zou er geen redding zijn en ging alle mensen voor eeuwig verloren.”

Het betekent echter niet dat de predikanten in hun preken moeten uitgaan van de verkiezing. „We moeten niet wachten op bijzondere openbaringen, maar we moeten zien op Christus. De verkondiging van het Evangelie is zo ruim als de wereld breed is. De predikanten hoeven niet aan te wijzen wie de uitverkorenen zijn.”

Het is goed om te preken over de verkiezing, aldus ds. Ten Klooster. „God wordt erdoor verheerlijkt en het geeft de hoorders zekerheid van hun zaligheid.”

Onzekerheid

De leer van de verkiezing kan tot onzekerheid leiden als deze op een verkeerde manier wordt ingevuld, zei ds. Heemskerk in zijn toespraak over verkiezing en pastoraat. Het gebeurt als mensen willen inzien in de verborgen raad van God. „Dat is onheilige nieuwsgierigheid”, aldus de predikant, die wees op het voorbeeld van de inwoners van Beth Semes die in de ark wilden zien, wat verboden was.

De zekerheid van het heil moet volgens hem gezocht worden in het zien op de vruchten van het geloof en het komen tot Christus. „In de winter kan je eraan twijfelen of een boom dood is of leeft, maar als die boom in de zomer vol vruchten hangt, is er geen twijfel mogelijk. Hoe ons leven ook is, we moeten tot Christus gaan. Wie tot Hem komt, zal Hij niet uitwerpen.”

Ds. Heemskerk raadt aan om de Dordtse Leerregels op de vereniging te bespreken. Hij lichtte hoofdstuk 1.16 toe, waar het gaat over mensen die het levend geloof niet kennen. „Men mag zichzelf niet tot de verworpenen rekenen”, zei hij. „De Zaligmaker zegt dat we moeten aanhouden in het gebed en niet moeten vertragen. Ook al is de deur voor uw gevoel dicht, houdt Hem voor waarachtig Die gezegd heeft: Komt herwaarts tot Mij, allen die vermoeid en belast zijt, en Ik zal u rust geven.”