Een groepje koeien graast op zijn gemak in het natuurgebied achter het productiestation van de Waterleidingmaatschappij Drenthe (WMD) in Assen. De dieren kunnen niet bevroeden wat er zo’n 100 meter onder hun hoeven gebeurt. Krachtige pompen halen grondwater naar boven, dat even verderop wordt bewerkt tot drinkwater.

„Een opgepompte druppel komt een dag later al bij de consument uit de kraan”, legt Willem Romkes, hoofdmachinist van alle Drentse productiestations, uit. Hij verheft zijn stem om boven het geluid van de machines uit te komen.

„Door het grondwater in contact te brengen met zuurstof vormen opgeloste stoffen als ijzer en 
mangaan vlokjes. Daarna gaat 
het water door zandfilters, waarin de vlokjes achterblijven.”

Hij wijst naar een silo waarin het roestbruin gekleurde rest­product ligt opgeslagen. „Dat spul gaat naar Engeland, waar ze het gebruiken voor de porseleinindustrie.” Na twee keer filteren is het water helder, schoon, goed van smaak en klaar voor opslag in de zogeheten reinwaterkelder –een grote voorraadbuffer met miljoenen liters water– of in de monumentale watertoren in Assen.

Als de drinkwaterproductie hoger is dan het verbruik, dan stroomt het overtollige water in het reservoir van de toren. Als het verbruik stijgt, dan stroomt er juist water vanuit het reservoir in het leidingennet.

Het drinkwater vloeit uiteindelijk via het 5000 kilometer lange Drentse hoofdleidingennet naar de consument.

Romkes, die veel technische kennis paraat heeft, praat honderd­uit over zijn vak. Om zijn verhaal inzichtelijk te maken, beent hij met grote stappen naar een pc om te laten zien hoe hij de waterproductie op alle locaties via een internetverbinding realtime kan volgen. Op zijn scherm is te zien hoe er momenteel vanuit Assen 130 kubieke meter water naar Kloosterveen wordt gepompt en 103 kubieke meter water naar Beilen.

„De productiestations kunnen elkaar van water voorzien”, legt Romkes uit. „Dat kan zijn vanwege de capaciteit die er nodig is, of om de waterkwaliteit te verbeteren. Beilen heeft harder water –met meer kalk en magnesium– dan Assen. Door het mengen, profiteren de klanten in Midden-Drenthe ook van zachter water.”

De WMD is goed voorbereid op pieken in de watervraag van de consument. „Veel mensen in Drenthe hebben een tuintje en in de zomermaanden willen ze de plantjes water geven, zwembadjes vol laten lopen en ook nog douchen. Komt er even geen water uit de kraan, dan regent het klachten. Er moet gewoon altijd druk op de waterleiding staan.”

De gemiddelde Nederlander gebruikt 120 liter water per dag. Een paar jaar geleden was dat nog 10 liter meer. „De vraag naar water daalt”, zegt Annemoreen Ooms, woordvoerder van de WMD. „Belangrijkste oorzaak daarvan is dat apparaten die water verbruiken –zoals was­machines en vaatwassers– steeds zuiniger worden en dat steeds meer mensen een waterbesparende douchekop gebruiken.”

Grootste zorg voor hoofd­machinist Romkes is niet of de WMD de watervraag aankan, maar veel meer de kwaliteit van het drinkwater. „In ons land kun je het gewoon uit de kraan drinken. In het buitenland is dat vaak onmogelijk en ben je als toerist genoodzaakt om flesjes water in de supermarkt te kopen.”

Water is een primaire levensbehoefte. Productiestations zijn daarom streng beveiligd. Bij dreigend gevaar gaan de bewakingsdienst en ook de politie er meteen op af. „Mensen met kwade bedoelingen worden hoe dan ook gesnapt.”

Vanwege het belang van schoon drinkwater vindt Romkes het merkwaardig dat Waterleiding in het spel monopoly een ondergeschoven kindje is. En geef hem eens ongelijk. Vierhonderd keer het aantal gegooide ogen is bij het getal 7 niet meer dan 2800 euro. Een schijntje.

„Koop in het spel nooit Water­leiding”, grapt Romkes. „Je verdient er nauwelijks iets mee, laat staan dat je het spel ermee wint.”

Onder elke aflevering in deze veertiendelige serie staat een vraag. Het antwoord is te vinden in het artikel. Verzamel de gevraagde letters. Door de veertien letters te mixen, ontstaat een spreekwoord. Bij de laatste aflevering en op internet staan de inzendmogelijkheden. Onder de goede inzenders worden vijf spellenpakketten verloot.

In welke Drentse plaats is het water harder dan in de provinciale hoofdstad Assen? Noteer de tweede of de vijfde letter van het antwoord.


zomerserie Monopoly

Dit is het elfde deel in een serie over het tachtigjarig bestaan van het bordspel Monopoly.