Zijn de gemeenteraadsverkiezingen van 2014 historisch? Jazeker. Nooit eerder scoorde het CDA zó laag. Nooit eerder behaalden D66 en SP zo veel raadszetels. En het is vele decennia geleden dat de PvdA in Amsterdam niet op de eerste plaats belandde.
Maar de grootste historische sensatie viel toch te beleven in een middelgrote Zeeuwse provinciestad, waar een eenvoudige krantenbezorgster woensdag promoveerde tot het eerste vrouwelijke SGP-raadslid ooit.
Zeker, alles went. Doordat Lilian Janse al ruim een halfjaar in het nieuws was als lijsttrekker van de Vlissingse SGP en velen er inmiddels van uitgingen dat zij ook daadwerkelijk in de raad zou komen, kon je deze week zomaar vergeten wat voor een wissel er binnen de SGP is omgegaan.
Zó lang geleden is het immers niet dat de partij, na pittige interne discussies, het lídmaatschap van de SGP voor vrouwen openstelde. En velen uit de achterban kunnen zich nog levendig herinneren hoe plaatselijk gezamenlijke kieslijsten met de ChristenUnie werden afgewezen en jarenlange samenwerking soms werd afgebroken omdat laatstgenoemde partij... vrouwen op haar kandidatenlijst plaatste. Nu kent de SGP zelf een volksvertegenwoordiger van het vrouwelijk geslacht. Dat is voor deze partij een moeilijk te overschatten doorbraak. Want hoe onterecht en eenzijdig de beeldvorming over de SGP misschien ook is, feit is dat veel buitenstaanders de partij jarenlang associeerden met twee unieke kenmerken: de theocratievisie en het vrouwenstandpunt. Een van die twee, het beeld van de SGP als een vrouwen werende partij, is nu rijp voor de geschiedenisboekjes.
Hoe vaak kwam het in het verleden niet voor dat partijleider Van der Vlies of zijn opvolger Van der Staaij belaagd werd door cameraploegen, wanneer er weer eens iets te doen was rond het gevoelige thema SGP en vrouw? Dat alles behoort nu tot het verleden. Zoals het vanaf deze week weinig zin meer heeft CU-leider Slob te teisteren met de vraag of zijn partij samenwonende homo’s of lesbiennes accepteert als volksvertegenwoordiger –de partij hééft immers zo iemand op een kandidatenlijst staan, namelijk Monique Heger in Wageningen–, zo heeft het ook geen nut meer SGP-leider Van der Staaij lastig te vallen met vragen over het SGP-vrouwenstandpunt. „Wíj vrouwen weren?! Hebt u soms nog nooit van Vlissingen gehoord?”
Toegegeven, de SGP heeft in haar grondslag nog altijd staan dat het regeerambt de vrouw, Bijbels gezien, niet toekomt. En dat is niet zonder betekenis.
Toch kan met recht de vraag gesteld worden wat in de praktijk van alle dag het karakter van een partij méér bepaalt: woorden die op papier staan, of de aanwezigheid van een mens van vlees en bloed, zoals mevrouw Janse.
Daarom, met het aantreden van Janse is de aanblik van de SGP onomkeerbaar veranderd. Sommige partijleden zullen dat betreuren, andere toejuichen. Het heeft in elk geval tot gevolg dat voor een bepaalde categorie conservatief-christelijke kiezers een belangrijke belemmering om op deze partij te stemmen, is weggenomen.
Bij de Kamerverkiezingen van 2012 behaalde de SGP, in absolute aantallen gemeten, het hoogste aantal stemmen ooit, te weten 196.780. Woensdag behaalde de partij de beste uitslag ooit bij een gemeenteraadsverkiezing. En nog is er, zegt deze week hoogleraar Galen Irwin in het SGP-studieblad Zicht, méér groeipotentie. In principe zou de partij, denkt hij, zo’n vijf Kamerzetels kunnen halen.
Zou het toeval zijn dat de SGP, die jarenlang met teruglopende aantallen kiezers te maken had, weer in de lift kwam nadat zij vanaf 2010 aan het Binnenhof een meer proactieve, participerende houding aannam én zij tegelijkertijd de gelederen, juridisch en praktisch, openstelde voor vrouwen? De vraag stellen, komt dicht bij hem beantwoorden.
