Door technologische en medische doorbraken zal de mensheid zich evolueren naar een nieuwe, superintelligente soort. Daarin zullen hightechonderdelen en kunstmatige intelligentie een grote plaats krijgen. De ”post­human” komt eraan. Deze zal de mensheid ten slotte gaan overheersen.

De posthuman is onsterfelijk en geslachtloos. Door upgrades veroudert hij niet en zijn onderdelen zijn vervangbaar. Hij kan door zijn metabrein verschillende gedachten naast elkaar denken. Het lijkt te gaan over een robot, maar dat bedoelen de bedenkers van de posthuman niet.

Mensen die denken dat hun soort in zijn huidige vorm onveranderlijk is, vergissen zich, beweren prof. dr. Maciej Henneberg en dr. Arthur Saniotis van de universiteit van Adelaide (Australië), in hun boek ”The Dynamic Human” (ISBN 9781681082363), dat op 27 mei werd gepubliceerd.

„In ons boek stellen we een alternatieve visie voor: onze wereld is een continu veranderend systeem en mensen maken daar volop deel van uit. Ooit evolueerden eencellige organismen tot de intelligente wezens van vandaag de dag. Is het ongelooflijk om te verwachten dat de volgende stap een samensmelting is van mens en machine?”

Vervagen

Implantaten die de hersenen verbinden met computers, nanotechnologie en een scala aan medische prothesen laten mens en machine steeds meer in elkaar opgaan, legt Saniotis uit op de website ScienceDaily. „Die strikte grens tussen beide is al een tijdlang aan het vervagen. Miljoenen mensen dragen een bril, gehoorapparaten, een pacemaker, bionische oren, kunsthartkleppen en kunstledematen. We zullen de mens opnieuw moeten definiëren.”

De komst van de posthuman is de volgende stap. Het is een transformatie van de menselijke aard naar iets hogers door toepassing van geavanceerde techniek. Het gaat niet om een uitwendige toevoeging aan de mens, maar om een hightechsamensmelting van mens en machine: de robot gaat deel uitmaken van de mens van de toekomst. Sterker, de voorstanders geloven dat de posthuman de volgende stap is in de menselijke evolutie.

De komst van de posthuman lijkt fantasie en sciencefiction, maar is dat niet. Er wordt volop aan gewerkt om posthumans binnen veertig jaar werkelijkheid te laten worden. En de eerste stappen zijn allang gezet.

Sinds 2002 hebben al 59.000 mensen een neurologische prothese gekregen die hen helpt om te horen of te zien. Deze technologie zal zich de komende jaren verder ontwikkelen. En de mensheid wordt er steeds afhankelijker van, schrijft Robert Eckhardt, hoogleraar evolutionaire morfologie aan de Penn State University (VS), in het voorwoord in ”The Dynamic Human”. Voor Saniotis zijn dergelijke ingrepen een bewijs dat de mensheid steeds verder evolueert.

Biohack

Door de technologische ontwikkelingen groeit de belangstelling voor zogeheten ”biohacks”, ingrepen in het lichaam die de persoonlijkheid kunnen beïnvloeden. Zo heeft de kleurenblinde Britse kunstenaar Neil Harbisson een chip met antenne laten implanteren in zijn schedel. Door die antenne is hij in staat kleuren te horen als geluidsfrequenties.

De Spaanse choreograaf Moon Ribas danst op het ritme van aardbevingen wereldwijd die ze voelt via een sensor in haar elleboog. Hoe zwaarder de aardbeving op de schaal van Richter, hoe intenser de trilling in haar elleboog.

Wafaa Bilal, hoogleraar moderne kunst aan New York University, heeft een kleine digitale fotocamera laten implanteren in zijn achterhoofd als een soort derde oog. Zijn project heet ”3rd I” – ”derde ik”. Het is bedoeld „om mensen bewust te maken dat er achter hen heel veel gebeurt dat ze nooit zullen zien”, aldus Bilal. In het universiteitsgebouw moet de camera om privacyredenen uit staan.

Deze implantaten laten de techniek onafscheidelijk deel uitmaken van het lichaam van de drager. Dergelijke personen worden cyborg genoemd (zie ”Wat is een cyborg?”). Een cyborg kan worden beschouwd als de voorloper van de posthuman.

Elon Musk, topman van autofabriek Tesla en ruimtevaartbedrijf SpaceX, verwacht dat de ”neurale connectie” steeds belangrijker zal worden. Deze connectie is een fijnmazige verbinding van hightechsystemen met de hersenen. Het brein is daardoor in staat allerlei geïmplanteerde elektronica aan te sturen en andersom – kwaadwilligen zouden de mens van de toekomst dus ook zomaar kunnen hacken.

Sleutel

Dergelijke ontwikkelingen zijn volgens Henneberg en Saniotis de sleutel tot de volgende stap in de menselijke evolutie. Zij en hun medestanders –die transhumanisten worden genoemd– geloven de rechtgeaarde erfgenamen van Charles Darwin te zijn.

Darwin merkte in zijn boek ”On the Origin of Species” (1859) op dat gericht fokken en kunstmatige selectie betere veerassen opleveren. Hoewel hij zich niet expliciet uitsprak over het gecontroleerd ‘fokken’ van mensen, lieten sommige navolgers van hem zich wel uit over de zogeheten eugenetica. Die zou een beter mensenras moeten opleveren. De lagere mensenrassen zouden moeten plaatsmaken voor de übermensch. De Holocaust is daarvan een schrijnende uitwas.

In het spoor van de eugenetici denken transhumanisten verder. Blinde evolutiekrachten hebben volgens hen de mens gevormd tot wat hij is; maar nu is het de tijd om het heft zelf in handen te nemen. ”Nieuwe eugenetica” moet de mensheid intelligenter en moreel hoogstaander maken; de mens moet immers blijven evolueren.

De denkwereld van de transhumanisten is darwinistisch: de mensheid is dus geen schepping van God, maar slechts een fase in een voortdurende evolutie. Volgens hen staat de wereld aan het begin van een hyperevolutie. De ‘oude’ manier van voortplanting heeft daarin afgedaan. De ”metamens” of ”mens 2.0” zal in het laboratorium worden samengesteld door de juiste genen bij elkaar te voegen. Voortplanting zal vervolgens kunnen gebeuren door klonen. De associatie met de samenleving uit het boek ”Brave New World” (1932) van de Britse atheïst Aldous Huxley ligt hierbij voor de hand.

Transhumanisten geloven dat ze „moreel verplicht zijn de mensheid over zijn biologische begrenzingen heen te helpen”, schreef Abigail Tucker, journaliste bij het Smithsonian Institute (VS), in haar artikel ”You, Robot”. Om de ”mens 2.0” tot meer in staat te stellen dan de huidige mens, zullen hightechhulpmiddelen onlosmakelijk deel uitmaken van de posthuman.

Pretpillen

Uiteindelijk moeten in posthumans pijn en veroudering zijn uitgebannen. Kapotte onderdelen, zelfs beschadigde genen kunnen gewoon worden vervangen; verouderde software krijgt op tijd een update. En verder moeten posthumans door supermedicijnen en pretpillen in staat zijn voor altijd te leven en altijd plezier te hebben.

Dr. Benjamin Wiker van het Amerikaanse Discovery Institute merkt op dat transhumanisten zonder uitzondering atheïsten zijn die elk geloof in een werkelijkheid buiten het materiële loochenen. „Ze leren, in tegenstelling tot het christendom, een hemel op aarde: het enige paradijs bloeit hier en nu; de aarde moet een hof van Eden worden voor deze hedonisten.”

Zullen posthumans nog iets hebben met religie? Zelfs daarover is nagedacht. Volgens de World Transhumanist Association zullen posthumans lichamelijk en geestelijk zo ver boven de huidige mensheid uitsteken, dat gewone mensen hen zullen beschouwen als goden. De technologische en wetenschappelijke vooruitgang zal dan zo ver gevorderd zijn en zich zo snel verder ontwikkelen dat gewone mensen die niet meer kunnen volgen. Alleen posthumans zijn daar nog toe in staat.

De Amerikaanse filosoof en atheïst Michael Shermer meent dat posthumans zo intelligent en technologisch verfijnd zullen zijn „dat hun gedrag niet te vergelijken zal zijn met dat van de mensheid nu.” Boven de posthuman komt helemaal niets meer; kennelijk zal de posthuman zichzelf een god zijn.

Bekijk een video van Neil Harbisson.

Wat is een cyborg?

Een cyborg is een levend wezen –mens of dier– dat deels mechanisch (cybernetisch) en deels natuurlijk (organisch) is. Menselijke cyborgs zijn dus deels mens en deels machine.

Wie een echte cyborg is, daarover verschillen de meningen. Het gaat in alle gevallen over een mix van mens en machine. Het machinedeel is op de een of andere manier onmisbaar voor het functioneren.

Volgens zoöloog Donna Haraway is iedereen met een implantaat een cyborg. Wie een pacemaker heeft, een inwendige defibrillator of een cochleair implantaat –dat een dove laat horen– is volgens haar al een cyborg.

Anderen vinden contactlenzen of een gehoorapparaat al genoeg om iemand cyborg te noemen. Of iemand die niet zonder zijn Google Glass of smartphone kan.

In het algemeen is een cyborg iemand met bionische of robotische implantaten, zoals een kunstbeen of een exoskelet dat door de hersenen worden aangestuurd. Of implantaten die iemand een zintuig bezorgen dat hij voorheen niet had. Het gaat om cochleaire of magnetische implantaten, of implantaten direct in de hersenen.

Zoals de blinde Amerikaan ”Jerry”. Deze kreeg in 1978 68 elektrodes geïmplanteerd in zijn visuele hersenhelft, waardoor hij licht en grijstinten kon onderscheiden via camera’s op zijn bril.

Een andere cyborg was de verlamde Vietnamveteraan Philip Kennedy. Na de plaatsing van een elektrode in zijn hersenen in 1997 kon Kennedy bepaalde bewegingen weer uitvoeren.

De bekendste en eerste echte cyborg is de kleurenblinde Brit Neil Harbisson. Deze draagt een zichtbare antenne op zijn hoofd. Deze zogeheten eyeborg neemt voor hem kleuren waar en zet deze via zijn hersenen om in geluiden. Het onderdeel maakt zodanig deel uit van zijn persoonlijkheid dat hij inclusief zijn eyeborg op de foto staat in zijn paspoort.

Harbisson was in 2010 samen met cyborg Moon Ribas oprichter van de Cyborg Foundation, die mensen wil stimuleren cyborg te worden, opkomt voor cyborgrechten en cyborgisme promoot als een artistieke beweging. Iemand de toegang weigeren bijvoorbeeld op school vanwege een onmisbare smartphone of onafscheidelijke Google Glasses kan door hun lobby steeds gemakkelijker worden uitgelegd als cyborgracisme.