Uitleg: Waar gaan de Panama Papers eigenlijk over?
AMSTERDAM. Uit documenten van een Panamees kantoor blijkt dat (voormalige) staatshoofden grote sommen geld wegsluizen voor de fiscus. Wat is er aan de hand?
Ja, wat is er aan de hand?
Media in verschillende landen hebben zondagavond de resultaten bekendgemaakt van een onderzoek naar belastingparadijzen. Onderzoeksjournalisten van meer dan honderd internationale media –in Nederland Trouw en het FD– werkten daarin samen. Het onderzoek, getiteld Panama Papers, is gebaseerd op 11,5 miljoen documenten uit de gelekte administratie van een advieskantoor in Panama: Mossack Fonseca & Co.
Wat staat er in die documenten?
Mossack Fonseca zet voor rijke klanten vennootschappen op (brievenbusfirma’s) in belastingparadijzen om zo belasting te ontwijken. De uitgelekte administratie legt nu, althans voor de klanten van Mossack Fonseca, bloot welke personen hierachter schuilgaan en met welk doel de constructies zijn opgezet.
En, wie zijn dat dan zoal?
Het onderzoek laat zien hoe vertrouwelingen van de Russische president Poetin gebruikmaken van belastingconstructies. Ook (ex-)staatshoofden en politici blijken actief te zijn in belastingparadijzen, zoals de premier van IJsland, Sigmundur Gunnlaugsson, en de president van Oekraïne, Petro Porosjenko.
Overtreden zij de wet?
Op dit moment is dat nog niet geheel duidelijk. In tegenstelling tot witwassen en belastingontduiking is belastingontwijking –via ingewikkelde maar vaak nog nét legale belastingconstructies– niet verboden. Wel hebben de betrokken mediabedrijven aangekondigd de komende dagen nieuwe onthullingen te zullen doen.
Welke impact zal dit hebben?
Onthullingen als deze, waarbij de betrokkenen met naam en toenaam worden vermeld, maken duidelijk dat dit soort geheime regelingen in de huidige informatiemaatschappij steeds moeilijker geheim blíjven. Nadat de afgelopen periode het traditionele bankgeheim al goeddeels sneuvelde, werken landen ook steeds nauwer samen aan wetgeving om belastingontwijking (door onder meer multinationals) tegen te gaan. Deze onthullingen over politici en zakenlui die hun geld via brievenbusfirma’s in belastingparadijzen stallen, geven politici in ieder geval wapens in handen om op die voet door te gaan.