Familie

1. Prinses Beatrix, moeder

Een benauwend voorbeeld, noemde Willem-Alexander zijn moeder in een interview in 1988. „Het zal een heel karwei worden om te proberen mijn moeder überhaupt te evenaren”, zei hij. Zijn moeder was zijn leermeester. „Blijf jezelf, houd je koers vast en probeer niet met alle winden mee te waaien”, was Beatrix’ advies aan haar zoon. Daarin was zij een voorbeeld, verwoordde Willem-Alexander in zijn inhuldigingsrede. „Vluchtige populariteit was niet het kompas waarop u reisde. U hield een stabiele en zuivere koers aan omdat u wist in een lange traditie te staan.” Om daaraan toe te voegen: „Ik treed in uw voetsporen.”

2. Prins Claus, vader

Het was zijn vader die hem op het idee bracht om iets met water te gaan doen. En hoewel Willem-Alexander dat advies eerst van de hand wees, bleek het later een briljante suggestie te zijn. Als watermanager groeide de prins, die een niet al te serieus imago had, uit tot een deugdelijke troonopvolger. Claus bracht zijn zoon ook liefde voor Afrika bij. In 1995 reisden ze samen naar Tanzania, waar Claus als kind enkele jaren woonde. De prins zei toen: „Wie één keer door Afrika gebeten is, laat het nooit meer los. In die toestand verkeert Alexander nu ook en ik hoop dat het nog lang zo blijft.” Die wens kwam uit, want hij ging er nog vaak én graag naartoe.

3. Koningin Máxima, vrouw

Vriend en vijand zijn het erover eens: dankzij haar is Willem-Alexander losser geworden. Bij de aankondiging van hun verloving roemde de prins Máxima’s persoonlijkheid. Met haar doorzettingsvermogen haalt zij volgens hem het beste in hem naar boven. Ook is ze de vrouw „met het juiste en sterke karakter om aan mijn zijde een uitermate belangrijke rol te vervullen. Met haar brede visie, gevoel voor humor, intelligentie en relativeringsvermogen kan ze de steun geven die voor mij in de toekomst onontbeerlijk zal zijn.” De twee hebben veel hobby’s en liefhebberijen gemeen, zoals paardrijden en skiën.

4. Prins Bernhard, grootvader

Opa Bernhard wakkerde al vroeg zijn passie voor vliegen aan. Hij nam zijn oudste kleinzoon mee in de cockpit als hij het toestel bestuurde. In 1999 droeg hij het beschermheerschap van hulporganisatie Amref Flying Doctors over aan Willem-Alexander. In zijn studententijd verzorgde de prins voor Amref al medische vluchten naar afgelegen gebieden. Ook bij het eren van de veteranen treedt hij in de voetsporen van zijn grootvader, die tevens zijn peetvader was. Jaarlijks neemt Willem-Alexander het defilé af op Veteranendag.

5. Prof. mr. Pieter van Vollenhoven, oom

„Tweede ouders”, noemde Willem-Alexander zijn oom Pieter en tante Margriet in een tv-programma ter gelegenheid van hun veertigjarig huwelijk. Vanaf de brugklas ging hij bijna ieder weekeinde naar Apeldoorn. Bij belangrijke beslissingen in zijn leven vroeg hij altijd raad aan oom Pieter. „Juist de combinatie van humor en diepgang maakt hem tot goede gesprekspartner. Hij heeft een andere kijk op de samenleving dan andere mensen.”

6. Prins Friso, broer

Met zijn broertje Friso, ruim een jaar jonger, groeide de prins op op Kasteel Drakensteyn. Ze bezochten dezelfde basisschool en middelbare scholen. Allebei hielden ze van skiën. Bij het beoefenen van deze wintersport belandde Friso op 17 februari 2012 onder een lawine. De prins overleed op 12 augustus 2013 op 44-jarige leeftijd.

7. Prins Constantijn, broer

In hun kinder- en jeugdjaren trok Willem-Alexander ook veel op met zijn tweeënhalf jaar jongere broer Constantijn. Nog altijd gaan de twee –met vrouw en kinderen– samen op vakantie naar het Oostenrijkse Lech. Constantijn was getuige bij het burgerlijk huwelijk van zijn broer, en is peetvader van diens oudste dochter.

8. Prins Maurits, neef

De oudste zoon van prinses Margriet en Pieter van Vollenhoven mag dan door de troonsbestijging van zijn neef het lidmaatschap van het koninklijk huis kwijt zijn, hij mag zich wel adjudant van de koning noemen. In die rol kan Maurits hem bijstaan en vertegenwoordigen bij ceremoniële militaire aangelegenheden. Willem-Alexander benoemde zijn neef toen hij een dag koning was.

9. Martín Zorreguieta, zwager

De Argentijnse vakantievilla van het koningspaar ligt bij het dorp Villa La Angostura, waar Máxima’s broer Martín een restaurant runt. Volgens zakelijk maandblad Quote heeft de koning er een onbekend bedrag geïnvesteerd. Hoe dan ook, Martíns zus en zwager schuiven graag aan in Tinto Bistró als ze in de buurt zijn – met dichte gordijnen om pottenkijkers te weren. Toen Máxima’s broer in 2014 in het huwelijksbootje stapte, mochten zijn drie Nederlandse nichtjes bruidsmeisje zijn.

Vrienden

10. Emily Bremers, ex-vriendin

Ze werd gezien als de toekomstige koningin van Nederland. Emily Bremers was vier jaar lang de vaste vriendin van Willem-Alexander. De relatie kwam aan het licht bij een auto-ongeluk op de Duitse Autobahn. De twee waren onderweg naar de wintersportvakantie in Lech. In 1998 ging de verkering tussen de juriste en de prins uit.

11. Roderick van der Wijck, vriend en ex-man Bremers

Ex-vriendin Emily Bremers trouwde op 8 november 2002 met jonkheer Roderick van der Wijck, een van de beste vrienden van Willem-Alexander. De prins en –inmiddels zijn vrouw– Máxima waren aanwezig op hun bruiloft. Ook daarna hielden ze contact. Zo werd het stel gesignaleerd bij verjaardagsfeesten, doopplechtigheden en, in 2013, bij de herdenkingsdienst van prins Friso. Drie jaar geleden gingen Emily en Roderick uit elkaar.

12. Marc ter Haar, studievriend

Aan de Leidse studentenvereniging Minerva hield de kroonprins Marc ter Haar over als vriend. Zowel hij als zijn zoon Floris hadden een speciale rol tijdens het huwelijk van Willem-Alexander: Ter Haar als getuige, zijn zoon als bruidsjonker. Ter Haar is ook peetouder van Willem-Alexanders oudste dochter Amalia.

13. Tijo Collot d’Escury, jeugdvriend

Hij was getuige bij de bruiloft van Willem-Alexander; de prins trad op als getuige toen zijn vriend trouwde. De twee kennen elkaar al sinds de kleuterschool in Baarn en bleven bevriend. Baron Collot d’Escury werkt als managing partner bij een internationaal adviesbureau.

14. Frans de Beaufort, jeugdvriend

Net als Collot d’Escury is Frans de Beaufort een jeugdvriend van adellijke afkomst. Bij een eventueel overlijden van de koning zal De Beaufort Máxima bijstaan in de opvoeding van Amalia als zij nog minderjarig is. Hij is namelijk, net als prinses Beatrix, aangewezen als lid van het college van toezicht. De Beaufort trad ook op als getuige bij het kerkelijk huwelijk van de kroonprins. Verder is hij peetvader van prinses Alexia.

15. Theo Dietz

Zakenman en miljonair Theo Dietz uit Wassenaar en zijn vrouw Mariska waren meerdere kerenop feesten van het koningspaar. Dietz richtte de Wassenaarse golfbaan Groendael op, waar Willem-Alexander naar verluidt graag een balletje slaat.

16. Prins Richard zu Sayn-Wittgenstein-Berleburg

De in januari overleden prins Richard, getrouwd met prinses Benedikte van Denemarken, was een goede vriend van Oranjes. Een van de laatste keren dat hij een officiële gelegenheid bijwoonde, was tijdens het staatsbezoek van Willem-Alexander en Máxima aan zijn land. Het onderstreept de hechte band tussen de Duitse adellijke familie en de Oranjes.

17. Antoine Friling

Zijn zoon Alexandre was bruidsjonker op de bruiloft van de kroonprins. Anton Friling zelf is peetouder van Willem-Alexanders jongste dochter Ariane. Volgens de Volkskrant zou de Belgische bankier en topbestuurder met zijn vrouw Niki ook een perceel hebben gekocht in het Mozambikaanse Machangulo, waar Willem-Alexander en Máxima aanvankelijk een vakantiehuis zouden laten bouwen.

18. Willem de Boer, bevriende marineofficier

Ze leerden elkaar kennen in Willem-Alexanders diensttijd bij de marine, aan boord van het fregat Hr.Ms. Tromp. De marineofficier en de prins bleven na de vaarperiode in 1986 contact houden. Beiden houden van vliegen en haalden in 1992 een stunt uit, vertelt De Boer in de biografie ”Willem IV”. Ze vlogen over de paleistuin van Huis ten Bosch, iets wat verboden is. Met toestemming van de beveiliging vlogen de vrienden achter elkaar over de tuin van Beatrix’ woonpaleis. De Boer: „Ik zeg niet hoe laag hij vloog, maar later hoorde ik dat zijn moeder er niet blij mee was.”

19. Vanessa Loudon en Janus Smalbraak

Op hun bruiloft in augustus 1999 verscheen Willem-Alexander voor het eerst in het openbaar met een blonde Argentijnse vrouw. De Telegraaf meldde dat het ging om Maxima Herzog; later bleek het toch echt te gaan om Máxima Zorreguieta.

Collega’s

20. Kroonprinses Victoria van Zweden

In de jaren negentig werden zij en de prins nogal eens aan elkaar gekoppeld. Vriendschappelijke banden met Victoria zijn er zonder twijfel. Willem-Alexander is peetoom van haar dochtertje Estelle; Victoria op haar beurt van prinses Amalia. De oudste dochter van het koningspaar mocht ook bruidsmeisje zijn op haar bruiloft.

21. Kroonprins Frederik van Denemarken

Ook met de kroonprins van Denemarken onderhoudt Willem-Alexander een warme band. Enerzijds logisch: als (toekomstige) koning zijn je evenknieën alleen over de grens te vinden. Toch is er met Frederik meer dan collegiaal contact. De Deense koningin Margrethe noemt Willem-Alexander in het blad Vorsten van deze maand „een boezemvriend van mijn oudste zoon.” In de biografie ”Willem IV” vertelt Frederik dat ze elkaar ook op informele momenten ontmoeten. Gespreksonderwerpen zijn dan hun posities, het heden, de toekomst, familie, kinderen en de omgang met de pers.

22. Vorst Albert van Monaco

Zijn aanwezigheid bij zowel het huwelijk als de inhuldiging van Willem-Alexander werd opvallend genoemd. Veel Europese hoven hebben de Monegaskische familie niet zo hoog staan. Tegen de gewoonte in was Albert ook in 2013 als staatshoofd aanwezig in de Nieuwe Kerk in Amsterdam. Hij kent de koning van het Internationaal Olympisch Comité (IOC), waar ze samen in zaten, overigens net als de Deense prins Frederik.

23. Koning Filip van België

Bekend is ook de vriendschappelijke verhouding met de koninklijke familie van België. Bij hun staatsbezoek in november aan Nederland waren de Oranjes met een ongebruikelijk grote afvaardiging aanwezig. Soms verrichten de koningen samen ceremoniële verplichtingen, zoals in september op de Frankfurter Buchmesse.

Personeel

24. Jaap Leeuwenburg, voormalig secretaris

Hij staat bekend als de man die de prins vormde en hem verloste van het imago een losbol te zijn. Beatrix koos Leeuwenburg uit om de toekomstige koning na de studietijd in te wijden in de Nederlandse samenleving. Zijn inzet op het gebied van sport had volgens Leeuwenburg te weinig diepgang. Als de prins zich zou gaan bezighouden met watermanagement zou hij meer gewicht krijgen. Zo geschiedde – en met succes.

25. Eric Verwaal, algemeen secretaris

De opvolger van Leeuwenburg is betrokken bij de keuzes en de voorbereiding van publieke optredens van het koningspaar. Verwaal beheert de agenda van Willem-Alexander en Máxima, stuurt het secretariaat aan en onderhoudt contact met de Rijksvoorlichtingsdienst.

26. Pien Zaaijer, persoonlijk adviseur

Na het begeleiden van Máxima’s inburgering ging ze vanaf 2005 ook voor Willem-Alexander aan het werk. Zaaijer promoveerde na de troonswisseling tot persoonlijk adviseur van het koningspaar – een nieuwe functie aan het hof. Ze beoordeelt de uitnodigingen die dagelijks op de deurmat van het paleis vallen en geeft daarover advies. Ook bekijkt ze wie de koning en de koningin moeten ontmoeten, bijvoorbeeld bij de uitblinkerslunches met Nederlanders die een bijzondere prestatie hebben geleverd.

27. Olger van Dijk, persoonlijk adviseur

Van Dijk staat het koningspaar sinds juli 2013 bij in hun dagelijkse werkzaamheden. Daarvoor werkte hij bij de Tweede Kamerfractie van het CDA en als politiek assistent van minister Spies op het ministerie van Binnenlandse Zaken, waar ook Zaaijer eerder topambtenaar was.

28. Jan Snoek, speechschrijver

Willem-Alexander is het eerste Nederlandse staatshoofd met een speechschrijver. Voorheen deden meerdere medewerkers het tekstschrijven erbij. Snoek, sinds 2013 in dienst aan het hof, was eerder tekst- en communicatieadviseur voor premier Balkenende en diverse ministers. Als persoonlijk adviseur houdt Snoek zich ook bezig met de activiteiten van de koninklijke familie en het opstellen van brieven van de koning.

29. Marco Hennis, voormalig grootmeester

Tussen 2008 en 2015 een van de belangrijkste adviseurs van de koning en het hoofd van de koninklijke huishouding. Hennis had een sleutelrol in de organisatie van de troonswisseling, die hij in goede banen wist te leiden. Na zijn vertrek van het hof vertegenwoordigt hij Zijne Majesteit als ambassadeur in Wenen.

30. Jan Versteeg, grootmeester

Hij mag zich sinds 2015 hoofd van de Dienst van het Koninklijk Huis, ofwel de hofhouding, noemen. Versteeg geeft leiding aan de bijna 300 medewerkers die werken in de koninklijke verblijven in Den Haag, Wassenaar, Amsterdam, Apeldoorn en Baarn. Ook behandelt hij de buitenlandse bezoeken en onderhoudt de buitenlandse contacten van het koningspaar.

31. Bibi van Zuylen van Nijevelt, grootmeesteres

Deze barones bekleedt sinds 2014 de onbetaalde erefunctie van grootmeesteres. Van Zuylen van Nijevelt geeft leiding aan de hofdames en is betrokken bij de voorbereiding van bezoeken. Ook onderhoudt ze contacten met vooraanstaande buitenlanders in Nederland, zoals hoofden van diplomatieke missies en leden van internationale organisaties.

32. Marco van Walstijn, directeur ict

Met de eerste benoeming na zijn aantreden liet Willem-Alexander meteen zien dat hij van een andere generatie is dan zijn moeder. Voormalig it-ondernemer Van Walstijn werd verantwoordelijk voor het departement dat de digitale informatie en communicatie voor hem verzorgt. Een belangrijke taak, want vanzelfsprekend gelden de hoogste veiligheidseisen voor de onlinesystemen ten paleize.

33. Edwin Brouwers, thesaurier (penningmeester)

Hoewel discretie natuurlijk voor al het personeel geldt, moet Brouwers helemaal zwijgzaamheid en geheimhouding garanderen. Als schatkistbewaarder van het Koninklijk Huis is hij verantwoordelijk voor het beheer van de financiën en de administratie van de hofhouding. Ook is Brouwers, eerder werkzaam bij de Rabobank, financieel adviseur van de koning. Het gaat dus om zowel particuliere als zakelijke financiën.

34. Eveline van den Bent, persoonlijk assistent

Ook een nieuwe functie sinds Willem-Alexander staatshoofd is: de persoonlijk assistent. Daarvoor koos het koningspaar het kindermeisje van hun dochters uit: Eveline van den Bent.

35. Chris Breedveld, directeur kabinet van de Koning

Breedveld is de schakel tussen koning en kabinet; hij onderhoudt het contact tussen beide en zorgt voor de ambtelijke ondersteuning van Willem-Alexander in zijn taken als staatshoofd. Als woordvoerder bij de Rijksvoorlichtingsdienst speelde hij eerder een belangrijke rol bij het invoeren van de mediacode, waarin is vastgelegd dat de media de privacy van de Oranjes respecteren. Ook adviseerde Breedveld het prinselijk paar over de kwestie met hun vakantievilla in Mozambique.

36. Herman Quarles Van Ufford, woordvoerder RVD

Woordvoerder van het Koninklijk Huis bij de Rijksvoorlichtingsdienst. Hij is de man die Willem-Alexander voorbereidt op vragen van de pers en hem adviseert over de antwoorden daarop.

Politiek

37. Mark Rutte, minister-president

Elke maandagmiddag spreken ze elkaar, het staatshoofd en de minister-president. Willem-Alexander en Rutte schelen nog geen drie maanden, studeerden beiden geschiedenis in Leiden en representeren allebei als lid van de regering hun land. Beiden stralen optimisme uit. Als leeftijdsgenoten zullen ze ongetwijfeld weinig moeite hebben om elkaar te begrijpen. Gezien de verkiezingsuitslag blijven de twee naar verwachting de komende jaren nog intensief met elkaar optrekken.

38. Piet Hein Donner, vicepresident Raad van State

Donner voert de dagelijkse leiding bij het belangrijkste adviesorgaan van de regering; Willem-Alexander bekleedt als voorzitter een louter ceremoniële en symbolische functie. De koning bezoekt de Raad van State zelden, maar heeft wel geregeld contact met Donner, bijvoorbeeld over de kabinetsformatie.

39. Herman Tjeenk Willink, voormalig vicepresident Raad van State

Hij droeg voor een belangrijk deel bij aan de opleiding van de prins. Tjeenk Willink begeleidde tussen 2001 en 2004 de inburgering van Máxima en is peetouder van prinses Amalia.

40. Khadija Arib, voorzitter Tweede Kamer

Sinds de koning geen actieve rol meer speelt in de kabinetsformatie, worstelt de Tweede Kamer met de vraag hoe Willem-Alexander op de hoogte gehouden moet worden over de stand van zaken. Moet hij als lid van de regering via de media vernemen hoe het ermee staat, of is het netter om hem officieel te informeren? Kamervoorzitter Arib deed vorige maand in ieder geval dat laatste, zij het volgens sommige media niet van harte.

41. Ankie Broekers-Knol, voorzitter Eerste Kamer

Deze VVD-politica is, naast Donner en Arib, de derde vaste adviseur van Willem-Alexander.

Prominenten

42. Carel ter Linden, predikant

Hij gaf hem catechisatie, leidde de belijdenisdienst en ging voor tijdens de kerkdienst op zijn huwelijksdag. En niet te vergeten: hij leidt de Bijbelkring, waar Willem-Alexander al sinds zijn studententijd deel van uitmaakt. De ”bende van twaalf” buigt zich over thema’s zoals het huwelijk, ziekte, dood, euthanasie en wat de Bijbel daarover zegt. Ook verdiept de club zich in kunst, de islam, het rooms-katholicisme, Israël en historische figuren als Luther, Calvijn, Bonhoeffer en –op voorstel van de prins– Abraham Kuyper.

43. Henk Wesseling, hoogleraar geschiedenis

Als studiebegeleider nam hij de kroonprins eind jaren tachtig onder zijn hoede, toen deze in Leiden geschiedenis studeerde. Wesseling overtuigde zijn ouders, die liever zagen dat de prins rechten ging doen, ervan dat geschiedenis een goede studiekeuze was. Bovendien wisten Wesseling en zijn vrouw de toekomstige koning over te halen naar een studentenvereniging te gaan – iets wat Willem-Alexander aanvankelijk niet van plan was. In 1993 beoordeelde Wesseling de doctoraalscriptie van de prins.

44. Nelson Mandela, oud-president van Zuid-Afrika

De aanwezigheid van Mandela en zijn vrouw bij het huwelijk van Willem-Alexander en Máxima gaf blijk van een goede verstandhouding met het toekomstige koningspaar. Na zijn overlijden in 2013 schreef de koning een brief aan de nabestaanden van Mandela: „Zijn wijsheid, integriteit en vriendelijkheid zijn een inspirerend voorbeeld.” De koning was aanwezig bij de herdenkingsdienst in Zuid-Afrika.

45. Kofi Annan, voormalig secretaris-generaal van de VN

Hij vroeg Willem-Alexander in 2006 voorzitter te worden van een VN-adviesraad om wereldwijd aandacht te vragen voor water en sanitatie. Als internationaal watermanager ontmoette de prins hem regelmatig. De voormalige VN-baas was ook aanwezig bij zijn huwelijk.

46. Ronald van der Giessen, directeur Oranje Fonds

Het Oranje Fonds kregen Willem-Alexander en Máxima van de Nederlandse bevolking cadeau bij hun huwelijk. De twee zijn altijd erg betrokken gebleven bij het fonds, dat de sociale cohesie in de samenleving moet bevorderen. De directeur ontmoet de koning dus zeer regelmatig, maar behoort naar eigen zeggen niet tot de intimi. „We overleggen onderling met een zekere regelmaat, maar het onderwerp van gesprek houdt verband met de doelstellingen van het fonds”, zei hij in een interview met deze krant.

47. Hans Wijers, bestuurder

Hij maakte Willem-Alexander als prins wegwijs in het internationale zakenleven. En deze oud-minister van Economische Zaken en voormalig topman van AkzoNobel mocht meer eervolle functies bekleden: hij was voorzitter van het Oranje Fonds en later van het Nationaal Comité Inhuldiging, dat festiviteiten rond de troonswisseling organiseerde. Zo riep het comité de Koningsspelen in het leven – een initiatief dat ongetwijfeld is ontstaan in nauw contact met de aanstaande koning.

48. Ben Woldring, internetondernemer

De 32-jarige Woldering kent Willem-Alexander al sinds zijn veertiende, toen hij net zijn eerste webbedrijfje had opgezet. Zijn contacten met de prins op ondernemersbijeenkomsten bleven niet onverdienstelijk: Woldering werd gevraagd als lid van het Nationaal Comité Inhuldiging. Daar was hij verantwoordelijk voor het onlinegebeuren rond de inhuldiging. Zo zorgde hij voor een YouTubekanaal en een app.

49. Floris Maljers, oud-topman

Maljers was de man die in de jaren negentig een oriëntatieprogramma opzette om de prins te laten kennismaken met het bedrijfsleven. Samen met de oud-topman van Unilever maakte de prins een rondgang langs een reeks multinationals, waaronder Philips, Unilever, Shell en ABN AMRO. Een week lang liepen ze rond bij de KLM. Ook kleinere bedrijven kwamen aan bod – alles zo veel mogelijk incognito. Het doel: met generatiegenoten praten die „het soort werk of het beroep hadden dat hij had kunnen hebben als hij niet de aanstaande koning was geweest.” Tijdens autoritten leerde hij Willem-Alexander jaarrekeningen lezen, vertelt Maljers in de biografie ”Willem IV”.

50. Victor Halberstadt, econoom

Vaak wordt hij aangeduid als adviseur, maar zelf ontkent Halberstadt een formele rol te hebben gehad in de opleiding van de prins. „Ik kende zijn vader en moeder. Daardoor zag ik Alexander en zijn broers. En als mij iets wordt voorgehouden, geef ik graag mijn mening, soms ook ongevraagd. Zo doe ik dat met alle vrienden met wie ik een warme verstandhouding heb.” Een goede bekende is hij dus zeker. Tegenwoordig zien de koning en de professor elkaar op de Bilderbergconferenties, waar wordt gesproken over actuele wereldproblemen.