ORLANDO. Of het woordje ”Tulip” nou zo handig is om hun leer uit te leggen, daarover verschillen calvinisten van mening. Over één ding zijn ze het wel eens: de vijf punten van het calvinisme zijn als het ware een raam dat uitzicht biedt op de soevereine, verkiezende genade van God voor verloren mensen.
Dat de leer van de zestiende-eeuwse kerkhervormer Johannes Calvijn steeds meer aan populariteit wint, vooral onder jongeren in de Verenigde Staten, kan niemand ontgaan. De beweging van de ”new calvinists” is de afgelopen tien jaar enorm gegroeid, stelde de Amerikaanse journalist Collin Hansen vorige maand in deze krant. Dat is mede te danken aan het werk van The Gospel Coalition (TGC), een platform van gereformeerde theologen onder leiding van de Amerikanen Don Carson en Tim Keller. De nationale conferentie van deze organisatie, vorige maand in Orlando, Florida, trok duizenden bezoekers uit alle delen van de wereld.
Wat de meeste ”new calvinists” met elkaar gemeen hebben, is dat ze de zogenoemde vijf punten van het calvinisme onderschrijven: de totale verdorvenheid van de mens, beperkte verzoening, onvoorwaardelijke verkiezing, onweerstaanbare genade en volharding der heiligen. Deze leer wordt in de Engelstalige wereld vaak samengevat met het woordje ”Tulip” (tulp), een acroniem voor ”Total depravity”, ”Unconditional election”, ”Limited atonement”, ”Irresistible grace” en ”Perseverance of the saints”.
Aanbidding
Het zijn waarheden die leiden tot een groot ontzag voor God en diepe aanbidding van Hem, zegt John Piper desgevraagd. De Amerikaanse predikant, vorige maand een van de sprekers op de TGC-conferentie in Orlando, geldt als een van de leidende figuren van de ”new calvinists”. Justin Taylor noemt hem in zijn onlangs verdedigde (niet-uitgegeven) proefschrift ”John Piper: the making of a christian hedonist” (John Piper: de wording van een christenhedonist”) een van de „sleutelfiguren” in de herleving van de calvinistische genadeleer aan het einde van de 20e en het begin van de 21e eeuw.
De vijf punten van het calvinisme laten volgens Piper het wonder van de zaligheid zien. „Nadat Paulus in Efeze 1 de geweldige, door God voortgebrachte redding uiteenzet, bidt hij in het laatste deel van dat hoofdstuk dat het effect van deze theologie de verlichting van onze harten zal zijn. Zodat we ons zullen verbazen over de hoop en de rijkdom van de heerlijkheid van onze erfenis en de kracht van Gods werk in ons – dat is de kracht om doden op te wekken. Alle grond om in jezelf te roemen is weggenomen, om plaats te maken voor overvloedige vreugde en dankbaarheid.”
”Tulip” geeft ook vertrouwen dat God het werk dat Hij Zich heeft voorgenomen en begonnen is, ook zal voltooien. „Zowel wereldwijd als in het persoonlijk leven. Deze waarheden zetten alles in het licht van Gods soevereine doel: dat van Hem, door Hem en tot Hem alle dingen zijn. Hem zij de heerlijkheid, voor eeuwig.”
Geen vijf punten
Ook dr. J. I. Packer benadrukt de rijkdom van de calvinistische genadeleer. Toch spreekt de 88-jarige anglicaanse theoloog liever niet over de vijf punten van het calvinisme. Hij telt in feite maar één punt: dat God zondaren redt.
„Het zou niet correct zijn om eenvoudigweg het calvinisme gelijk te stellen aan de vijf punten”, schrijft Packer in het voorwoord van het boek ”De dood van de dood in de dood van Christus” van de Engelse puritein John Owen. „Calvinisme is een volledige wereldbeschouwing, die voortkomt uit een duidelijke visie op God als de Schepper en Koning van heel de wereld.”
Calvinisme is volgens hem een voortdurend streven naar de erkenning van de Schepper als Heere, Die alle dingen naar de raad van Zijn wil werkt. „Calvinisme is een theocentrische manier van denken over heel het leven, dat onder de directe leiding en beheersing van Gods eigen Woord staat.”
De vijf punten van het calvinisme beweren niet meer dan dat God soeverein is in het redden van een individu, stelt de Britse theoloog. Het calvinisme als zodanig is veel breder: daarin gaat het om Gods soevereiniteit over alle dingen.
Arminianen
De vijf punten van het calvinisme zijn volgens Packer wel van waarde om duidelijk te maken waarin het calvinisme verschilt van het arminianisme, de leer van de Nederlandse theoloog Jacobus Arminius en zijn navolgers. Hij stelt dat calvinisme en arminianisme twee „samenhangende interpretaties” van het Bijbelse Evangelie vormen en dat ze duidelijk tegenover elkaar staan. „Het verschil is niet dat ze allebei andere accenten leggen, maar dat ze van inhoud verschillen.”
De twee theologieën vatten het heilsplan van God namelijk verschillend op. „De een maakt het heil afhankelijk van het werk van God, de ander van het werk van mensen; de een ziet geloof als een onderdeel van Gods gave van het heil, de ander als de bijdrage van de mens aan het heil; de een geeft alle eer voor de redding van gelovigen aan God, de ander verdeelt de lof tussen God, Die bij wijze van spreken het heilsmechanisme heeft ingeschakeld, en de mens, die deze door te geloven in werking heeft gezet.”
„Kijk uit voor trendy calvinisme”
Calvinisme is trendy. Maar daar schuilt volgens de Amerikaanse predikant Daniel Montgomery wel een gevaar in. „Het calvinisme als systeem mag nooit een doel op zichzelf worden.”
Het gaat erom dat de calvinistische leer tot een dieper en beter verstaan van de Schrift leidt, aldus Montgomery. „Wees geen calvinist die zijn leeslint altijd bij Romeinen 9 heeft liggen en die de afgelopen maand meer tijd besteedde aan het beargumenteren van het calvinisme dan aan het delen van het Evangelie met verloren mensen.”
Het calvinisme zelf is het niet waard om voor te vechten, stelt de predikant. „Maar genade is dat wel.”
serie Calvinisme
Dit is het zevende en laatste deel in een serie over de vijf punten van het calvinisme.
Lees ook:
Gouden keten van heil kan niet gebroken worden, Reformatorisch Dagblad (20 mei 2015)
Volharding in heil middellijk bewerkt, Reformatorisch Dagblad (20 mei 2015)
Onweerstaanbare genade voor geestelijke zombies, Reformatorisch Dagblad (13 mei 2015)
Onweerstaanbare genade heeft toestemming mens niet nodig, Reformatorisch Dagblad (13 mei 2015)
De vreugde van persoonlijke verzoening, Reformatorisch Dagblad (6 mei 2015)
Particuliere verzoening of vage verzoening, Reformatorisch Dagblad (6 mei 2015)
„Leer van totale verdorvenheid maakt dankbaar”, Reformatorisch Dagblad (22 april 2015)
Mens niet in staat om zichzelf te redden, Reformatorisch Dagblad (22 april 2015)
Calvijns comeback, Reformatorisch Dagblad (16 april 2015)
