Donderdag. Op de Vliegbasis Eindhoven heerst een koortsachtige drukte. Defensiepersoneel werkt zich in het zweet om het vrachttoestel tot de nok vol te stouwen met noodhulpgoederen. De goederen arriveren halsoverkop –onder politiebegeleiding– op het platform van de vliegbasis.

Haast is geboden. Een groot deel van Sint Maarten ligt in puin. De orkaan Irma heeft 70 procent van de daken op het eiland weggeblazen. De inwoners hebben geen gas, geen stroom, geen water. Overal breken plunderingen uit. „Mensen zijn alleen bezig te overleven”, aldus parlementsvoorzitter Sarah Wescott-Williams. „We moeten de bevolking in toom houden.”

De luchtmacht zet voor het ministerie van Binnenlandse Zaken een luchtbrug op naar het zwaargetroffen deel van het Koninkrijk der Nederlanden. De eerste twee vrachtvliegtuigen –een KDC-10 en een C-130H Hercules– zijn donderdag opgestegen. Vandaag en morgen vertrekken er opnieuw toestellen. Volgende week weer.

Eindhoven is de vliegbasis voor luchttransport. De Koninklijke Luchtmacht beschikt over zes vrachtvliegtuigen. De twee KDC-10’s zijn geschikt om jachtvliegtuigen bij te tanken in de lucht, maar ook om manschappen en materieel te vervoeren. Verder telt Eindhoven vier C-130H Herculessen voor luchttransport.

Het invliegen van noodhulp vergt hogere stuurmanskunst. Eén KDC-10, die vanuit Koeweit deelneemt aan de strijd tegen IS, is niet beschikbaar. De luchtmacht moet het daarom doen met vier middelzware C-130’s en een zware Boeing C-17 Globemaster, die Nederland samen met partnerlanden kan inzetten.

De eerste twee transporttoestellen zijn –dik 7600 kilometer verderop– geland op Curaçao. De Hercules –een propellerkist, topsnelheid 602 km/uur– is vast vooruit gevlogen. De KDC-10 –een driemotorig straalvliegtuig, top 962 km/uur– is gevolgd. Met vijf uur vertraging.

Uit de lucht

Landen in het rampgebied lukt even niet zomaar. De luchthaven op Sint Maarten is door de kracht van Irma grotendeels verwoest. De KDC-10 kan daar nu z’n wielen niet aan de grond zetten. De C-130, een tactisch transporttoestel, draait zijn hand niet om voor het landen op primitieve landingsbanen. De Hercules gaat daarom pendelen tussen Curaçao en Sint Maarten.

Hulptroepen werken met man en macht aan het herstel van de luchthaven op het eiland. Marinepersoneel heeft de landingsbaan donderdag „met de handjes” opgeruimd, aldus commandant André van der Kamp van het marineschip Zr. Ms. Zeeland. Het rechtstreeks invliegen van noodhulp naar Sint Maarten is vele malen efficiënter dan het uit- en inladen op Curaçao.

Een Dashtoestel van de kustwacht heeft donderdag een proeflanding op Sint Maarten uitgevoerd. „Vliegveld bruikbaar, dat is erg goed nieuws”, laat brigadegeneraal Peter Jan de Vin, commandant van de zeemacht in de Caraïben, weten. Luchtverkeer blijft beperkt. „Alleen overdag en militaire kisten.” De verkeerstoren functioneert nog niet. Het ontvangen van grotere straalvliegtuigen laat nog wel even op zich wachten.

Nieuwe dreiging

De tijd dringt. Opnieuw staan verwoestingen het toch al zwaar getroffen gebied te wachten. Een nieuwe orkaan, José, met kracht 3, zet koers richting de Caraïbische eilanden. De luchthaven in Philipsburg, de hoofdstad van Sint Maarten, moet daarom mogelijk morgenavond alweer dicht.

Sluiting van de luchthaven betekent een nieuwe complicatie in de fragiele operatie, terwijl extra militairen en materieel dringend gewenst zijn op Sint Maarten. Mariniers moeten de plunderingen door gewapende eilandbewoners de kop indrukken. Triest.