Het is een uitgesleten uitdrukking, maar toch is ze wel degelijk van toepassing op de gebeurtenissen van de afgelopen week in de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt (GKV). Er kan gerust worden gesteld dat daar in de generale synode een wissel omging. Eerst werd het diakenambt opengesteld voor vrouwen. Later stelde de synode ook het ambt van ouderling open voor vrouwen en vervolgens maakte ze het mogelijk dat vrouwen in de GKV predikant kunnen worden.
De synodebesluiten vormen het sluitstuk van een jarenlange discussie binnen het kerkverband over de plaats van de vrouw. De formele besluiten zijn genomen, maar hoe die besluiten in de kerken worden geïmplementeerd, is nog niet helemaal duidelijk.
Duidelijk is in ieder geval wel dat behoudende vrijgemaakt gereformeerden niet blij zijn met de recente synodebesluiten. Eerder al waren er diverse groepen gemeenteleden die het kerkverband vaarwel zeiden vanwege zorgen met betrekking tot het Schriftgezag binnen de GKV. Ook gezaghebbende personen, onder wie prof. dr. J. Douma, verlieten het kerkverband omdat ze zich niet meer konden verenigen met de gang van zaken. Zij zullen zich door de recente synodebesluiten gesterkt voelen in hun eerdere beslissing.
Wie de recente geschiedenis van de GKV bekijkt, ziet in een tijdsbestek van tien tot vijftien jaar forse veranderingen. Het kerkverband werd opener richting andere kerken. Zo zocht het toenadering tot de Nederlands Gereformeerde Kerken en gingen vrijgemaakt gereformeerde kerken samenwerkingsverbanden aan met lokale christelijke gereformeerde kerken. Ook kwam er toenadering tot de Protestantse Kerk in Nederland. En dat terwijl juist die kerk –en de kerken die zich verenigden tot die kerk– voor vrijgemaakt gereformeerden altijd een voorbeeld was geweest van hoe het níét moest.
Ook al ging er een lange discussie aan vooraf, toch is het aangrijpend om te zien hoe een synode in een kort tijdsbestek ruimte maakt voor een wijze van lezen van de Bijbel die tot voor twintig jaar terug nog beslist werd afgewezen. Het synodebesluit heeft ongetwijfeld gevolgen voor de eigen kerk. De verdeeldheid zal mogelijk toenemen.
Maar de impact beperkt zich niet alleen tot de eigen kerk. Zo komt de samenwerking met de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK) door dit besluit onder druk te staan. De bezwaren die er in die kerk leven tegen het omgaan met de Schrift binnen de GKV worden door dit synodebesluit bevestigd. Ook de samenwerking in een nieuw op te richten Gereformeerde Theologische Universiteit (GTU) kan schade oplopen. De CGK moeten over deze samenwerking nog een besluit nemen. En het is niet uitgesloten dat de twijfel die er al was, door de recente ontwikkelingen in de GKV groter is geworden.
De GKV ontstonden in 1944. Vaak hebben de vrijgemaakt gereformeerden kritische kanttekeningen geplaatst bij de koers van de toenmalige Gereformeerde Kerken in Nederland. Veel van de zorgen die er toen waren bíj de vrijgemaakten, zijn er nu óver de vrijgemaakten. De synodebesluiten van de afgelopen week maken die verontrusting alleen maar groter.
