De statistieken over armoede en eenzaamheid kende hij. Maar toen ds. D. G. F. de Bree predikant werd in Nieuwegein kregen die voor hem pas een gezicht. „De halve straat waar ik woon, zit in de schuldsanering.”
Het verlangen om iets te betekenen voor mensen buiten de kerk ontstond in de jaren dat Dirk de Bree (38) in Opheusden opgroeide en bij ds. P. de Vries en ds. W. van Vlastuin naar de kerk ging. „Door hen ging ik de puriteinen lezen: John Owen, Bunyan, M’Cheyne. Zij hadden allemaal iets in zich van een evangelist. Ook het boek ”Evangelist in sloppen en stegen” van L. J. van Valen sprak me erg aan. Zo is bij mij het verlangen ontstaan om het Evangelie door te geven met woorden en daden.”
Hij werkt eerst een periode als godsdienstleraar en kerkelijk jeugdwerker. Na afronding van de deeltijdstudie theologie wordt hij in 2010 als predikant verbonden aan de hervormde gemeente Nieuwegein-Vreeswijk, met onder meer een missionaire opdracht. „Ik voel me geroepen als predikant op de grens van kerk en samenleving en wil de gemeente helpen de blik naar buiten te richten, van betekenis te zijn voor de stad.”
De gemeente probeerde al langere tijd buitenkerkelijken te bereiken, maar merkte dat dit lastig was. „Eens per maand werd er op zondag een brunch georganiseerd waarbij het Evangelie op een eenvoudige wijze werd uitgelegd aan mensen voor wie de stap naar de kerk te groot was. Maar er kwamen nauwelijks buurtbewoners. We vroegen ons af hoe we de buurt beter konden leren kennen en bereiken.”
Dagelijks dichtbij dienen
Ds. De Bree –ook parttimedocent missiologie aan de Christelijke Hogeschool Ede– benadrukt het belang van relaties van gemeenteleden met niet-christenen in hun directe omgeving. Samen met zijn vrouw Willina en de IZB ontwikkelde hij het zogeheten 3D-principe: Dagelijks Dichtbij Dienen. „Daartoe stimuleer ik gemeenteleden en daarin ga ik hen voor. Ik wijs er bijvoorbeeld op dat ze kunnen aanhaken bij initiatieven zoals een wijknetwerk of een buurtspeeltuin. Op die manier krijgen ze contacten en kunnen er ook gesprekken ontstaan over het geloof.”
De predikant ontdekte al snel dat er in zijn woonwijk in Nieuwegein-Zuid veel armoede en eenzaamheid voorkomt. „Ik vroeg aan iemand die het niet breed had: Wat eet je dan? Hij zei: Twee keer per dag een bakje droge rijst. Dat was alles.”
Soms ligt de predikant wakker van de problemen die hij hoort. „Je mag best een beetje lijden aan het leed van de ander. Maar ik kan zijn zorgen niet overnemen. Mensen zijn niet zielig en hebben ook hun eigen verantwoordelijkheid. Het komt voor dat iemand zegt dat hij geen geld heeft om vlees te kopen, maar wel een dure tv aanschaft.”
De problemen die hij tegenkomt, kan ds. De Bree doorgaans niet oplossen. „Ik kan geen schulden van mensen aflossen. Soms breng ik iemand in contact met een diaken die vanuit zijn deskundigheid kan meedenken en lijnen heeft naar instanties zoals de gemeente of de voedselbank.” Lachend: „Onze diaconie heeft het de laatste jaren behoorlijk drukker gekregen.”
Kampeerboerderij
Mede doordat meer gemeenteleden contact legden met niet-kerkelijke mensen in hun buurt, ontstonden er nieuwe initiatieven. „We organiseren deze zomer voor de vijfde keer een diaconale vakantie. Met zo’n zestig mensen die zelf zelden op vakantie gaan –een smeltkroes van culturen–, zitten we vier dagen in een kampeerboerderij in Ede.”
Evenals andere activiteiten heeft ook deze als doel inwoners van Nieuwegein die vrijwel geen sociaal netwerk hebben met anderen in contact te brengen. „Het is belangrijk dat mensen deel uitmaken van een gemeenschap. Dat werkt helend.”
Ds. De Bree zag de belangstelling voor de zondagse brunchdienst de afgelopen jaren toenemen. Daarnaast ontstond Cross Culture, een samenkomst waarbij mensen elkaar ontmoeten „om Jezus (beter) te leren kennen.” Dit initiatief richt zich vooral op allochtonen die van huis uit christelijk zijn, maar in Nederland geen aansluiting hebben gevonden bij een kerk en bij wie het geloof soms is „verwaterd.”
„Zo is er een nieuwe gemeenschap ontstaan, waarvan we een officiële pioniersplek binnen de Protestantse Kerk willen maken. Onlangs zijn er een Surinaamse vrouw en een Keniaans gezin gedoopt. Bij deze vieringen nodigen we ook altijd een aantal mensen uit hervormd Vreeswijk uit. Voor hen is dit een oefenplek om met anderen te spreken over het geloof.”
Het is van belang de band met de gemeente niet uit het oog te verliezen en goed te communiceren over wat er gebeurt, zegt ds. De Bree. „Nieuwe initiatieven roepen soms vragen of weerstand op. Dat is onvermijdelijk. Het is een zoektocht om de juiste weg te vinden. Gemeenteleden hebben weleens de indruk dat we te horizontaal bezig zijn.”
De predikant wijst erop dat God liefhebben en de naaste liefhebben bij elkaar horen. „De zorg voor de naaste is in onze orthodoxe traditie weleens wat onderbelicht. Maar als je de Heere Jezus leert kennen, ga je ook houden van je stad en je buurt. Het is mijn verlangen dat steeds meer mensen vanuit de liefde van Christus zich voor hun omgeving gaan inzetten.”
Hulp bij huishoudboekje
Een luisterend oor bieden aan mensen in de buurt en hen helpen met bijvoorbeeld het bijhouden van een huishoudboekje. Hendrik Hoegee (48) uit Nieuwegein, zelfstandige in de elektrotechniek, doet het regelmatig. Hij werd er mede toe gestimuleerd door zijn predikant, ds. De Bree. Hoegee: „Ik heb veertig jaar in de kerk gezeten zonder dat ik geloofde. Mijn vrouw en kinderen geloofden wel. Daardoor voelde ik me in ons gezin soms eenzaam. Vier jaar geleden heeft God me stil gezet en kwam ik zelf tot geloof. Dat heeft veel veranderd in mijn leven.”
Samen met zijn vrouw raakte Hoegee betrokken bij de missionaire projecten Cross Culture en de buurtbrunch. „Ik bouw graag relaties met mensen op en wil er voor hen zijn. Op den duur vragen ze vaak: Waarom doe je dit? Ik zeg dan: God is er voor mij en Hij wil er ook voor jou zijn. Dan ontstaat er een gesprek over het geloof. Pas kwam er iemand naar me toe die vroeg of ik met hem wilde bidden. Dat zijn mooie momenten.”
