Meisjes, albums en zoet voor bij het bakje koffie
De provisiekast van Nederland, zo is de Zaanstreek ooit wel genoemd, omdat in deze regio tal van grote ondernemingen gevestigd waren die voedings- en genotmiddelen produceerden. Onder hen Verkade, en dat tot op de dag van vandaag.
Albert Heijn, Simon de Wit, Honig, Duyvis, Wessanen, Lassie: allemaal hadden ze er in de vorige eeuw hun hoofdkantoor. De bedrijven verschaften werk aan duizenden mensen.
Verkade beleefde er zijn start in 1886. Ericus Gerhardus Verkade bouwde in Zaandam een bakkerij: ”De Ruyter”. In de decennia daarna werd de fabriek aan de Zaan uitgebreid. Het begon met brood en beschuit, later omvatte het assortiment onder andere honing, ontbijtkoek, biscuit, theelichtjes, koekjes en chocolade. De fabrikant komt als het ware bij je op de koffie of de thee.
De ‘meisjes van Verkade’, een begrip van weleer. Ooit reisden elke ochtend honderden Amsterdamse meisjes per trein of bus naar Zaandam om er te werken bij Verkade. De Verkade Albums, eveneens zo’n begrip. Vanaf 1903 voegde de fabrikant plaatjes bij de verpakkingen en leverde hij albums om die in te plakken.
De zelfstandigheid van het bedrijf eindigde in 1990, met de overname door United Biscuits. Nu behoort het tot het Turkse Yildiz, dat onlangs een aantal onderdelen bundelde onder de naam Pladis. In Zaanstad werken nog rond de 450 mensen. Zij maken koekjes als Sprits en Sultana.
In 2003 kwam een deel van het complex aan de Westzijde leeg. De zogenoemde Verkade Chocoladefabriek is daarna herontwikkeld en huisvest nu onder andere spelletjesfabrikant Jumbo, een restaurant en de hoofdbibliotheek van de gemeente.
----
serie €rfgoed
Markante gebouwen zijn het. Ze dragen de herinnering mee aan bekende kantoren en fabrieken. Inmiddels hebben ze een andere bestemming. Een serie van zes afleveringen over economisch erfgoed. Vandaag deel 5.
