Sinds begin jaren zeventig was de toename van de prijzen alleen vorig jaar hoger, maar dat kwam door een eenmalige BTW-verhoging. Welke bijdrage de euro in januari aan de stijgende prijzen levert, blijft onduidelijk.

Het CBS legde vrijdag alleen de feiten op tafel, aan een oordeel waagden de statistici zich niet. „We vragen nu eenmaal niet aan de winkelier naar de redenen van de prijsverhoging”, aldus CBS-onderzoeker S. Keuning. „We kunnen het effect van de euro niet isoleren van alle andere ontwikkelingen, we kunnen hooguit een aantal aanwijzingen nader onderzoeken.”

In vergelijking met december stegen en daalden vier van de tien prijzen, bleek uit het extra onderzoek dat het CBS naar de effecten van de euro heeft gedaan. De horeca spande de kroon. In die sector wijzigde driekwart van alle prijzen, tweederde was een verhoging. „In de horeca zien we een duidelijke afronding op mooie bedragen”, aldus Keuning.

Dat de prijsveranderingen door de euro zijn veroorzaakt, is niet vast te stellen volgens Keuning. De jaarwisseling is namelijk traditioneel het moment om de prijzen aan te passen. „Prijzen kun je niet dagelijks aanpassen. De invoering van de euro op 1 januari was tevens een goed moment om de prijzen aan te passen, dat gebeurt normaal ook”, verklaarde Keuning.

Prijsverhogingen kunnen veroorzaakt worden door het hoger afronden van omgerekende prijzen in guldens naar mooie eurobedragen. Volgens het CBS nam het aantal afgeronde bedragen echter niet toe. „In de guldentijd was meer dan 50 procent van de prijzen afgerond op hele en halve guldens of op 95 of 99 cent. Na de invoering van de euro is het percentage ronde bedragen minder dan een kwart”, gaf Keuning aan. In de loop van de tijd zullen meer afgeronde europrijzen ontstaan, is de verwachting.

De Nederlandsche Bank concludeerde in januari uit een eigen onderzoek dat ongeveer een kwart procent van de inflatie aan de euro is te wijten. „Uit onze cijfers blijkt geen reden om daaraan te twijfelen”, was de reactie van Keuning.