Yates had in een brief aan haar medewerkers onder meer vraagtekens gezet bij de wettelijke onderbouwing van het inreisverbod voor vluchtelingen en reizigers uit zeven overwegend islamitische landen. Trump heeft aanklager Dana Boente aangewezen om de waarnemend minister te vervangen.

„Waarnemend minister van Justitie, Sally Yates, heeft het departement verraden door te weigeren een legaal bevel uit te voeren dat was bedoeld om de burgers van de Verenigde Staten te verdedigen”, aldus een verklaring die Trump deelde op Facebook. Yates, die onderdeel heeft uitgemaakt van de regering van Barack Obama, was volgens het Witte Huis „erg zwak” waar het de aanpak van illegale migratie betreft.

Ook de Democraten krijgen er in de verklaring flink van langs. Zij zouden „om puur politieke redenen” in de Senaat op de rem staan bij het goedkeuren van de kandidaat-minister van Justitie, Jeff Sessions.

De actie van Yates was opvallend. Het is uitzonderlijk dat een hoge medewerker van het ministerie van Justitie de regering publiekelijk afvalt. Het bekendste voorbeeld stamt uit 1973. Toen stapte minister Elliot Richardson op nadat president Richard Nixon hem had bevolen een speciale aanklager te ontslaan die onderzoek deed naar het Watergate-schandaal.

Yates was niet de enige topambtenaar die maandag het veld moest ruimen. Trump verving volgens Amerikaanse media ook het waarnemend hoofd van de Amerikaanse immigratie- en douaneautoriteit ICE, Daniel Ragsdale. Hij maakt plaats voor Thomas Homan, een andere topmedewerker binnen de dienst.

Het is nog onduidelijk waarom Ragsdale is vervangen. Het ministerie van Binnenlandse Veiligheid bevestigde zijn vertrek, maar trad niet in detail over de aanleiding.