De schuurmensen van oud gereformeerd Bergambacht
„Schuurmensen” worden de leden van de oud gereformeerde gemeente in Bergambacht nog af en toe genoemd. Omdat ze 33 jaar lang in een houten noodkerk bijeenkwamen.
Het kerkgebouw staat anno 2016 op enkele tientallen meters van de plaats waar de noodkerk stond, achter de winkelstraat. Het is nu een volwaardig stenen gebouw, met een dit jaar gerealiseerde uitbouw.
„Het houten kerkje heeft dienstgedaan van 1917 tot 1950”, vertelt ouderling T. Soet. „Tijdens de bouw van dit stenen kerkgebouw in 1951 hebben we een jaar gekerkt in de schuur achter kapper Speksnijder. Die titel ”schuurmensen” is dus niet onterecht.”
De gemeente herdacht op 28 september haar honderdjarig bestaan. In 1916 trok de bevindelijke prediking van de hervormde ds. D. Th. Keck veel hoorders. Maar er waren ook Bergambachters die niet zo blij waren met deze prediking. Zij lieten hun kinderen in Lekkerkerk of Ammerstol dopen en vroegen vervolgens consent in Bergambacht. Ds. Keck weigerde hen in het lidmatenboek in te schrijven en werd met zijn kerkenraad voor een week geschorst.
De predikant wachtte die schorsing niet af en nam op 28 mei 1916 afscheid van de hervormde gemeente met de woorden uit Hebreeën 13:13: „Zo laat ons dan tot Hem uitgaan buiten de legerplaats, Zijn smaadheid dragende.” Slechts één diaken bleef, de rest van de kerkenraad volgde ds. Keck toen hij de volgende zondag preekte in de christelijke school. Vanaf maart 1917 gebeurde dat in de houten noodkerk.
Bij de groep uitgetredenen was er lange tijd hoop op een terugkeer naar de hervormde kerk, vertelt Soet in de consistorie. Dat ledeboeriaanse standpunt was met name voor ouderling C. van der Graaf de reden om geen aansluiting te zoeken bij de oud gereformeerde gemeenten.
Ondertussen kwamen oud gereformeerde predikanten zoals ds. L. Boone, ds. W. H. Blaak en ds. M. A. Mieras trouw het Woord bedienen en de kinderen van de gemeente dopen. „Maar het heilig avondmaal werd niet bediend”, zegt Soet. „Mijn schoonvader, L. Boon, liep daar mee vast, toen hij eens de catechisatieles van Herman Bas bijwoonde. Die gaf de catechisaties en vertelde aan de kinderen dat een kerk eigenlijk geen echte kerk is als de beide sacramenten niet worden bediend.”
Boon heeft met Van der Graaf veel over het heilig avondmaal gesproken. „Zijn standpunt was: De kerk zat in Babel en daar hebben ze geen feest kunnen houden. Maar Van der Graaf werd er uiteindelijk toch voor ingewonnen.” Zo werd er in december 1967 avondmaalsbediening gehouden door ds. Joh. van der Poel en mocht de hoogbejaarde Van der Graaf er „met vrucht” aan deelnemen. „Dat waren bijzondere tijden”, zo blikt Soet terug.
Ouderling Van der Graaf is in 1969 overleden. „We denken nog met achting aan hem terug, maar ook aan de ouderlingen Boon en De Jong, die na hem vele jaren zijn voorgegaan in de leesdiensten.” In 1985 heeft de gemeente zich aangesloten bij het kerkverband van de Oud Gereformeerde Gemeenten in Nederland.
Per jaar zijn er enkele zondagen en zo’n vijftien doordeweekse diensten waarin een predikant voorgaat. Tijdens de leesdiensten gaan de ouderlingen C. A. den Uijl en T. Soet voor.
Niet alleen de prediking, ook de leesdiensten worden weleens gezegend in Bergambacht, zo vertelt Soet. „Ik mag zeggen dat er nog vrucht is, ook onder de jonge mensen. Wij kijken het maar na en hopen dat er nog doorbrekend werk gevonden mag worden.”
De ouderling vertelt dat tijdens de herdenkingsdienst ds. A. Kort de volgende vragen stelde: „Nu mogen jullie hier zijn, maar is de Heere er ook? In die oude schuur heeft God gesproken, heeft Hij dat ook hier gedaan? Daar komt het persoonlijk op aan.”
----
Samen bouwen schept een band
Een fors deel van het werk aan de nieuwbouw en renovatie van het kerkgebouw dit jaar is door vrijwilligers uit de gemeente gedaan. „Dat schept een band met elkaar”, zegt Soet. In 1997 was dat volgens de ouderling niet anders. Toen is er een hal aangebouwd en hebben de banken de stoelen vervangen. „De jongens die toen meehielpen, hebben het er nu nog over, zó gezellig was dat.”
De afgelopen maanden is er door onder anderen de vrijwilligers hard gewerkt om het nieuwe gedeelte voor het catechisatieseizoen af te krijgen, zodat er dan catechisatie in gegeven kan worden. Daarnaast kan het gedeelte door een schuifwand bij de kerkzaal getrokken worden. Verder zijn er een keuken en verbindingsgang bijgebouwd en is het complete dak geïsoleerd en vernieuwd.
