In Normandië wordt zondag voor de zestigste keer D-day, het begin van de geallieerde invasie in West-Europa op 6 juni 1944, herdacht. Voor het eerst zal ook Duitsland, in de persoon van bondskanselier Gerhard Schröder, aan de plechtigheden deelnemen. Veel geallieerde veteranen zijn hier woedend over.
Schröder heeft bij herhaling laten weten dat hij zich zeer vereerd voelt met de uitnodiging die de Franse president Jacques Chirac hem in januari deed toekomen. Schröders voorganger, Helmut Kohl, was bij de vijftigste herdenking in 1994 nog niet welkom. De oud-bondskanselier zei destijds dat hij een Duitse deelname ook „niet passend” vond. Maar in werkelijkheid zou hij zeer beledigd zijn geweest.
De Franse regering vond dat de herdenking dit jaar, de laatste grote, in het teken moest staan van de Europese eenheid en vriendschap nu. „Het is een groot symbolisch gebaar”, zei een woordvoerder van het Elysée over de uitnodiging van de Duitsers. De Britse regering heeft ermee ingestemd. „Duitsland is nu een goede bondgenoot en Duitsers zijn al betrokken bij andere herdenkingsplechtigheden rond de Tweede Wereldoorlog”, liet een woordvoerder van het Britse ministerie van Defensie weten.
Maar voor veel geallieerde oud-strijders is de Duitse deelname aan de herdenking nog te pijnlijk. Van de circa 133.000 militairen die op 6 juni 1944 op de Normandische kust landden, kwamen er al dezelfde dag ruim 10.000 om of raakten gewond. In de weken erna sneuvelden nog eens tienduizenden militairen, vooral Amerikanen, Canadezen, Britten en Fransen, tijdens bittere gevechten met vaak meedogenloze SS-eenheden.
De vice-voorzitter van de beweging van Franse verzetsstrijders, Jacques Vico, riep een paar weken geleden als voorbeeld de verschrikkingen bij zijn woonplaats Authie in herinnering. Op 7 juni 1944, een dag na de geallieerde landing op de stranden van Normandië, werden daar 21 Canadese militairen tijdens een Duitse tegenaanval gevangengenomen. Ze werden naar een nabijgelegen abdij gebracht en daar een voor een in koelen bloede doodgeschoten.
De 81-jarige Vico is voor een gezamenlijke herdenking volgend jaar om de bevrijding van het nazisme te vieren, maar nu wil hij de Duitsers „er gewoon niet bij hebben.” Vico zal de herdenkingsbijeenkomsten met Schröder dan ook mijden.
„Ondanks de normale relaties die er nu met de Duitsers zijn, moeten we bedenken dat ze zestig jaar geleden duizenden van onze jongens hebben doodgeschoten”, zei de secretaris van de vereniging van Britse Normandië-veteranen, Eddie Hannath, vorige maand in de Britse media. Hij noemde het „heiligschennis” als Schröder een rouwkrans op een Brits graf zou leggen.
Wegens de gevoeligheden zal Schröder zondag waarschijnlijk alleen een krans leggen bij dat deel van het kerkhof van Ranville waar 361 Duitse soldaten begraven liggen. Daarnaast is de bondskanselier aanwezig bij de grote herdenking in Arromanches, waarbij ook alle andere uitgenodigde staatshoofden zullen zijn. Verder gaat Schröder samen met Chirac naar het oorlogsmonument in Caen.
Een aantal veteranen vindt de Duitse aanwezigheid wel een goede zet. John Carpenter, voorzitter van een vereniging van Duinkerken-veteranen, was ook bij de landing op D-day. „De tijd is doorgegaan. We deden destijds allemaal gewoon ons werk. We leven nu in de 21e eeuw en voor mij is er geen plaats meer voor wraakgevoelens.” Een minderheid van de veteranen deelt zijn mening.
