Ds. Moerkerken schrijft in zijn woord vooraf dat het boek ”Zonder enige twijfel” een weergave is van een serie lidmatencatechisaties die gehouden zijn in Nieuw-Beijerland en Gouda. Het feit dat het om catechisaties gaat, betekent dat de nadruk in zijn boek valt op de behandeling van de leer, waarin het meditatieve element niet ontbreekt. Na een grondige uitleg van elk geloofsartikel wordt het afgesloten met het beantwoorden van gestelde vragen.

We achten de Nederlandse Geloofsbelijdenis van groot belang omdat zij de Schrift naspreekt. Tijdens een discussie die wij met andersdenkenden hadden over deze belijdenis werd smalend gezegd dat wij een „papieren paus” eerden. Niets is minder waar. Gods Woord alleen is voor ons normatief en we achten genoemde belijdenis hierop gegrond.

Ds. Moerkerken formuleert op heldere wijze het belang van deze belijdenis met drie redenen. In de eerste plaats is zij tot troost van Gods Kerk. In de tweede plaats vormt zij een akkoord van kerkelijke gemeenschap. In de derde plaats dient zij om de dwaalleer te weerleggen. Het is noodzakelijk dat iedereen Gods Woord en onze belijdenisgeschriften onderzoekt. In dit kader lazen we een treffende opmerking van de schrijver: „Ik zou zeggen: onderzoek de Schriften, en besteed daar je kostelijke tijd maar aan. Aan de andere kant zeg ik toch dat één minuut op de leerschool van de Heilige Geest u meer leert dan tien jaar graven in de ”Institutie” en de ”Redelijke Godsdienst”. Daarmee is dat laatste beslist niet waardeloos, de Heere kan het heiligen.”

Helder beantwoord

Ieder hoofdstuk wordt afgesloten met het beantwoorden van vaak pittige vragen. Of de schrijver het volledige antwoord op dat moment paraat had, of dat hij dit thuis uitschreef en de andere week voorlas, is niet duidelijk. Belangrijker is dat de predikant heldere antwoorden geeft. Hoewel hij zich vaak geplaatst zag voor moeilijke dogmatische vraagstukken, bezit hij de gave om deze op begrijpelijke wijze te bespreken en met eenvoudige voorbeelden te verduidelijken.

Al wordt er over het pleiten op de doopbelofte in zijn kerkverband verschillend gedacht, ds. Moerkerken schroomt niet om te schrijven dat alleen Gods ware volk door de Heere daartoe gerechtigd is. Als het gaat over Gods voorzienigheid hadden we verwacht dat er vragen over vaccinatie en inenten waren gesteld, omdat de predikant in zijn verklaring hierover zwijgt. Of heeft ds. Moerkerken deze tere onderwerpen die ook tot de geloofsleer behoren in zijn boek niet willen aansnijden?

Het viel ons op dat de schrijver niet handelt over het door de synode van 1986 gemaakte onderscheid tussen Evangeliebeloften en verbondsbeloften. Tijdens de besprekingen die onze commissieleden van de Gereformeerde Gemeenten in Nederland met de deputaten van de Gereformeerde Gemeenten voerden (over kerkelijke eenheid en verscheidenheid), kon men hierover geen heldere argumenten aandragen. Daarom verwondert het ons dat ds. Moerkerken Evangeliebeloften en verbondsbeloften alleen aan Gods volk toeschrijft. We achten dit zuiver naar Gods Woord.

Heldere inhoud

We omschrijven het boek ”Zonder enige twijfel” als gedegen, zuiver en onderwijzend, waardoor er een helder licht valt op de geloofsbelijdenis van Guido de Brès. De kracht van dit boek is gelegen in het feit dat de schrijver de uitleg van de geloofsleer steeds herleidt uit en grondt op Gods Woord. De predikant leert ons ook dat de kracht van de geloofsleer ligt in het geloven van de waarheid van Gods Woord met ons hart.

Waar geen gezonde bevinding is, daar is ook geen zuivere godsdienst. We zijn ervan overtuigd dat de waarheid van Gods Woord alleen dan invloed op ons hart heeft als wij het door genade bij ervaring inleven. We voelen ons verbonden aan hen die in hun hart geloofsgenade hebben ontvangen, met hun mond geloofsbelijdenis afleggen en in hun leven de geloofspraktijk beoefenen.

Het is leerzaam dat onze ambtsbroeder verschillende malen ook iets over zijn pastorale ervaringen meedeelt, waardoor zijn uitleg wordt verlevendigd. Het zou het boek zeker gesierd hebben als de auteur niet alleen had beschreven hoe Gods Geest het Woord aan het hart van zondaars zegent, maar ook was ingegaan op de kracht van Christus’ bloed en Zijn dierbare gemeenschap. Hoewel we zijn terughoudendheid willen toeschrijven aan een zekere schroom, hadden we de lezers graag een blik in het hart van de schrijver gegund.

Enkele opmerkingen

Nog enkele opmerkingen tot besluit. Het verbaast ons dat de schrijver de betekenis van de woorden dat de Heere alles „uit niet” heeft geschapen, niet weet en het een mysterie acht. De gerenommeerde uitleggers zeggen allen „uit niets.”

Dat Zwingli leerde dat Christus bij het Heilig Avondmaal wel tegenwoordig is, maar dan in de gedachten van Zijn kinderen is niet volledig.

Op 21 april 2007 heeft paus Benedictus XVI officieel de leer van het voorgeborchte voor ongedoopte overleden kinderen afgeschaft.

Op de vraag waarom er geld moet worden gegeven bij het avondmaal, worden de liefdesmaaltijden in de gemeente te Korinthe als argument genoemd. De predikant zal ongetwijfeld weten dat deze maaltijden door misbruik zijn afgeschaft.

Een literatuurverwijzing en naamregister zouden het boek niet ontsierd hebben.

Bovengenoemde opmerkingen doen echter niets af aan de waardevolle inhoud, die we met instemming hebben gelezen. De schrijver heeft hiermee de hele gereformeerde gezindte een bijzondere dienst bewezen.

Boekgegevens:

Zonder enige twijfel, ds. A. Moerkerken; uitg. Den Hertog, Houten, 2017; ISBN 978 90331 2833 2; 535 blz.; € 32,50.

Lees ook in Digibron:

Afscheid ds. Moerkerken van Boezemsingel: loslaten valt niet mee (RD.nl, 09-06-2017)