De houten deur kraakt een beetje. Een heer op leeftijd staat wat weifelend met de ijzeren klink in de hand als hij de rooms-katholieke kerk van Montabaur uit stapt. Het stadje in het Duitse Rijnland-Palts ligt er verlaten bij. Het kasteel dat trots boven de vakwerkhuisjes uittorent, steekt flets af bij de grauwe lucht.

De enige beweging in de glooiende straten komt van de pers. Satellietwagens van televisiezenders rijden rond. Journalisten van over de hele wereld lopen met microfoon en camera in de aanslag langs, speurend naar die ene persoon die kan onthullen wie Andreas L. werkelijk was. De middag ervoor maakte de Franse procureur bekend dat de copiloot van Germanwings het vliegtuig bewust had laten neerstorten.

Het is onbevattelijk, wat er ook gebeurd moge zijn, zegt de oudere man bij de kerk. Hij stelt zich voor als broeder Jozef die in een gemeenschap woont in een dorpje verderop. Vroeg in de ochtend had hij de streekbus genomen naar Montabaur om te komen bidden. „Ik moest wel mijn hart uitstorten over het verdriet dat er nu in de stad is. Het is het enige wat ik kan doen.”

Boven op het nieuws over de vliegramp waar 150 mensen bij omkwamen, volgde het bericht dat de copiloot bewust het vliegtuig had laten neerstorten. Zo krijgt het verdriet hiermee een dubbele lading. Want als de vermoedens van de onderzoekers kloppen, komt de dader uit deze gemeenschap. Veel van de slachtoffers komen ook uit de omgeving. In een omtrek van tientallen kilometers worden kleine herdenkingsdiensten belegd om hen te herdenken.

Als mensen de 27-jarige co-piloot al kenden, dan herinneren ze zich zijn positieve eigenschappen. Een gewone jongen, zoals alle anderen. Vrolijk, fatsoenlijk, zo typeert Klaus Radke hem in de Duitse media. De voorzitter van de nabijgelegen zweefvliegtuigclub LSC Westerwald zag hem al als tiener zijn eerste vlieguren maken. Een directe buurman beschrijft zijn ouders als behulpzame mensen.

Bij de kerk zijn kaarsen neergezet. Ernaast ligt een papier met een handgeschreven tekst. „We denken aan alle slachtoffers die bij deze tragische crash om het leven kwamen. En in het bijzonder aan de familie en vrienden in deze moeilijke uren.” Het woord ”alle” is dubbel onderstreept.

Duitse media meldden zaterdag dat de copiloot werd behandeld voor psychosomatische problemen en op de dag van de ramp van zijn arts niet had mogen vliegen.

Broeder Jozef haalt een rozenkrans uit zijn broekzak. „Enkel bidden geeft kracht. Zeker nu.” Hij wil zich verre houden van een oordeel. „Dat is niet aan mij. Het leed is zo onnoemelijk groot. Deze jongen liep rond met een last. Niemand kon kennelijk bij hem binnenkomen.”

Op verschillende plaatsen in Duitsland zijn afgelopen weekend de slachtoffers herdacht. Zo bezocht bondspresident Gauck een bijeenkomst in Haltern, waar zestien klasgenoten en twee leraren vandaan kwamen. Ze waren voor een uitwisseling in Spanje geweest. In de dom van Keulen wordt op 17 april een algemene herdenkingsdienst gehouden.