Ds. Koney: Heel de Bijlmer moet Biblebelt worden
AMSTERDAM. Hij kwam in 1989 als zendeling uit Ghana naar Amsterdam. In de Bijlmer voelt ds. Emmanuel Koney (52) zich thuis. „God heeft deze plek gezegend en ik kijk uit naar meer zegen.”
Ds. Koney ontvangt het bezoek in zijn werkkamer in De Kandelaar, het in 2007 door toenmalig minister Rouvoet geopende kerkverzamelgebouw waarvan hij beheerder is. Aan de wand hangt een vaandel met, in het Engels, de tekst ”Omdat Hij leeft, ben ik niet bang voor morgen”.
De voorganger vertelt dat vijftien gemeenten gebruikmaken van De Kandelaar. Zij houden op zondag verspreid over vijf kerkzalen in de ochtend, middag of avond hun diensten. Zijn eigen Pentecostal Revival Church trekt zo’n 400 tot 500 kerkgangers, kinderen niet meegerekend.
„Internationaal en intercultureel”, zo omschrijft ds. Koney zijn kerk. De leden komen behalve uit Ghana onder meer van de Antillen, uit Suriname, Portugal, Kameroen, Nigeria en Eritrea. „En we hebben ook enkele Nederlanders. De kerk is er voor iedereen. Onze diensten zijn tweetalig: Nederlands en Engels.”
Holland jungle
De voorganger werd in 1963 in de Ghanese hoofdstad Accra geboren. Hij groeide met drie zussen en een broer op in een gezin dat behoorde tot een pinkstergemeente. In 1989 werd hij als zendeling uitgezonden naar Nederland, waar hij met zijn vrouw in de Amsterdamse wijk Bijlmer terechtkwam. Later werkte hij ook periodes in onder meer Australië en België, maar Nederland bleef zijn thuisbasis.
De eerste jaren woonde het gezin Koney in een inmiddels afgebroken flat. Tegenwoordig huist de predikant met zijn drie kinderen –zijn vrouw overleed vier jaar geleden– in een nieuwbouwhuis in de wijk. Hij zag de Bijlmer in de loop der jaren veranderen. „Toen we hier kwamen, was het een no-goarea, die vanwege criminaliteit, drugsgebruik en straatbendes ook wel ”Holland jungle” werd genoemd.”
Dat beeld is achterhaald, zegt de predikant, die ook een opleiding voor hulpverlener volgde en zich een „dienaar van de Bijlmer” noemt. Zo’n acht jaar geleden nam hij het initiatief voor dialoogbijeenkomsten waar bewoners en politiemedewerkers elkaar ontmoeten. „Ik wilde partner zijn van de politie om de situatie in de wijk te verbeteren.”
Illegalen
Vier keer per jaar is er een dialoogbijeenkomst, waar iedereen uit de Bijlmer vrij kan binnenlopen om met de politie te spreken over problemen in de buurt en mogelijkheden om die op te lossen. Een deel van de problemen had te maken met het grote aantal illegalen in de Bijlmer –„misschien wel 20.000”– dat de politie zo veel mogelijk ontliep.
„We hebben duidelijk gemaakt dat iedereen aangifte kan doen bij de politie, ook als je ongedocumenteerd bent. Het gaat vaak om mensen in een zwakke positie, die gemakkelijk slachtoffer worden van uitbuiting en criminaliteit. Als ze daarvan geen aangifte durven doen, houd je de problemen in stand.”
De predikant ziet het niet als zijn taak buurtgenoten die hier illegaal verblijven daarop aan te spreken. „Deze mensen, uit landen als Eritrea, Ghana, Nigeria en Kameroen, zijn hier nu eenmaal en zeggen dat ze niet terug kunnen naar hun land. Ze zijn continu bezig met overleven. Zolang ze zich niet schuldig maken aan criminaliteit, kom ik voor hen op. Als er sprake is van misdaad, ben ik voor een harde aanpak: naar de gevangenis en vervolgens terug naar eigen land.”
Hoewel hij zijn ogen niet sluit voor misstanden, wil ds. Koney vooral een positieve beeldvorming over zijn stadsdeel bevorderen. „Er zijn hier steeds meer hogeropgeleiden. Mijn eigen dochters, geboren in de Bijlmer, zijn afgestudeerd als arts. Op zaterdag geven ze in De Kandelaar als vrijwilligers huiswerkbegeleiding aan kinderen. Mijn zoon studeert international business en wil zakenman worden.”
Moslims
Statistieken van gemeente en politie tonen volgens ds. Koney aan dat de criminaliteit de afgelopen jaren is verminderd. „Jarenlang stonden er langs de toegangswegen naar de Bijlmer borden met de tekst ”Pas op voor zakkenrollers”. Ik heb tegen de politie gezegd: Haal ze weg en zet erneer: ”Welkom in de Bijlmer”. Want die borden passen bij een oud beeld. Op het Damrak zijn meer zakkenrollers dan hier. De borden zijn twee, drie jaar geleden verwijderd, maar er kwamen helaas geen welkomstteksten voor in de plaats.”
De leefbaarheid in de Bijlmer vergroten, dat heeft voor ds. Koney ook te maken met het Evangelie. „Ik accepteer iedereen, ongeacht zijn levensovertuiging. Maar ik stá voor het christelijk geloof, voor de religie die zegt: Je zult niet doden. Dat draag ik uit, ook tegenover moslims. Mijn missie is van de Bijlmer een Biblebelt te maken.”
De predikant zou niet elders in Amsterdam willen wonen. „Een herder moet dicht bij zijn schapen zijn. God heeft de Bijlmer gezegend en ik kijk uit naar meer zegen.” Of hij weleens overweegt om terug te keren naar zijn geboorteland? Ds. Koney lacht. „Als de hele Bijlmer Jezus Christus heeft aangenomen als zijn Verlosser, draag ik de kerk over aan een Nederlander en ga ik terug naar Ghana.”
Serie Christenen in de Bijlmer
Dit is de derde aflevering in een serie.