Drie kerken telt de protestantse gemeente in Wassenaar. Samen trekken de Dorpskerk, waar in 2002 prinses Alexia werd gedoopt, de Kievietkerk en de Messiaskerk op een doorsneezondagochtend zo’n 450 kerkgangers. Naast drie wijkdiaconieën is er een gezamenlijk college van diakenen, dat vijftien leden telt.

J. F. van Duyne en F. R. van Wilgen zijn respectievelijk voorzitter en penningmeester van de diaconie. In het kerkelijk bureau, in de schaduw van de Dorpskerk, leggen ze uit hoe ze het diaconaal bewustzijn van de gemeente stimuleren. Zo krijgt de diaconiecollecte wekelijks een specifieke bestemming. Op het collecterooster staan onder meer zo’n 25 hulporganisaties, waarvan 30 procent uit Wassenaar en omgeving. Daaronder vallen de voedselbanken in Wassenaar en Leiden, een plaatselijk hospice en diaconaal centrum De Bakkerij in Leiden.

Van Duyne: „Elke diaken is ambassadeur van één of twee goede doelen. Hij houdt bij wat die organisaties doen en waaraan ze behoefte hebben. Daarbij wordt ook gekeken hoe vaak er in een jaar voor wordt gecollecteerd.”

Straatpastoraat

Van Wilgen is ambassadeur van het Straatpastoraat in Den Haag. „We besteden de collectes speciaal voor de maaltijd die elke vrijdag wordt aangeboden aan mensen van de straat. Een van de vrijwilligers uit de kookgroep komt uit Wassenaar. Ik heb onlangs een viering meegemaakt, met na afloop de maaltijd. Dat was heel bijzonder. Tijdens de viering was er meer interactie dan in een doorsneedienst. Er werd volop meegepraat. Als er voor dit doel wordt gecollecteerd, schrijf ik er iets over in onze kerknieuwsbrief bij de zondagdienst.”

De collecten voor bestemmingen buiten de eigen regio zijn voor een deel aangedragen door gemeenteleden. „Zij zijn er dan zelf vaak al bij betrokken. Door ervoor te collecteren wordt het een doel van ons allemaal”, zegt Van Duyne.

Zo kwam een project van stichting Exodus voor kinderen van gedetineerde ouders op het collecterooster. Onder de buitenlandse doelen vallen onder meer kinder- en ziekenhuizen in Ethiopië en Bolivia en een project voor studiefinanciering voor kinderen in de Filipijnen. Van Duyne: „De kerstcollecte is altijd voor actuele nood in de wereld. De laatste twee jaar was dat voor Syrië.”

Beladen woord

Hoewel Wassenaar tot de gemeenten met de hoogste gemiddelde inkomens behoort, lopen ook in dit dorp mensen financieel vast. Van Duyne: „Twintig tot dertig gezinnen maken gebruik van de voedselbank. Dat geeft aan dat hier ook problemen zijn.”

Regelmatig raakt de diaconie betrokken bij situaties van mensen die in de knel zitten. De voorzitter spreekt liever niet van armoede. „Dat is een beladen woord. Het gaat lang niet altijd om grote schulden, maar bijvoorbeeld om noodzakelijke kosten die iemand op een bepaald moment niet kan betalen.”

Van Wilgen noemt als voorbeeld een alleenstaande ouder die documenten moet verlengen maar de hoge leges niet kan opbrengen. De diakenen zien het dan niet alleen als hun taak om te zoeken naar een concrete oplossing, maar ook om zo’n knelpunt onder de aandacht van de gemeente of andere instanties te brengen, zeker als het breder speelt.

Meer dan eens stelt de diaconie zich garant voor een noodzakelijke uitgave, zonder meteen geld op tafel te leggen. Van Duyne noemt het voorbeeld van kosten voor huisvesting die iemand niet kon opbrengen. „Na onze garantstelling gingen betrokken gemeenteleden zelf –met succes– aan de slag om het nodige geld bij elkaar te krijgen. Doordat de angel eruit was, ontstond daar ruimte voor.”

Waar nodig verleent de diaconie financiële ondersteuning. Van Wilgen: „Helpen waar geen helper is, dat vind ik een mooie omschrijving. Dit jaar hebben we op het collecterooster voor het eerst ruimte gemaakt voor deze stille hulp.”

Van Duyne: „Daarbij gaat het om specifieke –eenmalige– situaties van acute nood. We kunnen als kerk niet in het gat springen dat de overheid door bezuinigingen structureel laat ontstaan.”

Asielzoekers

De afgelopen jaren raakte de gemeente betrokken bij asielzoekers die in vakantiepark Duinrell in Wassenaar worden opgevangen. Van Wilgen: „Gemeenteleden vroegen of we niet iets voor deze mensen moesten doen. Vanuit de diaconie hebben we een team met enkele vrijwilligers gevormd. In 2013 organiseerden we namens de Raad van Kerken een kerstdiner voor 120 asielzoekers. Dat werd erg gewaardeerd. Afgelopen jaar kwam het COA naar ons toe met de vraag of we het nóg een keer wilden doen. In het verlengde daarvan hebben we met hulp van regionale diaconieën kleding voor asielzoekers ingezameld. Ook zijn er taallessen opgezet en persoonlijke contacten met vluchtelingen ontstaan. Dat gaf onze geloofsgemeenschap ook de kans om zegen uit te dragen”, zegt Van Wilgen.

Dergelijke initiatieven plaatsen thema’s zoals rijkdom en armoede in een ander perspectief, geven de diakenen aan. Van Wilgen: „Het is rijkdom als je iets voor of met een ander kunt doen.” Van Duyne: „Dan gaat het niet eens zozeer om de centen, maar om betrokkenheid op elkaar. Het is voor een diaconie in deze tijd belangrijk om daarin een katalysator te zijn. Dat is in een welvarend dorp als Wassenaar niet wezenlijk anders dan elders. Het gaat er niet allereerst om of je arm of rijk bent, maar of je je als christen openstelt voor je naaste in nood. Dat is de kern.”