Alles zo goed mogelijk regelen en hopen op veel vis
„Tong is een echte Texelse vis. Daar moeten we het hier van hebben.” De wind jaagt door de touwen van de TX-43 van visser Biem van der Vis (45) uit Oosterend. De windvlagen doen zijn groene kotter niets. Die ligt veilig in de haven van Oudeschild.
De prijzen zijn op het moment goed en tong is de geldmaker voor de tien vissers op het eiland die zich op platvis richten. Op deze vrijdagmorgen liggen de kotters keurig afgemeerd in de haven van Oudeschild. Zeven garnalenvissers en twee zogeheten kokkelaars maken de Texelse vloot compleet. Van der Vis kruipt op zijn stoel in de stuurhut. „We varen onder maatschap. Ik ben eigenaar van het schip, dus niet alleen visser maar ook ondernemer.”
Van der Vis is al de vierde of vijfde generatie. Zeker weten doet hij het niet, zo lang woont zijn geslacht al op het eiland. De hele week van huis is dan ook geen bijzonderheid voor hem. De onzekerheid over hoeveel de vis op de veiling opbrengt evenmin. „Ik vaar al ruim 25 jaar, dan weet je het ondertussen wel. Je probeert alles zo goed mogelijk te regelen. De netten moeten goed zijn, het quotum en andere vergunningen geregeld. En dan hopen dat er vis in de netten komt.”
Pulskor
De Texelaars voerden als een van de eersten de pulskor in, een systeem om met stroomstootjes tong te vangen. Helaas voor de vissers is het nog helemaal niet zeker of de pulskor geaccepteerd zal worden. „De kans is aanwezig dat een paar vissers hier hun tijdelijke vergunning kwijtraken. Zelf ben ik er niet zo bang voor, omdat we er snel bij waren. Maar het is niet leuk als binnen de vloot oneerlijke concurrentie komt.”
Tegelijk is het voor Van der Vis steeds weer het doel om nét wat meer te vangen dan de concurrent. Want er moet wel geld worden verdiend. Niet alleen om de kotter varend te houden, maar ook om de maten een fatsoenlijk loon te kunnen betalen. „Ze zijn zelfstandig en delen mee in de winst. Hoe hoger de opbrengst van de vis, hoe hoger het loon. Gelukkig hebben we een goed jaar achter de rug en hebben ze flink kunnen sparen.”
Over de ligging van de haven is de schipper goed te spreken. „We hebben een haven aan open zee. Als je eenmaal binnen bent, ben je ook zo thuis. Op zaterdag even langs het schip om nog een klusje te doen, is geen probleem. Een Urker kan dat niet, want zijn schip ligt in een andere haven.”
Slechte tijd
De ontwikkelingen in de visserij gaan Texel niet voorbij. Vangstrechten en brandstof kosten een vermogen, nieuwe schepen zijn duur en grote rederijen beginnen schepen over te nemen. „Voor ons was de crisis een slechte tijd. Toen hebben we echt moeten interen. Voor ons viel het nog behoorlijk mee, omdat we een jong schip hebben dat toen weinig onderhoud vergde. Het voordeel van die dure tijd is dat je gedwongen wordt te innoveren. Zo heeft de pulskor het verbruik fors verlaagd.”
Ondanks de uitdagingen geniet Van der Vis nog elke dag van zijn werk. „Er is een goede boterham in te verdienen. Een leven op zee is zo slecht nog niet.”
Texelse vloot afhankelijk van brexit-afspraken
Met een jaaromzet van 28 miljoen euro doet de visserij een flinke duit in het zakje van de Texelse economie. Daarnaast biedt de vloot een enorme aantrekkingskracht op toeristen. Twee schepen hebben zich volledig toegelegd op het plezieren van de eilandgasten.
De ontwikkelingen op visserijgebied worden nauwgezet gevolgd. Zo zijn de gevolgen van de brexit nog steeds niet helder voor de vissers. Driekwart van de vloot vaart voor 90 procent in Engelse wateren. Als de Britten besluiten dat je er wel mag vissen, maar niet met de pulskor, heeft dat grote gevolgen voor de vloot op het eiland. Ze hebben op basis van de pulskortechniek hun eigen systeem ontwikkeld en daar de afgelopen jaren veel geld in gestoken.
Tegelijk krijgen de vissers ook steeds meer „last” van windmolenparken, die grote gebieden op zee innemen. De zee is groot, zeggen de vissers, maar het wordt steeds meer een lappendeken.
zomerserie Economisch Texel
In deze achtdelige serie neemt het RD de economie van het eiland Texel onder de loep. De redactie portretteert bedrijven in verschillende sectoren. Vandaag deel 8 (slot): visserij.