Het aangetoonde gebruik van cannabis, maar ook cocaïne, neemt bovendien toe. Dat blijkt uit uitslagen van urinecontroles die op verzoek van het ANP zijn vrijgegeven. Het is de eerste keer dat het ministerie van Veiligheid en Justitie de cijfers bekendmaakt.

Vorig jaar is in totaal ruim 16.600 keer cannabisgebruik vastgesteld, tegen 14.500 keer in 2014. Ook werd 1600 keer positief getest op cocaïne en 730 keer op opiaten (zoals heroïne). In 2014 lagen die aantallen op respectievelijk 1000 en bijna 680. Gebruik van xtc en amfetamine wordt in mindere mate vastgesteld: ieder jaar enkele tientallen keren per middel.

Meer dan duizend positieve cannabistests per gevangenis is geen uitzondering. In de tbs-klinieken Oostvaarderskliniek en Veldzicht, de enige klinieken waar cijfers over zijn, en in jeugdinrichtingen gaat het om enkele honderden positieve cannabistesten.

Het werkelijke drugsgebruik ligt mogelijk hoger, omdat niet iedereen voortdurend wordt gecontroleerd. Drugstesten vinden steekproefsgewijs plaats, als er aanwijzingen zijn of als iemand vaker is betrapt. Door onderbezetting schieten controles er geregeld bij in. Aan de andere kant zitten er in de cijfers ook positieve testen van mensen die voor hun arrestatie of tijdens hun verlof ‘buiten’ hebben gebruikt en binnen zijn getest.

Uit de cijfers is geen percentage op te maken van gedetineerden die aan de verboden middelen zitten. Het aantal urinecontroles verschilt per gedetineerde. Ook per inrichting verschillen het aantal controles en de uitslagen. Dit hangt bijvoorbeeld af van het beveiligingsniveau en of een inrichting gedetineerden herbergt met drugsproblematiek.

Het ministerie van Veiligheid en Justitie laat weten dat drugs niet zijn toegestaan en dat ze risico’s opleveren voor de veiligheid. „Het verbeteren van controle- en veiligheidsmaatregelen heeft de continue aandacht. Verslavingsinstellingen zijn in de arm genomen om de kennis en het bewustzijn van het personeel bij de aanpak van drugs te vergroten.”

Volgens het ministerie doen gedetineerden, vooral als zij verslaafd zijn, veel moeite om aan middelen te komen en zijn zij daar vaak zeer inventief in. De inspectie concludeerde onlangs dat het mede door gebrek aan tijd voor gevangenispersoneel moeilijker is geworden om smokkelwaar zoals drugs buiten de muren van de gevangenissen te houden.