20.00 uur: Liveblog afgesloten – De webredactie sluit het liveblog voor nu. Maandag vervolgen we onze berichtgeving over Oekraïne.

19.15 uur: „Russen blijven onze buren” – Pijn en bitterheid overheersen bij het Oekraïense volk, „maar we kunnen een bloedige oorlog nog voorkomen”, zei de Oekraïense ambassadeur in Nederland Olexander Horin zaterdag in Apeldoorn. Horin was hoofdgast op de halfjaarlijkse Oekraïne Dag van het Platform Samenwerking Nederland-Oekraïne in paleis ’t Loo. Volgens hem bezwoeren de Sovjets dat nooit het Amerikaanse leger op Oekraiense bodem zou rondlopen. „Maar wiens legerlaarzen hebben nu voet gezet op onze bodem?” „De onafhankelijkheid en soevereiniteit van ons land worden aangevallen.” De ambassadeur predikte terughoudendheid, „want de Russen blijven onze buren”. Bestuursleden van het Platform willen eenheid. Russisch-gezinde Oekraïeners laten verstek gaan deze dag, zegt bestuurslid Marc Bergsteijn. „Maar zeer pro-Westerse leden ook. Er is echter niet één waarheid.”

19.03 uur: Obama belt wereldleiders – De Amerikaanse president Barack Obama heeft zaterdag met meerdere wereldleiders telefonisch overleg gevoerd over de crisis rond Oekraïne. Obama sprak onder meer met zijn Franse ambtgenoot François Hollande, de Italiaanse premier Matteo Renzi en de Britse regeringsleider David Cameron. Obama sprak ook met de presidenten van Estland, Letland en Litouwen. Over de inhoud van de gesprekken heeft de Amerikaanse regering geen mededelingen gedaan.

18.58 uur: Oekraïens vliegtuig beschoten – Een patrouillevliegtuig van de Oekraïense grenswacht is zaterdag beschoten toen het nabij de grens met de Krim vloog. In het vliegtuig zaten drie bemanningsleden. Niemand is gewond geraakt, liet een woordvoerder weten. Het vliegtuig vloog op ongeveer 1000 meter afstand van de grens met de Krim, een autonome republiek in het oosten van Oekraïne. Het is nog niet duidelijk wie er schoot. Russische militairen hebben op het schiereiland strategische plekken ingenomen, waaronder de grens. Op foto’s van de Russische activistische krant Novaja Gazeta is te zien dat er een tentenkamp is gebouwd aan de grens. Ook is op foto’s een demarcatielijn te zien dat lijkt op een mijnenveld.

17.45 uur: „Oekraïne afhankelijk van radicalen” – De regering in Oekraïne is sterk afhankelijk van radicale nationalisten. Dat zei de Russische minister Sergej Lavrov van Buitenlandse Zaken zaterdag, meldden Russische media. Het Westen zou daar goed van op de hoogte zijn, maar politici verdoezelen de feiten doelmatig. Lavrov zei dat westerse partners dezelfde „alarmerende impressies” aanhalen in privégesprekken. „De situatie in Oekraïne is complex”, zei Lavrov. „Er is geen controle van de staat op de openbare orde en de muziek wordt gedicteerd door de Rechtse Sector die werkt volgens de methoden van terreur en intimidatie.” De minister legde ook de nadruk op het feit dat er nog geen duidelijkheid is over wat er gebeurde op de bloedige dagen in februari die meer dan 80 mensen het leven hebben gekost. Janoekovitsj had daags voor het bloedbad de politie van de straat gehaald, zei Lavrov. Kiev liet zaterdag weten een onderzoek te willen instellen naar de gebeurtenissen op de dagen van de bloedige confrontatie. Lavrov is daar voorstander van, omdat ze niet meer „onder het tapijt geschoven” kunnen worden’’.

16.17 uur: Timosjenko behandeld in Berlijn – De Oekraïense oud-premier Julia Timosjenko is in een ziekenhuis in Berlijn behandeld. Ze is nog niet geopereerd, omdat artsen er niet zeker van zijn of dat aan te bevelen is, zei directeur Karl Max Einhäupl van het Charitéziekenhuis zaterdag. Timosjenko kwam vrijdagavond aan in Berlijn en werd kort daarna in het ziekenhuis onderworpen aan een MRI-scan. De komende dagen worden meer medische onderzoeken uitgevoerd. De 53-jarige Timosjenko heeft pijn in haar onderrug die doorloopt in haar rechterbeen, aldus een neuroloog. De Oekraïense werd 2 weken geleden vrijgelaten door de nieuwe Oekraïense machthebbers. De oud-premier werd op 11 oktober 2011 onder zware protesten uit het buitenland tot 7 jaar gevangenisstraf veroordeeld voor ambtsmisbruik. Timosjenko zou haar positie van premier hebben misbruikt bij de onderhandelingen over een overeenkomst met het Russische staatsgasbedrijf Gazprom.

16.13 uur: Eerste gesprek Oekraïne en Rusland – Voor het eerst sinds het begin van de crisis op de Krim hebben vertegenwoordigers van Oekraïne en Rusland met elkaar gesproken. De Russische onderminister van Buitenlandse Zaken Grigori Karassin en de Oekraïense ambassadeur Vladimir Jeltsjenko ontmoetten elkaar zaterdag in Moskou. Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken liet weten dat de twee openhartig over de betrekkingen tussen de twee landen hebben gesproken. Moskou erkent de huidige interim-regering van Oekraïne niet, omdat die op onwettige wijze aan de macht zou zijn gekomen.

15.22 uur: Nucleaire wapeninspecteurs – Rusland gaat mogelijk stappen ondernemen om Amerikaanse nucleaire wapeninspecteurs in het land te weigeren. Dat heeft een hoge diplomatieke bron van het Russische ministerie van Defensie tegen Russische persbureaus gezegd. Het zou een reactie zijn op de beslissing van het Pentagon om militaire samenwerking met Rusland stop te zetten. De Verenigde Staten besloot daar maandag toe vanwege de Russische inmenging in de crisis in Oekraïne. De wapeninspecteurs controleren of Rusland en de VS zich houden aan het START-verdrag, waarin staat dat beide landen hun hoeveelheid nucleaire wapens terugschroeven.

15.09 uur: Waarnemers veilig – Cathie Burton, woordvoerder van de OVSE, meldt op Twitter dat het team van waarnemers veilig is, nadat hen eerder vanmiddag de toegang tot de Krim was geweigerd en er waarschuwingsschoten werden afgevuurd.

14.39 uur: Weer waarnemers geweigerd – Pro-Russische militairen hebben zaterdag een militaire delegatie van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) de toegang tot het Oekraïense schiereiland de Krim geweigerd. Daarbij zijn waarschuwingsschoten gelost, meldde een verslaggever van AP. Eerder deze week keerde de speciale gezant van de Verenigde Naties voor de Krim, de Nederlander Robert Serry, vroegtijdig terug van de Krim toen gewapende lieden hem duidelijk hadden gemaakt dat hij niet welkom was.

14.30 uur: Polen sluit consulaat – Polen heeft zijn consulaat op de Krim „met tegenzin” ontruimd. Dat heeft de Poolse minister Radoslaw Sikorski van Buitenlandse Zaken zaterdag gemeld via Twitter. Volgens Sikorski vallen Russische troepen de diplomatieke post voortdurend lastig. Het consulaat is gevestigd in Sebastopol waar ook de Russische Zwarte Zeevloot is gestationeerd. Russische troepen hebben sinds vorige week strategische plekken ingenomen op de Krim. Polen steunt de nieuwe prowesterse regering in Kiev en is fel gekant tegen de Russische inmenging op de Krim.

14.20 uur: Wraakoefening – Eigenlijk is de situatie rond de Krim heel eenvoudig, zegt de Russische commentator Alexander Golts in dit uitgebreide achtergrondartikel (betaald) van buitenlandredacteur Evert van Vlastuin. „Je moet Poetin zien als een negentiende-eeuwse realist. Iemand die ook onder de grote jongens nog graag de sterkste is. Hij moest wel een soort wraak nemen in Oekraïne. Hij laat het Westen zien dat hij sterk is. En trouwens ook aan de Russische bevolking. Zijn gezag zal hierdoor stijgen.”

13.40 uur: Russische troepenuitbreiding op de Krim – Rusland is bezig met een uitbreiding van zijn troepenaanwezigheid op de Krim. Dat hebben getuigen gezegd, liet een woordvoerder van de Oekraïense strijdkrachten op de Krim, Vladislav Seleznjov, weten. Getuigen zagen vrijdagavond hoe militaire amfibische vaartuigen zo’n tweehonderd legervoertuigen in het oosten van het Oekraïense schiereiland aan land brachten. De schepen zouden vlak daarvoor de Straat van Kertsj, die de Krim van Russisch grondgebied scheidt, hebben overgestoken. Ook werden meer dan zestig legervrachtwagens zonder kentekenplaten uitgeladen. Deze voertuigen reden daarna van de oostelijke stad Feodosia in de richting van Simferopol, de hoofdstad van de Krim. Sinds de bezetting van de Krim door Russische troepen vorige week zou er niet zo’n grote militaire operatie op het schiereiland hebben plaatsgevonden. „De voertuigen noch de paratroepers dragen kenmerken dat ze Russisch zijn, maar we twijfelen er niet aan waar hun loyaliteit ligt”, zei Seleznjov. Een verslaggever van AP zag het konvooi zaterdagmiddag op veertig kilometer afstand van Feodosia. Achterin de voertuigen zaten zwaarbewapende militairen. Journalisten die het konvooi volgden werden door de militairen bespuugd.

13.35 uur: Ultrarechtse Jarosj kandidaat presidentsverkiezingen – De ultrarechtse Oekraïner Dmitro Jarosj heeft zaterdag bekendgemaakt zich kandidaat te stellen voor de presidentsverkiezingen in Oekraïne van 25 mei. Jarosj is leider van Pravi Sektor (Rechtse Sector), een groep gewapende rechtsradicalen die tijdens demonstraties in Oekraïne regelmatig slaags raakte met de politie. Pravi Sektor wordt omgevormd tot een politieke partij, zei Jarosj tegenover Oekraïense media. De presidentskandidaat benadrukte dat zijn partij niet xenofoob of antisemitisch is. Jarosj wil Oekraïense toenadering tot de Europese Unie en veroordeelt het Russische standpunt. Hij zet zich af tegen de interim-regering in Oekraïne. Volgens de Oekraïner zijn „alleen de namen veranderd” in de regering sinds de val van president Viktor Janoekovitsj.

12.55 uur: „Rusland schort wapeninspecties VS op” – Rusland wil Amerikaanse militaire inspecties, zoals afgesproken in het nieuwe START-verdrag, in de ijskast zetten. Dat melden Russische persbureaus zaterdag op basis van een verklaring van een niet nader genoemde bron bij het Russische ministerie van defensie. Eerder besloten de Verenigde Staten de militaire samenwerking met Rusland stil te leggen vanwege de inmenging van Moskou in Oekraïne. Moskou zou dit beschouwen als gegronde reden de Amerikaanse inspecties in Rusland op te schorten. Als manier om vertrouwen te winnen sloten beide landen het nieuwe START-verdrag, bedoeld om hun wapenarsenalen af te slanken.

12.50 uur: Kiev wil onderzoek naar bloedbad – De nieuwe prowesterse regering van Oekraïne wil een parlementair onderzoek naar het dodelijke vuurwapengeweld in februari in Kiev. Het persbureau Interfax heeft dat zaterdag gemeld. In de commissie moeten parlementsleden van alle partijen zitting krijgen. Tijdens het onderzoek moeten getuigen, artsen en internationale deskundigen aan bod komen. Veiligheidschef Andrej Paroebij, tot voor kort oppositieaanvoerder, krijgt de leiding over het onderzoek. Eind februari kwamen tientallen betogers tegen de pro-Russische president Viktor Janoekovitsj om het leven tijdens confrontaties met de veiligheidsdiensten. Rusland heeft daarna op de mogelijkheid gezinspeeld dat het bloedbad in scène was gezet om de machtsovername in Oekraïne mogelijk te maken. Moskou liet zaterdag weten voorstander te zijn van het onderzoek.

12.40 uur: Tekst op Russische consulaat – De tekst die in groene verf op het Russische consulaat aan de Scheveningseweg in Den Haag is geschreven, luidt ”Putin = Hitler”. Op de ambassade op de Andries Bickerweg staat een korte tekst in het Engels gekalkt. De tekst is vanaf de openbare weg niet te zien. De politiewoordvoerster wilde niet zeggen wat de inhoud is van de boodschap.

12.05 uur: Russische ambassade en consulaat in Den Haag beklad – De Russische ambassade en het consulaat in Den Haag zijn beklad. Dat liet de politie zaterdag weten. Op de ambassade staat een korte tekst in het Engels en op het consulaat is iets in het Nederlands gespoten, maar een politiewoordvoerster wilde niet zeggen wat er staat. Vrijdag rond middernacht kreeg de politie de melding. „Er wordt nog aangifte gedaan”, aldus de politiewoordvoerster.

11.45 uur: Moskou praat niet met ‘marionetten’ in Kiev – Het nieuwe bewind in Kiev bestaat slechts uit marionetten van radicalen. De Russische regering ziet niet in waarom zij met hen in onderhandeling zou moeten treden. Dat heeft de Russische minister van buitenlandse zaken Sergej Lavrov zaterdag gezegd. Rusland steunt het referendum dat volgende week zondag op de Krim wordt gehouden en waarin naar verwachting de meerderheid van de bevolking van het Oekraïense schiereiland zal aangeven zich bij Rusland te willen aansluiten. De Russische president Vladimir Poetin zei eerder dat Rusland niet van plan is de Krim te annexeren. De bevolking heeft volgens hem echter wel het recht zich in een referendum over de toekomst van de regio uit te spreken.

11.25 uur: „Opgave Krim door Oekraïne onbespreekbaar” – Oekraïne heeft zaterdag nog eens benadrukt dat het de Krim niet opgeeft. De Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Andrei Desjchitsia liet weten dat „de Krim Oekraïens gebied is en blijft” en dat zijn land „de Krim aan niemand opgeeft”. Wel maakte hij duidelijk dat Oekraïne alles zal doen om het conflict over het schiereiland in de Zwarte Zee vreedzaam op te lossen.

11.00 uur: Obama belt met Merkel over Oekraïne – De Amerikaanse president Barack Obama is blij dat de Verenigde Staten en de Europese Unie er hetzelfde standpunt over de crisis in Oekraïne op nahouden. Dat heeft hij de Duitse bondskanselier Angela Merkel vrijdag in een telefoongesprek verteld. Beide leiders zijn het erover eens dat Rusland zijn troepen moet terugtrekken van het Oekraïense schiereiland de Krim, internationale waarnemers en mensenrechteninspecteurs op de Krim moet toelaten om ervoor te zorgen dat de rechten van etnische Russen in Oekraïne worden gewaarborgd en vrije en eerlijke presidentsverkiezingen moet steunen. Ook bespraken zij het belang van een contactgroep, zodat de regeringen van Rusland en Oekraïne rechtstreekse gesprekken kunnen voeren.

10.45 uur: „Begrip voor Rusland graag!” – In een bijdrage voor de Duitse krant Zeit vraagt de in Rusland geboren auteur Eugen Ruge –„allesbehalve een vriend van Poetin”– om begrip voor het Russische standpunt in de kwestie-Oekraïne en hekelt hij de „eenzijdige” berichtgeving in de pers. „Enkele dagen geleden werd Janoekovitsj (de verdreven president van Oekraïne, red.) in een prominente Duitse krant vergeleken met Gaddafi. Ja, gaat het nog? Iedereen weet dat Janoekovitsj nog maar drie jaar geleden democratisch is gekozen tot president van Oekraïne. Zeker mag men tegen een president demonstreren, bijvoorbeeld als men van mening is dat hij een associatieverdrag (met de EU, red.) had moeten ondertekenen, waarvan overigens de voormalige vice-voorzitter van de EU, Günter Verheugen, vindt dat het „geen duidelijk perspectief voor dit land biedt.” Maar hoe weten we eigelnijk dat de meerderheid van de Oekraïense bevolking inderdaad voor het verdrag in deze vorm is? En zelfs al zou dit het geval zijn: Sinds wanneer accepteren West-Europeanen deze vorm van plebisciet, dat niet eens vraagt naar getallen maar naar de aanwezigheid op straat? Of wordt geaccepteerd wat de economische en geopolitieke belangen van West-Europa dient?”, aldus Ruge.

10.00 uur: Duitse kerken roepen op tot gebed – De Duitse Werk­gemeenschap van Christelijke Kerken (ACK) heeft vrijdag opgeroepen tot gebed voor alle getroffenen van het geweld in Oekraïne. „Als de weg van gesprek en verzoening verlaten wordt (…), blijven er uiteindelijk enkel verliezers over”, zei bisschop Karl-Heinz Wieseman van Speyer namens het ACK, dat een overlegorgaan van alle Duitse kerken wil zijn. De beweging roept de lidkerken daarom op tot gebed om vrede.

09.45 uur: Verdeeldheid Oekraïense kerken – De gebeurtenissen in Oekraïne hebben ook in de kerken verdeeldheid gebracht. „Sommige christenen hebben met gevaar voor hun leven aan de frontlinie gestaan, anderen stellen vanuit Romeinen 13 dat je een wettige regering nooit door revolutie omver mag werpen”, schrijft RD-redacteur Klaas van der Zwaag.

09.00 uur: „Meer geld naar Defensie” – De gebeurtenissen in Oekraïne tonen het belang van een goed en adequaat uitgerust leger. „In plaats van geld er af, moet er geld bij”, zal SGP-fractieleider Van der Staaij zaterdag betogen tijdens de SGP-jongerendag in Utrecht.

08.00 uur: Impasse rond Oekraïense legerpost beëindigd – De inval door gewapende mannen vrijdag in een Oekraïense legerpost op de Krim is tot een einde gekomen. Er zijn „gesprekken” gevoerd tussen de twee partijen, meldde een Oekraïense functionaris. Daarna zijn tussen de 30 en 60 mannen in hun vrachtwagens vertrokken. Er zijn geen schoten gelost en er is niemand gewond geraakt. De aanvallers waren vermoedelijk etnische Russen. Nieuwszender CNN meldde vrijdagavond op gezag van een Oekraïense legerwoordvoerder de overname van de legerpost en de daarop volgende onderhandelingen. Vanaf deze legerpost wordt het luchtruim boven zuidelijk Oekraïne gecontroleerd. Volgens de woordvoerder gebruikten de aanvallers een Russische militaire vrachtwagen om toegang door de poort van de legerpost vlakbij Sebastopol te forceren.

Zaterdag 8 maart

22.50 uur: Kiev denkt over inschakelen Algemene Vergadering VN – Als de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties verdeeld en dus onmachtig blijft, overweegt Oekraïne zich tot de Algemene Vergadering te wenden om de Russische interventie op de Krim ongedaan te maken. Dat zegt de Oekraïense ambassadeur bij de Verenigde Naties. De Oekraïense regering wacht af wat de Veiligheidsraad ‘de komende paar dagen’ doet, zei ambassadeur Joeri Sergejev. Hij denkt erover een beroep te doen op een clausule die spoedoverleg van de Algemene Vergadering mogelijk maakt bij een patstelling in de Veiligheidsraad over een zaak van vrede en veiligheid.

22.46 uur: Impasse rond belaagde legerpost – Gewapende mannen hebben vrijdag op de Krim een Oekraïense legerpost deels overgenomen. Daarbij zijn geen schoten gelost en is niemand gewond. De aanvallers zijn vermoedelijk etnische Russen. Na de overname begonnen onderhandelingen met een deel van de Oekraïeners, terwijl 100 anderen zich hebben verschanst in een „controlekamer”.

22.38 uur: Zeg het met bloemen – De onrust in Oekraïne lijkt geen negatieve invloed te hebben op de Nederlandse bloemenexport naar Oost-Europa. Dat zegt de brancheorganisatie voor de groothandel in bloemen en planten VGB. In Midden- en Oost-Europa is Internationale Vrouwendag, vrijdag, een uitbundig feest. „Alle mannen, van jong tot oud, geven bloemen: aan hun vrouw of vriendin, hun moeder of de schooljuf, dat maakt niet uit”, weet directeur Robert Roodenburg van VGB. „Het is een traditie die zich niet snel laat verdringen. Juist nu de emoties oplopen.”

22.22 uur: „Oekraïense legerbasis Sebastopol bestormd” – Persbureau AP komt met meer bijzonderheden over de vrijdagavond ingenomen Oekraïense ‘legerpost’ op de Krim. Het zou gaan om een luchtmachtbasis. Een Russische legervrachtwagen beukte de toegangspoort open en drong basis A2355 binnen, meldt de Oekraïense afdeling van persbureau Interfax. Een twintigtal onbekenden in Russische uniformen bestormde de basis in Sebastopol, bericht Interfax op gezag van onder meer het ministerie van defensie in Kiev. De aanvallers wierpen schokgranaten, maar er zou vooralsnog geen schot zijn gelost. Ten tijde van de bestorming bevonden zich ongeveer honderd Oekraïense militairen op de basis in Joecharinoj Balkje. Zij hebben zich volgens Interfax Oekraïne in een kazerne verschanst. Hun commandant probeert met de aanvallers te onderhandelen.

21.50 uur: Kiev wil eendrachtig optreden Westen – De Europese Unie en de Verenigde Staten moeten samen optrekken tegen Rusland om de Russische inval op de Krim ongedaan te maken. Daartoe hebben de gewezen bokskampioen Vitali Klitsjko en zakenmagnaat Petro Porosjenko, die zich zouden warmlopen voor de Oekraïense presidentsverkiezingen, opgeroepen. Het tweetal was te gast bij de Franse president Hollande. Europa en de VS zijn het niet eens over het beste antwoord op de spanningen rond het Oekraïense schiereiland. Washington kiest voor harde woorden en stevige sancties tegen Rusland. EU-lidstaten als Nederland opereren voorzichtiger, uit angst de handel met Rusland te schaden. Van een krachtig Europees antwoord kwam het daardoor vooralsnog niet.

21.11 uur: Oekraïense legerpost op de Krim ingenomen – Gewapende mannen hebben vrijdag op de Krim een Oekraïense legerpost overgenomen. Daarbij zijn geen schoten gelost. Dit meldt een verslaggever van persbureau Reuters ter plaatse. De aanvallers zijn vermoedelijk etnische Russen. Na de overname begonnen onderhandelingen.

20.55 uur: Rusland glimlacht – Het lijkt uitgesloten dat Rusland met bemiddeling van het Westen met Oekraïne gaat onderhandelen. „De oproepen daartoe doen ons glimlachen”, zei een woordvoerder van president Poetin. Dat meldt de NOS. De woordvoerder zei dat het Westen aan geloofwaardigheid heeft ingeboet, omdat het niet achter het akkoord is blijven staan dat op 21 februari tussen de regering van Janoekovitsj en de oppositie werd gesloten.

18.52 uur: Rusland ontvangt Krim met open armen – Rusland is bereid de Krim op te nemen als het schiereiland daartoe besluit. De verhouding tussen de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) en het pro-Russische kamp op de Krim blijft intussen gespannen. Lees hier een samenvatting van de ontwikkelingen van vrijdag tot nu toe.

18.02 uur: Oekraïense nationalist vervolgd in Rusland – Een van de organisatoren van het geweld tegen de politie in Oekraïne wordt vervolg in Rusland. Niet voor het geweld in Oekraïne, maar voor gruwelijkheden in Tsjetsjenië aan het begin van deze eeuw. Aleksandr Moezytsjko zou toen ten minste 20 Russische oorlogsgevangenen hebben gemarteld en gedood. Moezytsjko probeerde de Russische militairen vertrouwelijke informatie te ontfutselen, schrijft het Russische persbureau RIA Novosti. Volgens justitie brak hij vingers van de militairen, stak hun ogen uit, trok hun nagels uit en sneed hun kelen door. Moezytsjko is een van de leiders van de ultrarechtse oppositiegroep Rechtse Sector in Oekraïne. Hij is vooral bekend onder zijn strijdnaam Witte Sasja.

17.07 uur: IMF boekt vooruitgang – Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) boekt vooruitgang bij de onderhandelingen met de nieuwe autoriteiten in Kiev over een noodpakket van 15 miljard dollar (10,8 miljard euro) dat het land hoopt te ontvangen. Dat liet de directeur van de Europese afdeling van het IMF, Reza Moghadam, weten na een bezoek aan Kiev. Hij gaf aan dat het IMF klaarstaat om Oekraïne te helpen en het economische hervormingsprogramma te ondersteunen.

17.00 uur: Gazprom dreigt met einde gastoevoer – De Russische energiegigant Gazprom dreigt te stoppen met gasleveranties aan Oekraïne als dat land niet snel achterstallige rekeningen betaalt. Het Oekraïense staatsgasbedrijf Naftogaz staat nog voor 1360 miljoen euro in het krijt bij Gazprom. „Wij kunnen het gas niet gratis leveren”, zei voorzitter Aleksej Miller van de raad van bestuur.

16.50 uur: Poetin vermoedelijk niet op nucleaire top – Er is een grote kans dat de Russische president Poetin niet naar de nucleaire top komt die later deze maand in het World Forum in Den Haag wordt gehouden. Dat maakte minister-president Rutte bekend. Op de top komen meer dan 50 staats- en regeringsleiders onder wie de Amerikaanse president Obama. Ook VN-topman Ban Ki-moon zal aanwezig zijn. Volgens Rutte heeft Poetin vorig jaar al laten weten dat de kans klein is dat hij naar de top zou komen. De premier verwacht dat het Kremlin nu premier Medvedev of minister Lavrov van Buitenlandse Zaken zal sturen.

16.46 uur: Turkse jagers lucht in – Turkije heeft gevechtsvliegtuigen de lucht in gestuurd nadat een Russisch verkenningstoestel langs de Turkse Zwarte Zeekust was gesignaleerd. Dat heeft het Turkse opperbevel bekendgemaakt. De noordkust van Turkije ligt aan de Zwarte Zee aan de overkant van de Krim en de zuidkust van Rusland. Turkije zond zes F-16’s de lucht in. Het incident had donderdag al plaats en was het tweede binnen een week. Volgens het Turkse leger bleef het Russische toestel wel in het internationale luchtruim.

16.32 uur: Russisch gas – Minister Henk Kamp (Economische Zaken) zegt geen problemen te verwachten met de levering van energie vanuit Rusland. Dat land heeft zich altijd als een betrouwbare handelspartner opgesteld en heeft ook belang bij levering van gas. Maar mocht er toch een kink in de kabel komen met de levering van Russisch gas, dan kan Nederland dat opvangen, zei Kamp.

16.28 uur: Geen spijt van biertje met Poetin – „Als we alleen bier mogen drinken met mensen die dezelfde standaard hebben als wij, dan wordt het eenzaam”, aldus premier Rutte.

16.21 uur: Kabinet verwacht meer tegoeden te bevriezen – Minister Dijsselbloem van Financiën verwacht dat meer verdachte Oekraïense tegoeden worden bevroren. Dat zei hij vrijdag na afloop van de ministerraad. Als blijkt dat het geld uit criminele zaken of corruptie afkomstig is, wordt het in beslag genomen en later aan Oekraïne teruggegeven. Er is al beslag gelegd op enkele honderden miljoen euro’s.

16.04 uur: „Gevolgen sancties Rusland beperkt” – De gevolgen van mogelijke Europese economische sancties tegen Rusland zullen voor het herstel van de Nederlandse economie „beperkt” zijn. Die verwachting sprak minister-president Mark Rutte vuit tijdens zijn wekelijkse persconferentie. Dergelijke sancties zullen „wel effect” hebben, maar zullen „niet het economische herstel in de knop breken”.

15.31 uur: Rutte ziet geen militair conflict – Minister-president Rutte is „niet bang” dat er nu een militair conflict komt met Rusland over de Oekraïense Krim. Hij vindt de situatie wel „buitengewoon zorgelijk”, zei hij op zijn wekelijkse persconferentie vrijdag na de ministerraad. Volgens hem is het Kremlin niet aan het escaleren, maar ook niet aan het de-escaleren. Volgens hem kan er alleen internationaal een oplossing worden gevonden voor de huidige situatie. „De-escalatie en dialoog” zijn de twee zaken die nu moeten gebeuren, aldus Rutte.

15.21 uur: Oekraïne roept cadetten terug uit Rusland – Oekraïne stopt de samenwerking met Rusland bij het opleiden van militairen. Het land haalt zijn cadetten en legerofficieren die in Rusland studeren terug. Dat deelde het Oekraïense ministerie van Defensie mee. In een verklaring op de website zegt het ministerie dat Oekraïne de betreffende overeenkomst met Rusland opzegt. De 26 Oekraïense studenten die op militaire academies in Rusland studeren, worden teruggeroepen.

14.48 uur: Assad is blij – De Russische bezetting van de Krim weerspiegelt het ‘verstandige beleid’ van president Poetin om ‘vrede en veiligheid’ in Oekraïne te herstellen na een ‘poging tot een staatsgreep’. Dat schrijft de Syrische president Assad in een brief aan zijn Russische collega, meldde de Syrische staatstelevisie. Volgens Assad heeft Poetin met zijn optreden in het oosten van Oekraïne voorkomen dat ‘terroristische extremisten’ in Kiev aan de macht konden komen. Rusland is een belangrijke bondgenoot van Assad.

14.32 uur: Rusland pikt sancties EU niet – „Rusland accepteert de taal van sancties en bedreigingen niet”, aldus het ministerie van Buitenlandse Zaken in Moskou. De Europese leiders besloten donderdag op een ingelaste top in Brussel het overleg over visumvrij verkeer met Rusland op te schorten en onderhandelingen over een nieuw algemeen (handels-)akkoord in de ijskast te zetten. Rusland noemt dit een „extreem niet-constructieve houding”.

13.22 uur: Europese landen veroordelen referendum Krim – Europese landen hebben op een conferentie in het Estlandse Narva plannen op de Krim voor „een illegaal referendum” over afscheiding van Oekraïne fel veroordeeld. De ministers van Buitenlandse Zaken willen dat de Europese Unie een waarnemersmissie naar Oekraïne stuurt en stelden dat de grenzen van Oekraïne worden geschonden.

12.50 uur: Rusland zou de Krim opnemen – Rusland is bereid de Krim op te nemen als het schiereiland daartoe besluit. De voorzitter van de Russische Eerste Kamer, Valentina Matvijenko, zei dat Rusland de Krim als volwaardig onderdeel van de federatie zal verwelkomen, als de bevolking zich in een referendum voor aansluiting uitspreekt.

12.20 uur: Regering Kiev machteloos – „RD-journalist Evert van Vlastuin analyseert de situatie op de Krim. Als er één rode lijn is geweest in de ontwikkelingen in Oekraïne, is het dat de regering in Kiev volkomen machteloos is. Het is niet regeren wat ze doet, maar rea­geren. De grote actor heet Poetin en zit in Moskou.”

11.34 uur: Poetin: Westen begrijpt ons niet – De Russische inspanningen om de crisis over de Krim te de-escaleren, worden in het Westen niet begrepen. Dat zegt een woordvoerder van de Russische president Vladimir Poetin. Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken klaagde in een vrijdag verspreide verklaring dat de NAVO vooringenomen is over Oekraïne. Het bondgenootschap heeft woensdag de samenwerking met Rusland op een lager pitje gezet. Het ministerie waarschuwt dat het bovendien „extreem gevaarlijk is om de NAVO-factor te betrekken bij de gecompliceerde situatie van Oekraïne. Dat zorgt alleen maar voor meer spanningen en ondermijnt de kans op een regeling”.

10.30 uur: „Uitslag referendum Krim niet serieus nemen” – Het referendum op de Krim over wel of niet aansluiten bij Rusland heeft een „voorspelbare uitkomst”, maar de internationale gemeenschap kan die uitkomst niet serieus nemen. Minister Frans Timmermans van Buitenlandse Zaken zei dat voor de ministerraad. Hij noemde het referendum „volkomen onwettig”. „Het eenzijdig wijzigen van grenzen is onaanvaardbaar.”

8.10 uur: „Janoekovitsj in ziekenhuis” – De 22 februari afgezette Oekraïense president Viktor Janoekovitsj zou volgens een Russische krant na een hartaanval zijn opgenomen in een ziekenhuis. De krant Moskovski Komsomolets bericht dat de 63-jarige Janoekovitsj volgens een anonieme bron een hartaanval kreeg en in zorgelijke toestand verkeert.

6.23 uur: Obama belt Poetin over diplomatieke oplossing – De Amerikaanse president Barack Obama heeft er bij zijn Russische ambtgenoot Vladimir Poetin op aangedrongen mee te werken aan een diplomatieke oplossing. Voor de tweede keer in zes dagen belden de twee wereldleiders elkaar over de crisis in Oekraïne, dit keer een uur lang.

Vrijdag 7 maart 0:28 uur: Beslag op honderden Oekraïense miljoenen – Justitie in Nederland heeft beslag gelegd op „meerdere honderden miljoenen” aan verdachte Oekraïense tegoeden. Dat zei minister Jeroen Dijsselbloem van Financiën in het televisieprogramma Pauw & Witteman. Het gaat om geld dat is gelinkt aan bv’s van mensen die op de EU-lijst met 18 Oekraïners staan die miljarden uit de Oekraïense staatskas zouden hebben verduisterd. Dijsselbloem kon niet zeggen of er ook tegoeden bij zijn van de verdreven Oekraïense president Viktor Janoekovitsj of diens zoon Alexander, die twee vennootschappen in Nederland heeft.

23.11 uur: Rusland blokkeert haven met gezonken schip – Rusland heeft een groot schip laten zinken bij de Krim om Oekraïense marineschepen het uitvaren te beletten. Dat meldden de Oekraïense autoriteiten. Het gaat waarschijnlijk om de oude Russische onderzeebootjager Otsjakov, die voorheen deel uitmaakte van de Zwarte Zeevloot.

23.02 uur: Timosjenko waarschuwt Europa voor Rusland – Joelia Timosjenko heeft Europa gewaarschuwd voor Rusland. De Oekraïense politica beschuldigde Moskou een imperialistische politiek te voeren. „Het gaat hier niet alleen om de Krim of Oekraïne”, sprak de onlangs vrijgelaten oud-premier op een congres in Dublin.

„Als we Rusland toestaan om onder bedreiging op 16 maart een referendum te houden over de annexatie van de Krim, dan verliezen we Oekraïne en stabiliteit in de hele wereld. We spreken over oorlog of vrede in Europa”.

21.50 uur: Hoge gasten zeggen af voor Paralympics – Als Vladimir Poetin vrijdag de Paralympics in Sotsji opent, heeft de Russische president aanzienlijk minder handen te schudden dan bij de Olympische Winterspelen in februari. Het regent afzeggingen voor het evenement, vanwege de Russische rol in de Krimcrisis. De delegatie van het Witte Huis heeft afgezegd. De Britse premier David Cameron heeft laten weten dat geen enkele minister naar Sotsji gaat. De Canadese sportbewindsman Bal Gosal had zich erop verheugd om de atleten aan te moedigen, maar laat toch laat verstek gaan. Afzeggingen kwamen ook uit Polen, dat naast Oekraïne ligt, Finland, Oostenrijk en Tsjechië. Nederland maakte dinsdag bekend dat er geen regeringsdelegatie naar de Paralympics gaat. Minister Edith Schippers (Sport) blijft thuis en ook prinses Margriet en haar echtgenoot Pieter van Vollenhoven gaan niet naar Sotjsi.

19.43 uur: EU-top over sancties „stormachtig” – Het overleg tussen de Europese leiders over maatregelen tegen Rusland ging gepaard met „stormachtige discussies”. Dat heeft de Poolse premier Donald Tusk gezegd. „Misschien is niet iedereen tevreden, maar we hebben meer bereikt dan we een paar uur geleden hadden verwacht”, liet Tusk weten.

19.24 uur: Obama noemt referendum de Krim onwettig – De Amerikaanse president Barack Obama noemt het referendum in de Krim over wel of niet aansluiten bij Rusland „onwettig”. Hij zei dat in een officiële verklaring in het Witte Huis. Daarin kondigde hij onder andere aan dat de VS de Krimcrisis gezamenlijk met de bondgenoten wil aanpakken.

19.22 uur: Interpol bekijkt arrestatiebevel Janoekovitsj – Oekraïne heeft Interpol verzocht om een internationaal arrestatiebevel tegen de afgezette president Viktor Janoekovitsj. Dit heeft de internationale politieorganisatie in Lyon laten weten. Kiev verzoekt de 189 andere aangesloten landen Janoekovitsj aan te houden en uit te leveren op verdenking van moord en machtsmisbruik.

19.05 uur: Rutte: sancties logische vervolgstap – De eerste sancties die de Europese Unie heeft aangekondigd tegen Rusland, zijn volgens premier Rutte „een volstrekt logische vervolgstap”. Voorafgaand aan het overleg vond Rutte het nog te vroeg om al sancties op te leggen. De premier zei dat gezien de ontwikkelingen deze donderdag op de Krim dit besluit logisch was. Hij doelde op de afkondiging van een referendum in de Krim over mogelijke afscheiding van Oekraïne en de aansluiting bij Rusland. „Wij kunnen nu niet doorgaan met gesprekken voeren met de Russen over visumvrij reizen. Dat zou ook gek zijn.”

18.50 uur: Amerikaanse F-16’s naar Polen – De Verenigde Staten zetten meer militaire vliegtuigen in voor een eerder geplande oefening in Polen. Er zouden alleen transportvliegtuigen aan de oefening meedoen, maar nu worden ook 12 F-16-gevechtsvliegtuigen ingezet. Dit laat het Poolse ministerie van Defensie weten. Volgens de Amerikaanse ambassadeur in Warschau gebeurt dit om „bondgenoten van de VS gerust te stellen in het licht van de Oekraïne-crisis”. Er doen 300 Amerikaanse militairen aan mee.

18.33 uur: „Westen debet aan crisis” – Westerse beleidsmakers zijn arrogant en kortzichtig. Hun opstelling leidt tot brokken in Oekraïne, stelt Mikhail Rostovsky.

18.12 uur: Bloot vrouwenprotest valt slecht op Krim – Tussen alle pro-Russische betogers voor het parlementsgebouw op de Krim hadden twee vrouwen donderdag het lef om een tegengeluid te laten horen. En nog wel met ontblote borsten. De twee vrouwen, leden van de Femen-actiegroep, hadden in zwarte letters ’stop Putin’s war’ op hun bovenlijf geschreven. Ze werden door de menigte belaagd en hardhandig weggevoerd door mannen in uniform.

18.01 uur: De maatregelen van de EU – Volgens de Europese leiders heeft Rusland de afgelopen dagen te weinig gedaan om de spanningen op het Oekraïense schiereiland de Krim te verminderen. Daarom worden de volgende maatregelen genomen. Het overleg over visumvrij verkeer met Rusland wordt opgeschort. Ook de onderhandelingen over een nieuw algemeen (handels-)akkoord worden in de ijskast gezet.

17.56 uur: EU-leiders akkoord over maatregelen – De EU-leiders hebben in Brussel een akkoord bereikt over de maatregelen die genomen worden tegen Rusland.

16.57 uur: Oekraïne respecteert gascontract met Shell – De nieuwe regering van Oekraïne respecteert de gascontracten die Shell en het Amerikaanse Chevron sloten met het vorige bewind. Dat zei minister van Economische Zaken Pavlo Sheremeta in reactie op berichten dat de afspraken worden herzien. Shell tekende vorig jaar een overeenkomst voor de winning van onder meer schaliegas ter waarde van 10 miljard dollar en met een looptijd van 50 jaar. Het is daarmee de grootste buitenlandse investering in Oekraïne ooit.

15.50 uur: DNB heeft Oekraïens geld extra in het vizier – De Nederlandsche Bank (DNB) houdt scherp in de gaten of er bij geldstromen vanuit Oekraïne en Rusland sprake is van witwassen. Gezien de ontwikkelingen in die landen heeft de financieel toezichthouder deze geldstromen bij trustkantoren momenteel „extra in het vizier”, zo laat een woordvoerder van DNB weten.

15.04 uur: Jatsenjoek: afscheiding Krim is illegaal – Het besluit van de Krim om zich aan te sluiten bij Rusland is illegaal. Dat stelt de Oekraïense premier Arseni Jatsenjoek tijdens het overleg met de regeringsleiders en staatshoofden van de 28 EU-landen in Brussel. „Deze stap is illegaal. Er is geen juridische grond voor”, aldus Jatsenjoek. Hij riep Rusland op om „diegene die voor een scheuring van Oekraïne zijn niet te steunen”. De Krim blijft een autonoom deel van Oekraïne, zo stelt de premier.

14.46 uur: Soldaten moeten Krim verlaten – Volgens vicepremier Roestam Temigarliev van de Krim moeten Oekraïense strijdkrachten kiezen: hun wapens neerleggen, hun posten verlaten, het Russische staatsburgerschap aanvaarden en zich aansluiten bij het Russische leger. „Als ze daar niet mee instemmen, zijn wij bereid hun een vrijgeleide aan te bieden van het grondgebied van de Krim naar hun Oekraïense moederland”, aldus de vicepremier.

14.38 uur: Chaos compleet – Als reactie op het decreet om zich plots bij Rusland aan te sluiten, laat buitenlandjournalist Evert van Vlastuin weten dat de chaos nu compleet is. „Het Krimparlement zet de zaak nog verder onder spanning. Tot vanochtend werd gezegd dat de bevolking erover ging, hoewel de volksvertegenwoordiging al wel duidelijk meegaf dat zij voor Russische aansluiting was. Nu kan het parlement het blijkbaar zonder referendum. De vraag is hoe Kiev hierop reageert. Het hoeft niet te verbazen als Oekraïne zich nu toch gaat bezinnen op een militair antwoord.”

14.28 uur: Krim sluit zich per decreet aan bij Rusland – De Krim sluit zich aan bij Rusland. Dit staat in een decreet dat de regering van het autonome gebied heeft aangenomen. Dat decreet is onmiddellijk in werking getreden. Dit betekent dat Russen de enige „legitieme” militairen op het schiereiland zijn. Oekraïense militairen op de Krim worden beschouwd als „bezetters”. Zij moeten zich overgeven of het land verlaten. Dit heeft een vicepremier van de Krim gezegd.

14.17 uur: „De Krim afgescheiden van Oekraïne” – Russische machtshebbers op de Krim scheiden het schiereiland af van Oekraïne.

14.14 uur: VS treffen nieuwe sancties om Oekraïne – Mensen die de „territoriale integriteit” van Oekraïne bedreigen, mogen de Verenigde Staten niet meer in. Dit heeft president Barack Obama besloten. De nieuwe sancties treffen een niet nader genoemd aantal Russische en Oekraïense burgers. Het gaat om personen die de directe verantwoordelijkheid dragen voor de „destabilisering” van Oekraïne, aldus het Witte Huis.

14.01 uur: Reisbeperkingen VS voor Russen – De Verenigde Staten stellen reisbeperkingen in voor Russen en inwoners van de Krim die de ‘soevereiniteit en territoriale integriteit van Oekraïne bedreigen’. Dat heeft het Witte Huis gezegd. President Barack Obama heeft verder toestemming gegeven voor strafmaatregelen tegen ‘individuen en entiteiten die verantwoordelijk zijn voor activiteiten die democratische processen en instituties in Oekraïne ondermijnen’. De nieuwe reisbeperkingen zijn een aanvulling van Amerikaanse beleid om geen visa te verstrekken aan personen die betrokken zijn bij mensenrechtenschendingen in Oekraïne.

13.48 uur: Onrust slecht voor luchtvaart –De crisis in Oekraïne kan een rem zetten op het recente herstel van de luchtvaartsector. Daarvoor waarschuwt de internationale luchtvaartorganisatie IATA. De onrust kan de vraag naar vliegreizen drukken en bovendien de brandstofprijzen, goed voor bijna de helft van de kosten van luchtvaartmaatschappijen, fors opdrijven.

13.35 uur: Duitse oppositie hekelt EU-aanpak – De grootste Duitse oppositiepartij Die Linke heeft geen goed woord over voor de manier waarop de Europese Unie de crisis in Oekraïne aanpakt. Met name de steun voor de interim-regering waarin ook de ultranationalistische partij Svoboda deelneemt, is de partij een doorn in het oog. Volgens Die Linke moeten Europese leiders zich houden aan het akkoord van 21 februari, toen de Oekraïense regering en oppositie onder meer overeenkwamen dat er vervroegde verkiezingen en een tijdelijke regering van nationale eenheid zouden komen. „Er zou een eenheidsregering komen en geen regering waar extreem rechts aan deelneemt”, aldus parlementslid Stefan Liebich. Hij vindt dat de EU zich gedraagt als „opgejaagd groepje kippen”.

13.30 uur: Rutte: Nog geen sancties – De Europese Unie veroordeelt het gedrag van Rusland, maar het is nog te vroeg voor sancties. Dat heeft premier Rutte gezegd voorafgaand aan een extra Europese top in Brussel over de crisis in Oekraïne. „Zolang er zicht op is dat de route van de-escalatie iets oplevert de komende 24, 48, 72 uur, vind ik dat we die moeten exploreren.”

Rutte sloot niet uit dat er in het uiterste geval toch strafmaatregelen zullen worden opgelegd aan Rusland. De EU is volgens hem bereid tot ‘stevige maatregelen’ over te gaan als nodig is.

13.25 uur: Serry terug naar Oekraïne –De Nederlandse VN-diplomaat Robert Serry keert donderdag terug naar Oekraïne. Hij gaat zich weer voegen bij de VN-missie in de hoofdstad Kiev. Dit heeft de woordvoerder van VN-secretaris-generaal Ban Ki-moon laten weten via Twitter. Serry was woensdag door een pro-Russiche groep actievoerders verdreven van de Krim. Hij werd op het vliegtuig naar Istanbul gezet.

12.25 uur: Moskou maakt wetgeving toetreding eenvoudiger – Russische parlementsleden werken aan wetgeving die het makkelijker moet maken voor buitenlandse regio’s of landen om toe te treden tot de Russische federatie. Dit heeft de initiatiefnemer, Sergej Mironov, donderdag tegen het persbureau Itar-Tass gezegd. Hij wil dat het voor de Krim makkelijk wordt over te stappen van Oekraïne naar Rusland. Mironov erkende dat het wetsontwerp door hem speciaal voor de Krim is ingediend. President Vladimir Poetin is volgens Russische media donderdag op de hoogte gebracht van het voornemen van de leiding op de Krim om toe te treden tot de Russische federatie. Een referendum daarover is opnieuw vervroegd en staat nu voor 16 maart op de agenda. De Krim is mede door de marinehaven Sebastopol sinds eind 18e eeuw een belangrijk deel voor Rusland.

12.00 uur: Verhoging gasprijs – De Oekraïense interim-minister van Financiën Pavlo Sjeremeta zegt tegenover de BBC dat zijn land „geen keus” heeft dan de gasprijzen te verhogen. „We willen de eerste regering zijn die eerlijk is; we hebben niet langer geld om gas te subsidiëren”, zegt hij.

11.40 uur: „Russen verlaten aantal bases” – Russische troepen hebben een aantal Oekraïense bases op de Krim verlaten nadat ze materieel, waaronder vliegtuigen hebben vernield. Dat twittert Lindsey Hilsum van Channel 4.

11.30 uur: EU verdeeld over sancties – Aan het begin van de speciale Europese top over de crisis in Oekraïne, lijkt de Europese Unie nog verdeeld over sancties tegen Rusland. Eerst moet de diplomatie een rol spelen, stelde de Duitse bondskanselier Angela Merkel bij aankomst. Ook de Franse president Francois Hollande zei dat er eerst alles in het werk moet worden gesteld om de crisis op een diplomatieke manier te beëindigen. Litouwen daarentegen hamert op onmiddellijke maatregelen. De Litouwse president Dalia Grybauskaite beschuldigde de EU ervan niet vastberaden genoeg te reageren op de brutale Russische agressie in Oekraïne. „Na Oekraïne komt Moldavië en dan een ander land ”, vreest het staatshoofd van de voormalige Sovjetrepubliek. „Europa begrijpt nog steeds niet wat er gebeurt . We moeten inzien dat Rusland gevaarlijk is.”

11.15 uur: Parlement Krim stemt voor afscheiding – Het regionale parlement van de Krim heeft zich met 78 tegen drie stemmen uitgesproken voor aansluiting bij Rusland, meldt persbureau RIA Novosti. De bewoners van het schiereiland mogen volgende week zondag naar de stembus om te stemmen over de toekomstige status van het gebied. Moskou heeft zich nog niet uitgelaten over een eventuele aansluiting van de Krim bij Rusland.

11.10 uur: Nepgouverneur Donetsk opgepakt – De politie heeft in de Oekraïense stad Donetsk de man die zichzelf tot gouverneur van de regio had uitgeroepen, Pavel Goebarev, gearresteerd. Hij werd werd samen met circa 70 pro-Russische betogers opgepakt, volgens meldingen van de plaatselijke politie. De zakenman Goebarev had als ‘nieuwe gouverneur’ de leiding opgeëist over politie en veiligheidstroepen nadat de pro-Russiche president Viktor Janoekovitsj 22 februari werd verdreven uit de hoofdstad Kiev. Ordetroepen hebben donderdag opnieuw het regeringshoofdkwartier in Donetsk, circa 575 kilometer ten zuidoosten van de hoofdstad Kiev, ingenomen en de Oekraïense vlag gehesen. Pro-Russische betogers waren er vroeg in de morgen teruggekeerd en hadden daarbij de Russische driekleur op het pand gehesen. Ze deden dat ook al het begin van deze week en verlieten pas woensdag het gebouw nadat de politie had gezegd dat er bommen zouden zijn gelegd.

11.00 uur: Rutte: Te vroeg voor sancties tegen Rusland – Het is nu nog te vroeg voor sancties tegen Rusland. Dat zei premier Mark Rutte donderdagochtend in Brussel kort voor de ingelaste Europese top over de crisis in Oekraïne. Zo lang er ruimte is om tot een politieke oplossing te komen, geeft Rutte daar de voorkeur aan. De premier sloot echter niet uit dat er uiteindelijke zware sancties kunnen worden opgelegd. „We bekijken de situatie van uur tot uur”, aldus Rutte.

10.50 uur: Ministers EU en VS overleggen over Oekraïne – De ministers van Buitenlandse Zaken van Duitsland, Frankrijk, Italië en Groot-Brittannië overleggen donderdag in Rome met hun Amerikaanse ambtgenoot John Kerry over de situatie in Oekraïne. Dat heeft het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken gemeld. In Brussel is donderdag ook een ingelaste Europese top over de perikelen in het Oost-Europese land. De regeringsleiders zullen daar bepalen hoe ze moeten reageren op de Russische opstelling op het schiereiland de Krim. Begin deze week zinspeelden de EU-lidstaten al op maatregelen, mocht Rusland de spanningen op de Krim niet verminderen. Zo kan het overleg over visumvrij reizen tussen de EU en Rusland worden opgeschort.

10.40 uur: Referendum op 16 maart – De vicepremier van de Krim heeft aangekondigd dat de bevolking zich op 16 maart mag uitspreken over de toekomst van het schiereiland, meldt het Russische persbureau Ria Novosti. Het referendum zou in eerste instantie op 30 maart gehouden worden. Centraal staat de vraag of de Krim onderdeel moet blijven van Oekraïne of zich bij Rusland moet aansluiten.

10.30 uur: „Oekraïense premier wil stappen tegen Rusland” – De Europese Unie zou gerichte sancties moeten opleggen aan Rusland. Die oproep deed de Oekraïense premier Arseni Jatsenjoek donderdag tijdens een gesprek met Europarlementariërs, aldus CDA-er Lambert van Nistelrooij. Hij was aanwezig bij het gesprek. Volgens de Europarlementariër heeft Jatsenjoek nadrukkelijk gevraagd naar de grote geldstromen tussen Rusland en Europa te kijken en deze te bevriezen. „Dat is de manier om de Russen echt te raken”, aldus Van Nistelrooij. De Europarlementariër zou dit een goede aanpak vinden. Tijdens een kort persmoment riep Jatsenjoek Rusland op zijn troepen terug te trekken uit de Krim. Volgens de premier zijn de spanningen alleen maar toegenomen op de Krim. Jatsenjoek sprak over een Europese crisis, niet alleen een conflict tussen Oekraïne en Rusland. „Wij hebben een gezamenlijke verantwoordelijkheid.”

10.15 uur: Populariteit Poetin – Ruslands bemoeienis met de gebeurtenissen in buurland Oekraïne leggen de Russische president Poetin geen windeieren. Zijn populariteit is in twee jaar niet zo groot geweest, twittert BBC-correspondent Steve Rosenberg. Poetin heeft nu de steun van 67,8 procent van de Russen.

10.00 uur: Gevolgen sanctieoorlog – Mocht het komen tussen een heuse sanctieoorlog tussen Rusland en de Europese Unie, dan „is de wederzijdse schade niet te overzien”, schrijft de Volkskrant. Een totaal handelsembarog zal leiden tot een „enorme verarming” van Rusland, maar ook de „bloeiende Duitse economie” zal zwaar worden getroffen.

09.50 uur: Sebastopol – In de haven van Sebastopol op de Krim houden Russische militairen de bemanning van Oekraïense oorlogsschepen al een behoorlijk tijdje op hun vaartuigen ‘gevangen’. Op een aantal schepen wordt de voedselvoorraad krap. Er is mogelijk enige verbetering in de situatie op komst. Volgen BBC-correspondent Daniel Sandford is de Russische aanwezigheid donderdagmorgen minder dominant.

09.40 uur: Oekraïne richting NAVO – De regeringspartij van Joelia Timosjenko heeft in het Oekraïense parlement een wetsontwerp voor nauwere samenwerking met de NAVO gepresenteerd. Het voorstel voorziet in afschaffing van de ‘blokvrije’ status van het land en moet uiteindelijk leiden tot het lidmaatschap van de verdragsorganisatie, aldus Der Spiegel.

09.30 uur: Russische paspoorten – Buitenlanders van wie de moedertaal Russisch is, moeten gemakkelijker een Russisch paspoort kunnen krijgen. Dat maakte de Russische premier Dmitri Medvedev bekend, meldt het Russische persbureau Interfax. De achtergrond is duidelijk: In het Oosten van Oekraïne en op de Krim spreekt een groot deel van de bevolking Russisch.

09.10 uur: Propagandastrijd – Zoals bij elk conflict draait de propagandamachine aan beide zijden op volle toeren. Waar de regering in Kiev –daarin grotendeels gesteund door de Westerse wereld– zichzelf graag ziet als vrijheidslievende democraten, die een vreedzame omwenteling tot stand brachten, beschouwen de Russischgezinden in Oekraïne –daarin gesteund door Moskou– de nieuwe regering juist als illegaal en fascistisch. Een aardig voorbeeld van de Russische ‘zienswijze’ is dit videofragment van Russia Today.

08.40 uur: Regeringsgebouw Donetsk niet langer bezet – Het regeringsgebouw in Donetsk wordt niet langer bezet door pro-Russische demonstranten. De Oekraïense vlag wappert er weer, meldt persbureau Reuters. De bezetters zouden onder zachte dwang zijn vertrokken. De afgelopen dagen vonden hardnekkige pro-Russische demonstraties plaats in Donetsk.

08.04 uur: Justitie Oekraïne wil leiders Krim vervolgen – Justitie in Oekraïne heeft een arrestatiebevel uitgevaardigd voor de premier van de autonome Krimrepubliek Sergej Aksjonov. Ook de voorzitter van het regionale parlement, Vladimir Konstantinov, moet zich voor het gerecht verantwoorden. De twee hebben met hun „stappen richting afscheiding” in strijd met de grondwet gehandeld, aldus de aanklacht die via Oekraïense media naar buiten kwam. Het lijkt niet erg waarschijnlijk dat het arrestatiebevel zal worden uitgevoerd; de nieuwe regering in Kiev heeft geen gezag op de Krim.

07.14 uur: Nieuwslezer VS neemt ontslag om Poetin – Een nieuwslezer van Russia Today America is tijdens een live-uitzending opgestapt, omdat ze kritiek heeft op de Russische president Poetin. Ze kan „geen onderdeel zijn van een door Rusland gefinancierd tv-station dat de daden van Poetin witwast”. Liz Wahl zei te zitten met etnische en morele dilemma’s, omdat haar opa en oma zijn gevlucht tijdens de Hongaarse Opstand om aan de Russen te ontkomen. Tijdens deze opstand in 1956 kwam het volk massaal in verzet tegen het stalinistische bewind in Hongarije. „Ik geloof in het brengen van de waarheid en daarom neem ik na deze uitzending ontslag.” Een collega van Wahl uitte maandag al kritiek op Rusland tijdens een uitzending.

06.58 uur: Ingelaste EU-top – De Europese leiders buigen zich donderdag in Brussel tijdens een ingelaste top over de crisis in Oekraïne. Zij bekijken onder meer hoe ze moeten reageren op de Russische agressie en inmenging op het Russisch-gezinde schiereiland Krim. Begin deze week zinspeelden de EU-lidstaten al op maatregelen, mocht Rusland de spanningen op de Krim niet verminderen. Zo kan het overleg over visumvrij reizen tussen de EU en Rusland worden opgeschort. De crisistop begint rond 11.30 uur met een gesprek met de Oekraïense premier Arseni Jatsenjoek.

06.52 uur: EU bevriest rekeningen Janoekovitsj – De Europese Unie (EU) bevriest de rekeningen van de oud-president van Oekraïne. Dat blijkt uit een lijst die de EU donderdag publiceerde. Viktor Janoekovitsj is een van de 18 Oekraïners die Oekraïense staatsfondsen hebben verduisterd en van wie dus de geldstromen worden geblokkeerd. De EU-ministers van Buitenlandse Zaken besloten dat woensdag. Het is de bedoeling dat het geld terugvloeit naar de schatkist van Oekraïne.

06.36 uur: VN-diplomaat in Istanbul – VN-diplomaat Robert Serry is aangekomen in Istanbul. Hij werd woensdag op de Krim belaagd door een pro-Russische menigte. „Dit incident toont aan hoe ernstig de situatie is geworden”, zei hij voor vertrek op de luchthaven van de hoofdstad Simferopol tegen het Britse tv-station ITV. „Wij moeten een manier vinden om de situatie hier te de-escaleren.”

Donderdag 6 maart

21.37 uur: Serry naar Istanbul – VN-diplomaat Robert Serry is van de Krim naar Istanbul gevlogen. Dit heeft zijn tolk Vadim Kastelli gezegd tegen persbureau Reuters. Volgens de tolk had hij geen gelegenheid zijn bagage op te halen in zijn hotel en is hij op het eerste vliegtuig gezet dat van de luchthaven van Simferopol vertrok.

20.40 uur: Contactpoging Oekraïne - Rusland mislukt – Het is niet gelukt om de ministers van Buitenlandse Zaken van Oekraïne en Rusland aan een tafel te krijgen. Nadat bewindslieden van Oekraïne, Rusland, Groot-Brittannië en de VS waren bijeengekomen in Parijs, meldden diplomaten na het vertrek van de Russische minister Sergej Lavrov dat de twee landen niet met elkaar hadden gesproken.

20.26 uur: Timmermans prijst Serry – Minister van Buitenlandse Zaken Frans Timmermans heeft „respect en bewondering voor Robert Serry die op de Krim namens secretaris-generaal van de VN Ban Ki-moon probeert de situatie goed in kaart te brengen, zodat een vreedzame uitweg uit de crisis mogelijk wordt”.

20.24 uur: NAVO herziet samenwerking met Rusland – De NAVO gaat vanwege de crisis in Oekraïne de samenwerking met Rusland volledig herzien. De westerse militaire alliantie zal bovendien de betrekkingen met de burgerautoriteiten en militaire leiding van Oekraïne versterken. NAVO-topman Anders Fogh Rasmussen heeft dat bekendgemaakt.

20.20 uur: Meldingen van wegsluizen Oekraïens geld – Bij de politie zijn de afgelopen tijd meldingen binnengekomen over geld uit Oekraïne dat mogelijk via corruptie is verkregen en via Nederland moest worden weggesluisd. Daar is actie op ondernomen, zegt minister Jeroen Dijsselbloem van Financiën.

20.18 uur: Serry staakt missie op de Krim – De Nederlandse VN-gezant Robert Serry heeft zijn missie op de Krim afgebroken. De Verenigde Naties lieten weten dat hij woensdagavond in de hoofdstad Simferopol op het vliegtuig stapt en in Kiev zal terugkeren.

20.08 uur: Kamer achter steunpakket voor Oekraïne – Een meerderheid van de Tweede Kamer steunt het Europese voorstel voor miljardensteun aan het noodlijdende Oekraïne. Dat blijkt tijdens een debat over de crisis in dat land en de ruim 11 miljard euro die de Europese Commissie de komende jaren aan financiële steun wil bieden om de economische en financiële situatie van Oekraïne te stabiliseren.

19.10 uur: Kamer eist actie tegen Oekraïens corruptiegeld – Het kabinet moet per direct onderzoeken of er Oekraïense vermogens in Nederland zijn gestald die via corruptie of andere vormen van misdaad zijn verkregen. De Tweede Kamer duldt geen verder uitstel, omdat anders het risico bestaat dat dat geld wegvloeit uit Nederland. Als het vermoeden bestaat dat er sprake is van corruptie of illegale praktijken, dan moet er direct beslag worden gelegd op de tegoeden uit Oekraïne. Een Kamermeerderheid steunt woensdag een motie van die strekking van GroenLinks. Volgens de partijen mag Nederland geen belasting- en witwasparadijs zijn voor corrupte lieden uit Oekraïne.

18.50 uur: Menigte belaagt OVSE-missie op de Krim – Een menigte van zo’n 100 pro-Russische betogers is opgestoomd naar het hoofdkwartier van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) op de Krim. De demonstranten dragen vlaggen met zich mee en roepen leuzen als „Rusland! Rusland!”. Ze proberen de waarnemersmissie te blokkeren. Dit heeft een fotograaf van persbureau Reuters ter plaatse geconstateerd. Hij meldt ook dat een niet nader geïdentificeerde man door de menigte werd geëscorteerd en weggereden.

18.34 uur: „Donderdag geen besluit over hulppakket Kiev” – De Europese leiders zullen donderdag tijdens hun extra top over de crisis in Oekraïne geen besluit nemen over het voorstel van de Europese Commissie om de komende jaren 11 miljard euro aan financiële hulp te bieden aan het land. Ze kunnen er „hoogstens nota van nemen”. Over het verstrekken van de gelden wordt de komende tijd apart besloten via andere kanalen, zoals de Europese Investeringsbank (3 miljard) en de Europese Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling (5 miljard). Dat hebben de ministers Frans Timmermans van Buitenlandse Zaken en Jeroen Dijsselbloem van Financiën geschreven in een brief aan de Tweede Kamer.

18.29 uur: „Boze menigte verjaagt Serry” – De Nederlandse VN-gezant Robert Serry is op de Krim verjaagd door een boze menige pro-Russische betogers. Dat meldt verslaggever James Mates van de Britse zender ITV die ter plekke is. „VN-gezant Serry is met mij in een koffiezaak. Buiten blokkeert een lokale militie de deur”, laat Mates weten via Twitter. Even later schrijft de verslaggever dat de Nederlander op weg is naar het vliegveld en heeft toegezegd dat hij zijn missie in het gebied beëindigt. Beelden van de menigte voor het cafe waar Serry verblijft bij de NOS.

18.09 uur: Gezant gesommeerd de Krim te verlaten – Volgens Eliasson werd Serry staande gehouden en aangesproken door „niet geïdentificeerde mannen” toen hij in een auto onderweg was. Hij werd gesommeerd de Krim te verlaten en naar het vliegveld te gaan. Serry is daarna uitgestapt en te voet verder gegaan. Volgens Elliasson heeft hij daarna vanuit een hotel gebeld en verteld dat hij terugging naar zijn eigen hotel. Eliasson vertelde dat tijdens een briefing van de VN.

17.59 uur: Gezant niet weggevoerd maar bedreigd – Robert Serry is bedreigd door gewapende mannen, maar niet weggevoerd. Dat zegt de plaatsvervangend VN-secretaris-generaal Jan Eliasson. Volgens het Oekraïense ministerie van Buitenlandse Zaken is Serry vastgehouden, maar Elisasson ontkende dat korte tijd later. Volgens hem is Serry alleen bedreigd. Dat zou zijn gebeurd in Simferopol.

17.48 uur: Nederlandse gezant weggevoerd – De Nederlandse VN-gezant Robert Serry is op de Krim weggevoerd door gewapende mannen, meldt het ministerie van Buitenlandse Zaken.

17.22 uur: Russische vlag op gebouw Donetsk – Pro-Russische betogers hebben opnieuw het gebouw van de lokale regering in Donetsk bestormd en ingenomen. Ze hadden het pand nog maar net verlaten. De ongeveer 200 bestormers hesen vrijwel onmiddellijk de Russische vlag in plaats van de Oekraïense. Ondanks de aanwezigheid van veel politie wisten ze door de voordeur te breken, meldden getuigen aan persbureau Reuters.

17.19 uur: Demonstratie in Den Haag – Demonstranten van Oekraïense en Russische afkomst voeren actie voor de Russische ambassade in Den Haag. De betogers willen dat de Russische president Vladimir Poetin zijn troepen terughaalt van de Krim. Ze zijn van plan om de komende dagen opnieuw voor de ambassade te demonstreren en zich dan ook voor het Amerikaanse consulaat in Amsterdam te laten horen.

17.02 uur: Meer actie luchtmacht VS in Oost-Europa – Amerika vergroot de activiteiten van zijn luchtmacht in Oost-Europa als antwoord op de crisis op de Krim. Minister van Defensie Chuck Hagel kondigde aan dat de Amerikaanse luchtmacht de gezamenlijke oefeningen met de Poolse luchtmacht uitbreidt en dat het meer gaat deelnemen aan luchtpatrouilles door de NAVO in de Baltische staten.

15.55 uur: Russische en westerse ministers bijeen – De Russische, Amerikaanse, Duitse en Franse ministers van Buitenlandse Zaken zijn bijeen om te praten over de crisis in Oekraïne. De Franse president François Hollande heeft ze woensdagmiddag in Parijs ontvangen. De Russische minister Sergej Lavrov en zijn westerse ambtgenoten John Kerry, William Hague, Laurent Fabius en Frank-Walter Steinmeier verschenen samen bij het paleis van Hollande. Ze zijn eigenlijk in Frankrijk om te praten over Libanon, dat lijdt onder de gevolgen van de oorlog in buurland Syrië.

15.37 uur: Een hulptransport blaas je niet zomaar af – Oorlogsdreiging of niet, voor de Stichting Holland Oekraïne gaat het werk gewoon door. Een voor april gepland hulptransport nu al afblazen? „Veel te voorbarig, man.”

15.30 uur: Oekraïense controleposten op wegen naar Krim – Oekraïense grenswachten hebben controleposten opgezet bij de toegangswegen naar de Krim. Zo moet worden voorkomen dat ‘provocateurs’ vanuit Oekraïne naar het schiereiland reizen om daar de nieuwe pro-Russische machthebbers te steunen, meldden de autoriteiten. „300 grenswachters zijn actief bij drie toegangswegen”, aldus het hoofd van de Oekraïense grenswacht woensdag. Ook bij de grens met Rusland zijn verscherpte controles. In een dag tijd zou daar aan 500 „extremisten” de toegang zijn geweigerd.

14.58 uur: Van Vollenhoven vindt afzeggen Sotsji spijtig – Pieter van Vollenhoven vindt het jammer dat hij, prinses Margriet, en minister Edith Schippers niet naar de Paralympics in Sotsji gaan. Hij noemt het „buitengewoon spijtig” voor de deelnemers aan de spelen. Dat laat hij woensdag weten op Twitter. Dinsdag werd bekend dat ons land geen regeringsdelegatie stuurt naar de Paralympische Spelen die vrijdag in het Russische Sotsji beginnen. Behalve minister Schippers van Sport blijven ook prinses Margriet en Pieter van Vollenhoven thuis. Zij zouden haar vergezellen. Het besluit om niet te gaan viel na kabinetsberaad. Aanleiding is de spanning rond de Krim in Zuid-Oekraïne, waarbij Rusland is betrokken.

14.49 uur: EU komt met lijst 18 ‘foute’ Oekraïners – De Europese Unie maakt donderdag de namen bekend van de 18 Oekraïners die Oekraïense staatsfondsen hebben verduisterd. Hun financiële tegoeden in de EU worden bevroren. Met de publicatie van de namen gaan ook meteen de sancties in, die vooralsnog voor 12 maanden gelden, aldus de Europese Unie woensdag. De EU hoopt met de maatregel ook bij te dragen aan het terughalen van het verduisterde geld.

14.47 uur: Kamer wil brief over steun aan Oekraïne – Premier Mark Rutte moet woensdag voor 16.00 uur een brief aan de Tweede Kamer sturen over de ruim 11 miljard euro aan financiële hulp die de Europese Unie de komende jaren wil bieden aan het noodlijdende Oekraïne. De meeste fracties steunden een verzoek daartoe van PVV-leider Geert Wilders. Die wil weten wat de Nederlandse inzet is tijdens de extra top van staats- en regeringsleiders van de EU over Oekraïne. Wilders is fel gekant tegen het geven van 11 miljard euro aan Oekraïne. Hij wil weten welk deel Nederland mogelijk voor z’n rekening neemt.

13.44 uur: Premier Jatsenjoek: Krim blijft bij Oekraïne – De Krim moet onderdeel blijven van Oekraïne, maar kan eventueel meer autonomie krijgen. Dat heeft de Oekraïense premier Arsenij Jatsenjoek woensdag gezegd in een interview met Associated Press. Een speciale taakgroep gaat zich buigen over de vraag om ‘wat voor soort autonomie’ het moet gaan. Jatsenjoek ontkende dat Oekraïne met de Verenigde Staten onderhandelt over de inzet van Amerikaanse raketafweer in ruil voor financiële hulp. „Dit klopt niet”, zei de premier. „We spreken niet met de regering van de Verenigde Staten van Amerika over welke vorm van plaatsing van militaire middelen dan ook.”

13.35 uur: Lavrov niet naar bijeenkomst met Oekraïne – De Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov is woensdag niet naar overleg gegaan met zijn collega John Kerry uit de VS, William Hague uit Groot-Brittannië en de nieuwe interim-minister van Buitenlandse Zaken van Oekraïne, Desjtsjitsja. Rusland erkent de nieuwe machthebbers in Kiev, inclusief Desjtsjitsja, niet. Kerry zei dat Lavrov „helaas niet was komen opdagen.” Het Kremlin had eerder op de dag aangekondigd dat Lavrov woensdag op de internationale conferentie over hulp aan Libanon met Kerry spreekt over de crisis in Oekraïne. Desjtsjitsja is op het laatste moment naar de Libanon-conferentie in Parijs gehaald.

13.20 uur: EU steunt Oekraïne met ruim 11 miljard – De Europese Unie biedt het noodlijdende Oekraïne ruim 11 miljard euro financiële hulp voor de komende jaren. Dat maakte de Europese Commissie woensdag bekend. Het gaat vooral om leningen, een klein gedeelte bestaat uit subsidies. Brussel werkte bij het opstellen van het steunpakket samen met het Internationaal Monetair Fonds (IMF). De regering in Kiev zou alleen al voor dit jaar ruim 10 miljard nodig hebben. De hulp is bedoeld om de economische en financiële situatie van Oekraïne te stabiliseren, aldus de voorzitter van de Europese Commissie, José Manuel Barroso.

12.34 uur: Hoe is de onrust in Oekraïne begonnen? – Wat in november in Kiev begon als een straatprotest voor een ‘Europeser’ Oekraïne is uitgegroeid tot een gespannen situatie die trekken heeft van de Koude Oorlog. De oost-westtegenstelling is weer opgelaaid ook in Oekraïne zelf, waar een omvangrijke Russische minderheid lijnrecht tegenover pro­westerse Oekraïners staat. Hoe is de onrust in Oekraïne begonnen? Lees het hier.

12.03 uur: Bommelding verjaagt betogers uit Donetsk – Pro-Russische betogers hebben woensdag het hoofdkwartier van de Oekraïense regering in de stad Donetsk verlaten, nadat de politie had verteld dat er mogelijk bommen waren gelegd. Toen de betogers de benen hadden genomen, werd de Oekraïense vlag weer op het gebouw gehesen en blokkeerden eenheden van het Oekraïense ministerie van Binnenlandse Zaken de ingang. Maandag bezetten pro-Russische betogers het pand in de stad die circa 575 kilometer ten zuidoosten van de Oekraïense hoofdstad Kiev ligt. Ze hesen er de Russische driekleur. In het oosten en zuiden van Oekraïne wonen veel Russischsprekenden die de nieuwe machthebbers in Kiev afwijzen.

11.16 uur: Lavrov spreekt Kerry in Parijs – De Russische minister van Buitenlandse Zaken, Sergej Lavrov, spreekt woensdag in Parijs voor het eerst sinds de crisis over Oekraïne in februari losbarstte met zijn Amerikaanse collega John Kerry. Dit hebben de Russische autoriteiten woensdag bevestigd. De twee zien elkaar op een internationale conferentie voor hulp aan Libanon in Parijs. Lavrov spreekt in de marge van de bijeenkomst met Kerry en Europese collega’s over Oekraïne. Kerry heeft de Russen ervan beschuldigd het Oekraïense schiereiland de Krim te zijn binnengevallen. Volgens Lavrov zijn er slechts plaatselijke milities aan het werk en kan Moskou die geen bevelen geven. Er zijn wel Russische militairen op de Krim, maar die mogen er ook zijn. Daar hebben Oekraïne en Rusland verdragen over gesloten, beklemtoonde Lavrov. Rusland heeft onder meer een grote marinehaven op de Krim.

10.49 uur: Regering Oekraïne wil niet met Russen vechten – De Oekraïense interim-regering zit absoluut niet te wachten op een gevecht met Rusland. Dat heeft minister van Buitenlanse Zaken Andrej Desjtsjitsja woensdag duidelijk gemaakt na aankomst in Parijs, waar later op de dag gesprekken worden verwacht over de situatie in zijn land. „We willen een aantal dingen zeggen tegen de Russen”, zei Desjtsjitsja. „We willen een goede dialoog en een goede relatie met het Russische volk behouden. We willen dit conflict vreedzaam oplossen en niet met de Russen vechten.” De kersverse minister kan zijn boodschap overbrengen aan zijn Russische ambtgenoot Sergej Lavrov. Hij staat net als de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken John Kerry op de gastenlijst voor een conferentie over Libanon. In allerijl is ook overleg over Oekraïne ingepland, nu de belangrijkste betrokkenen toch in Frankrijk zijn.

10.38 uur: Bijzondere beelden vanaf de Krim – Nog meer bijzondere beelden vanaf de Krim. Russische soldaten, Oekraïense militairen, alles loopt door elkaar heen. Oekraïense geestelijken zegenen de Russen. Burgers roepen hun „Russische broeders” op niet tegen elkaar te gaan vechten. Vice News schoot de beelden.

10.06 uur: Wapens achter slot en grendel –In deze video van Vice News neemt een verslagger een kijkje in het hoofdkwartier van de Oekraïense marine op de Krim. Oekraïense militairen spreken van een „Russische bezetting”, en laten hun wapens zien die ze achter slot en grendel hebben gelegd, om maar niet te provoceren.

9.55 uur: Oekraïne wil deals Janoekovitsj nagaan – Parlementsleden in Oekraïne hebben erop aangedrongen dat de nieuwe machthebbers nagaan hoe de verdreven president Viktor Janoekovitsj zaken deed. Ze willen dat wordt uitgezocht of er in de entourage van Janoekovitsj veel aan de strijkstok is blijven hangen bij bijvoorbeeld contracten over schaliegas met de oliemaatschappijen Shell en Chevron, meldde het persbureau Bloomberg woensdag.

9.48 uur: Poetin wil geen annexatie – Poetin wil geen annexatie, dan verandert verhouding vaste land en neemt invloed af op Oekraïne, twittert NOS-verslaggever Gert-Jan Dennekamp. Hij baseert zich op een opinie-artikel in The New York Times: What Putin Really Wants.

9.26 uur: Rusland zinspeelt op sancties tegen EU en VS – Westerse sancties tegen Rusland zullen niet onbeantwoord blijven. De Russische Eerste Kamer, de Federatieraad, werkt al aan wetgeving die het mogelijk maakt om eigendommen en tegoeden van Amerikaanse en Europese bedrijven en particulieren in beslag te nemen. Dat meldde persbureau RIA Novosti woensdag.

9.00 uur: Lavrov en Kerry in Parijs – De Amerikaanse en Russische ministers van Buitenlandse Zaken, John Kerry en Sergej Lavrov, spreken elkaar mogelijk woensdag in Parijs over de crisis in Oekraïne op een conferentie over het Midden-Oosten. De Franse president François Hollande ontvangt in Parijs vertegenwoordigers van landen die Libanon willen helpen met het beheersen van de enorme problemen die de burgeroorlog in het buurland Syrië veroorzaakt. Onder de verwachte gasten bij de Internationale Steungroep voor Libanon, zijn de Amerikaanse en de Russische ministers van Buitenlandse Zaken, respectievelijk John Kerry en Sergej Lavrov, meldden Franse media woensdag. Die vragen zich dan ook af of Libanon wel ter sprake komt. Het zal voor Kerry en Lavrov praktisch onmogelijk zijn om het niet over Oekraïne te hebben. Bovendien heeft Parijs op het laatste moment ook Andrej Desjtsjitsja laten komen. Hij is de minister van Buitenlandse Zaken van het nieuwe regime in de Oekraïense hoofdstad Kiev en hij lijkt niet voor zijn steun aan Libanon te zijn uitgenodigd. Het Elyséepaleis heeft bevestigd dat „er contacten over Oekraïne” zullen zijn.

8.30 uur: Krim wil niet onderhandelen met Kiev – De recent aangestelde pro-Russische minister-president van de Krim, Sergej Aksjonov, weigert te onderhandelen met de regering in Kiev. „We zien deze regering die gesprekken voorstelt niet als legitiem, dat is de voornaamste reden”, aldus Aksjonov.

7.45 uur: Australië vangt Oekraïense vluchtelingen op – Australië heeft aangeboden tijdelijk Oekraïeners op te vangen die momenteel Australië bezoeken en nog niet naar hun land durven terug te keren. Dat zei minister van buitenlandse zaken Julie Bishop woensdag. Volgens Bishop kan het visum van de Oekraïners verlengd worden „zolang hun land wordt bedreigd.” Ze beschreef de situatie in Oekraïne als „zeer gespannen en onzeker.” „We zijn bezorgd door berichten dat Rusland zijn militaire aanwezigheid in de Krim heeft vergroot”, zei Bishop. „Wij herhalen ons standpunt dat de Russische agressie tegen Oekraïne, een onafhankelijk en soeverein land, onacceptabel is.” De Australische regering maakte niet bekend hoe lang visa verlengd zouden worden of hoe veel Oekraïners voor de tijdelijke regeling in aanmerking komen.

7.40 uur: Lavrov: Akkoord 21 februari basis oplossing – Het akkoord dat onder leiding van drie Europese ministers van Buitenlandse Zaken 21 februari in Kiev werd bereikt, vormt de basis voor normalisering en vrede in Oekraïne. Dat heeft de Russische minister Sergej Lavrov van Buitenlandse Zaken gezegd tegen de buitenlandcoördinator van de Europese Unie, Catherine Ashton. Lavrovs ministerie verspreidde woensdag een verklaring waar ook in staat dat het akkoord van vrijdag 21 februari onder meer voorziet „in hervormingen van de grondwet die aan de wensen van alle regio’s in het land tegemoetkomen.” Het akkoord werd gesloten door de pro-Russische president Viktor Janoekovitsj en oppositieleiders. De radicale betogers op het centrale plein in Kiev die de achterban van de oppositieleiders vertegenwoordigden, wezen het akkoord af.

06.30 uur: Obama en Merkel werken aan plan voor Poetin – President Barack Obama werkt met bondskanselier Angela Merkel aan een plan om de crisis in Oekraïne op te lossen. Ze zouden de Russische president Vladimir Poetin een „uitweg” uit de crisis willen bieden. De president van Amerika en de Duitse bondskanselier belden dinsdag een uur lang over een voorstel om gesprekken tussen het Kremlin en de interim-regering in Oekraïne op gang te brengen. Obama en Merkel denken dat te kunnen bereiken als Rusland zijn troepen op de Krim terugtrekt naar de eigen bases en het aantal troepen in Oekraïne terugbrengt naar 11.000. Bovendien moet het land internationale waarnemers toelaten die erop toezien dat de rechten van etnische Russen worden gerespecteerd.

Obama zei ook dat de Verenigde Staten niet zullen meedoen aan de top van de G8 in Sotsji als Poetin zijn militairen niet terughaalt naar Rusland. De president dreigde daar afgelopen weekeinde ook al mee als Rusland Oekraïne zou binnenvallen.

De Franse president François Hollande zei eerder op de dag dat Rusland een „gevaarlijke weg is ingeslagen” met zijn provocaties richting Oekraïne. Poetin heeft het risico genomen dat het zou escaleren. „Onder deze omstandigheden is het een taak van het Westen om de nodige druk uit te oefenen.”

06.00 uur: Rusland praat met NAVO over Oekraïne – Rusland en de NAVO praten woensdag in Brussel over de crisis in Oekraïne. Het Kremlin ging in op een voorstel van NAVO-topman Anders Fogh Rasmussen om te overleggen. Het gesprek vindt plaats als buitengewone zitting van de NAVO-Ruslandraad. Dit overlegorgaan bestaat sinds 2002 en leidde tot meer samenwerking, onder meer op militair gebied. In de raad werken de 28 NAVO-lidstaten en de Rusland als gelijkwaardige partners.

woensdag 5 maart

22.45 uur: Samenvatting dinsdag 4 maart – Een samenvatting van de belangrijkste gebeurtenissen.

• Waarnemers van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) vertrekken woensdag naar Oekraïne.

• Rusland heeft een intercontinentale langeafstandraket getest. De test was voor het begin van de Krimcrisis al aangekondigd, liet de VS weten.

• De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Kerry bezocht Kiev. Hij noemde het sturen van Russische troepen naar de Krim „een agressieve daad”.

• De NAVO staat op scherp. Rasmussen: „Deze ontwikkelingen hebben ernstige gevolgen voor de veiligheid en stabiliteit van het Euro-Atlantisch gebied.”

• De Russische president Poetin sluit het gebruik van geweld in Oekraïne „als allerlaatste optie” niet uit.

• Pro-Russische troepen schoten dinsdagochtend over de hoofden van Oekraïners die zich gezamenlijk naar de bezette luchtmachtbasis Belbek begaven. De ongewapende Oekraïense militairen maakten daarop rechtsomkeert.

22.03 uur: Presentator RT: Er moet me iets van het hart – Een presentator van Russia Today America heeft aan het einde van een uitzending uitgesproken hoe zij persoonlijk over de situatie in Oekraïne denkt. „Dat ik voor Russia Today werk, betekent niet dat ik geen redactionele onafhankelijkheid heb”, aldus Abby Martin. „Ik kan niet genoeg benadrukken hoe sterk ik tegen militaire interventie in een soeverein land ben. Wat Rusland heeft gedaan is verkeerd. Militaire interventie is nooit een oplossing.”

21.35 uur: Waarnemers woensdag naar Oekraïne – De militaire waarnemers van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) vertrekken woensdag al naar Oekraïne en moeten uiteindelijk doorreizen naar de Krim. Vijftien lidstaten, waaronder de Verenigde Staten, hebben volgens de OVSE aangeboden aan de missie deel te nemen.

21.06 uur: Raket volgens afspraak – De VS hebben laten weten dat Rusland volgens afspraken voor de lancering van een langeafstandraket had gewaarschuwd en dat die waarschuwing al voor het uitbreken van de Krimcrisis was gedaan. Het ging om de lancering van een Topol RS-12M raket die in de regio Astrakhan werd afgevuurd en in Kazachstan een doel raakte.

20.42 uur: EU gaat tegoeden Oekraïners bevriezen – De EU-landen hebben dinsdag een voorlopig akkoord bereikt over het bevriezen van tegoeden van 18 Oekraïners. Dat gebeurt op verzoek van de regering in Kiev. Wie de 18 zijn, is niet bekend. Het akkoord moet nog worden bekrachtigd.

20.24 uur: Rusland test raket – Rusland heeft met succes een intercontinentale langeafstandraket getest. Dat meldde het Kremlin. Het is de tweede keer in korte tijd dat het land een raket test terwijl er internationale spanningen zijn. De vorige keer dat Moskou een nieuwe raket uitprobeerde was in oktober 2012, in een periode dat de VS plannen koesterden voor de stationering van een raketverdedigingssysteem.

20.14 uur: Victoria zegt ook af – De Zweedse kroonprinses Victoria heeft haar bezoek aan de Paralympics in Sotsji geschrapt naar aanleiding van de bemoeienis van Rusland met de crisis in Oekraïne. Dat heeft een woordvoerster van het Zweedse koningshuis dinsdag laten weten.

20.07 uur: „Begin contact ministers Oekraïne en Rusland” – De nieuwe Oekraïense regering heeft officieel contact gezocht met de Russische regering voor overleg. Dat heeft de Oekraïense premier Arseni Jatsenjoek gezegd. Een van de agendapunten van zo’n overleg kan onder meer de schuld van Oekraïne van circa 2 miljard dollar voor Russische gasleveringen zijn. „We verwachten dat Rusland een besluit neemt over een lening”, aldus Jatsenjoek.

19.26 uur: OVSE eens over missie – De Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) stuurt waarnemers naar Oekraïne. Dat hebben de 20 landen die lid zijn van de OVSE besloten, aldus diplomatieke bronnen.

19.05 uur: Obama haalt uit naar Poetin – Volgens de Amerikaanse president Barack Obama heeft de Russische invasie in de Krim geleid tot grote zorgen bij de buurlanden over de bemoeienis van Moskou. Ook verweet hij de Russische president Vladimir Poetin het schenden van het internationaal recht. Obama toonde geen begrip voor de stelling van Poetin dat hij het recht heeft militairen naar Oekraïne te sturen als dat nodig is om de belangen van Russen in dat land te beschermen. „Het lijkt erop dat president Poetin een heel ander team advocaten heeft, die de situatie op een heel andere manier interpreteren”, spotte Obama.

18.40 uur: „Moskou zoekt excuus voor uitbreiden invasie” – Rusland zoekt naar een voorwendsel om de invasie van Oekraïne uit te breiden. Dat zei de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, John Kerry, na overleg met de interim-regering van Oekraïne. Kerry noemde opnieuw het sturen van Russische troepen naar de Krim „een agressieve daad”.

18.20 uur: Tegoeden Janoekovitsj – Het kabinet kan vanwege een geheimhoudingsplicht niets zeggen over berichten dat de zoon van de verdreven Oekraïense president Janoekovitsj vermogen heeft weggesluisd via een Nederlandse belastingroute. Dat hebben de ministers Dijsselbloem van Financiën en Timmermans van Buitenlandse Zaken aan de Tweede Kamer geschreven in antwoord op vragen van GroenLinks. In het algemeen zeggen de ministers wel dat ze alle maatregelen nemen „die dienstig en verantwoord” zijn om het wegsluizen van mogelijk uit corruptie verkregen kapitaal uit Oekraïne te voorkomen.

17.36 uur: NAVO op scherp – De NAVO gaat nog intensiever bekijken welke gevolgen de crisis in Oekraïne heeft voor de veiligheid van het bondgenootschap. Dat zei NAVO-topman Anders Fogh Rasmussen na nieuw NAVO-spoedberaad in Brussel. Het overleg vond plaats op verzoek van Polen. Volgens Rasmussen blijft Rusland de soevereiniteit van Oekraïne schenden, ondanks aanhoudende kritiek van de internationale gemeenschap. Ook schendt Rusland internationale afspraken. „Deze ontwikkelingen hebben ernstige gevolgen voor de veiligheid en stabiliteit van het Euro-Atlantisch gebied”, aldus Rasmussen.

16.46 uur: „Krachtige vuist tegen Rusland” – Europa moet net als de Verenigde Staten een sterk en verenigd geluid laten horen over wat in Oekraïne gebeurt. Dat zei Bernard Wientjes, voorzitter van werkgeversvereniging VNO-NCW, in een interview met BNR Wereldveroveraars. De Europese Unie reageert nu niet daadkrachtig genoeg, vindt Wientjes. „Dat komt omdat de tegenstellingen tussen landen in Europa er nog steeds zijn. Er is nog niet echt sprake van een gemeenschappelijke buitenlandse politiek of een gemeenschappelijke Europese defensiepolitiek.”

16.30 uur: Poetin praat met Peking – De Russische president Poetin voert overleg met het Chinese staatshoofd Xi Jinping over de situatie in Oekraïne. De standpunten van Moskou en Peking zouden niet ver uit elkaar liggen, aldus het Kremlin.

16.10 uur: „Gasrekening van 1,5 miljard” – De Russische gasleverancier Gazprom schatte de openstaande schuld van Oekraïne voor geleverd gas drie dagen geleden nog op 1,5 miljard dollar oftewel 1,1 miljard euro.

16.00 uur: EU helpt Kiev bij betalen gasrekening – De Europese Unie gaat Oekraïne helpen bij het betalen van de rekening voor Russisch gas. Dat heeft de Europese Commissie zojuist bekend gemaakt, meldt France24.

15.45 uur: „Blokkade Straat van Kertsj” – De Russische marine zou de Straat van Kertsj tussen Oekraïne en Rusland geblokkeerd houden, meldt de Oekraïense kustwacht.

15.15 uur: Turkije stuurt F16’s de lucht in – Het Turkse leger beweert maandagavond acht F16-gevechtsvliegtuigen te hebben laten opstijgen nadat een Russisch surveillancetoestel het Turkse luchtruim was genaderd. Dat meldt France24. Het Russische toestel zou wel in internationaal luchtruim zijn gebleven. Het incident illustreert de spanningen tussen Moskou en NAVO-lid Turkije ten zuiden van de Zwarte Zee. Ankara maakt zich van oudsher sterk voor het lot van de islamitische Tataren op de Krim.

15.00 uur: Rusland aan tafel met NAVO – Rusland gaat woensdag met de NAVO aan tafel om te praten over de crisis in Oekraïne. De Russen zijn ingegaan op een voorstel van NAVO-topman Anders Fogh Rasmussen. Dat maakte de NAVO in Brussel dinsdagmiddag bekend. Het overleg vindt plaats als buitengewone zitting van de NAVO-Ruslandraad.

14.45 uur: Kerry in Oekraïne; VS helpen Kiev bij terughalen tegoeden – De Verenigde Staten gaan Oekraïne helpen bij het zoeken en terughalen van de vele miljarden die zijn verdwenen uit de schatkist van het in een crisis gestorte land. Dat heeft de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, John Kerry, dinsdag volgens de Washington Post gezegd. Kerry is dinsdag in de Oekraïense hoofdstad Kiev aangekomen voor overleg met de nieuwe machthebbers in het Oost-Europese land. Volgens de Oekraïense interim-premier Arseni Jatsenjoek zijn er onder het bewind van de gevluchte president Victor Janoekovitsj tientallen miljarden verdwenen. Kerry zei dat het Westen Kiev moet helpen bij de zoektocht naar dat geld.

14.40 uur: Confrontatie bij Belbek ten einde – De confrontatie tussen Oekraïense en pro-Russische soldaten bij vliegbasis Belbek is voorlopig voorbij, meldt de verslaggever van Kyiv Post, Christopher Miller. De Oekraïeners zijn op bevel van hun officier teruggekeerd naar de kazerne. Die laatste beweert echter dat de situatie „gespannen en gevaarlijk” blijft.

14.30 uur: Wie zijn de gemaskerde militairen? – Wie zijn de gemaskerde militairen die de controle over de Krim hebben overgenomen? Geen Russische eenheden, beweerde de Russische president Poetin eerder op de dag tijdens zijn persconferentie. Wapenexperts zien dat echter anders. De uitrusting van de militairen wijst er duidelijk op dat Russische elitetroepen aan het werk zijn. Dat vermoeden spreekt althans Igor Sutyagin van de Royal United Service Institute in London tegenover Der Spiegel uit.

14.25 uur: Zweden: militaire versterking Oostzee-eiland – Zweden gaat per direct het grote eiland Gotland in de Oostzee, op de vaarroute van en naar Rusland, militair versterken. Dat maakte het hoofdkwartier van de Zweedse strijdkrachten in Stockholm dinsdag bekend. Een woordvoerder wil niet zeggen om welke versterkingen het precies gaat, maar de zogenoemde ‘incidentparaatheid’ bestaat doorgaans uit minstens zes tot acht Saab JAS 39 Gripen-gevechtsvliegtuigen. Mogelijk dat Zweden ook zijn tankpeloton op Gotland activeert. In dat geval worden de bemanningen vanaf het vasteland met Hercules-transportvliegtuigen ingevlogen. Op het Oostzee-eiland staan 14 Leopard 2-tanks in een depot. Ze zijn er juist in 2013 naartoe gebracht, na eerdere zorgen van het Zweedse parlement over de Russische defensiedreiging.

14.15 uur: Belbek – De rust rond de vliegbasis Belbek lijkt teruggekeerd, melden verschillende verslaggevers via twitter.

13.55 uur: Visie Groen van Prinsterer – Ook al leeft hij allang niet meer, toch is de visie van Groen van Prinsterer (1801-1876) op Rusland nog steeds van waarde. Dat stelt dr. Jelle Bijl in een opiniebijdrage voor deze krant.

13.44 uur: VS geven Oekraïne miljard dollar steun – De Verenigde Staten gaan een steunpakket ter waarde van een miljard dollar beschikbaar stellen voor Oekraïne. Dat hebben bronnen bij het Witte Huis dinsdag gezegd. Het steunpakket bevat ook training aan medewerkers van de Oekraïense nationale bank, het ministerie van financiën en verkiezingswaarnemers. Het beschikbaar stellen van Amerikaanse steungelden werd bekend op het moment dat de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken John Kerry in de Oekraïense hoofdstad Kiev landde . Kerry zal namens de Verenigde Staten steun betuigen voor Oekraïne in zijn militaire en economische strijd met Rusland.

13.26 uur: „Oekraïne doelwit cyberaanvallen” – De Oekraïense systemen voor telecommunicatie zijn het doelwit van cyberaanvallen. Dat heeft de Oekraïense veiligheidsdienst SBU dinsdag gemeld. Rusland heeft volgens de dienst apparatuur geïnstalleerd op de Krim, waarmee onder meer het mobiele telefoonverkeer van Oekraïense parlementsleden wordt gestoord. „De veiligheidsdiensten zoeken naar een manier om in ieder geval de veiligheid van de communicatie te herstellen”, aldus SBU-hoofd Valentin Navilaitsjenko, wiens eigen telefoon ook niet meer werkte.

12.55 uur: Video: Schoten in de lucht bij Belbek – De spanning bij de vliegbasis in Belbek is niet uit de lucht zoals deze video laat zien. Pro-Russische troepen schieten over de hoofden van Oekraïeners die zich gezamenlijk naar de bezette basis begeven.

12.50 uur: Oekraïense premier naar EU-top – De Oekraïense premier Arseni Jatsenjoek is donderdag in Brussel op de ingelaste Europese top over de crisis in Oekraïne. Dat maakte een woordvoerster van de Europese Commissie in Brussel dinsdag bekend. Het spoedberaad met de staatshoofden en regeringsleiders van de 28 EU-staten begint rond 11.30 uur. De EU-leiders buigen zich over de jongste ontwikkelingen in de voormalige Sovjetrepubliek. Ook willen ze bekijken hoe ze kunnen bijdragen aan een vermindering van de spanningen. De EU-leiders kunnen eventueel besluiten tot maatregelen tegen Rusland wegens de Russische inmenging in Oekraïne, mocht Moskou niet inbinden. Maandag werd al gezinspeeld op bijvoorbeeld een opschorting van de onderhandelingen over visumvrij reizen tussen Rusland en de EU.

12.40 uur: Einde Persconferentie Poetin – Voor Viktor Janoekovitsj ziet president Poetin geen toekomst meer. Met zijn vlucht heeft de verdreven president wel het vege lijf gered. In Oekraïne zou hij zijn gedood, aldus Poetin. De toespraak van Poetin heeft een uur geduurd. Samenvattend kan worden gezegd dat hij aangeeft niet in Oekraïne te willen ingrijpen, dat hij zich op de vlakte houdt over de toekomst van de Krim, en dat er volgens hem een wettige regering in Kiev moet komen.

12.22 uur: „EU kan 45 dagen zonder gas uit Oekraïne” – De Europese gasreserves zijn groot genoeg om het anderhalve maand te stellen zonder gas uit Oekraïne. Dat heeft de Brusselse lobbygroep Gas Infrastructure Europe berekend. Dankzij de milde winter beschikt Europa momenteel over aanmerkelijk grotere gasreserves dan bijvoorbeeld een jaar geleden. De reserves komen momenteel overeen met de hoeveelheid die normaal gesproken gedurende 45 dagen via Oekraïne wordt geïmporteerd. Oekraïne speelt een belangrijke rol bij de doorvoer van gas uit naar Rusland naar Europa. Ongeveer 16 procent van het gas dat in Europa wordt gebruikt komt uit Oekraïense pijpleidingen. Het Russische gasbedrijf Gazprom en Oekraïense autoriteiten lieten maandag weten dat het gastransport ondanks de spanningen tussen Rusland en Oekraïne normaal verloopt. De gasprijzen in Europa daalden dinsdag door de afnemende oorlogsdreiging op de Krim, nadat ze maandag stevig waren opgelopen.

12.15 uur: OVSE – De Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) stuurt waarnemers naar het de Krim, waar etnische Russen de macht hebben gegrepen. Dit heeft de hoogste veiligheidschef van Oekraïne, Andriy Paroeby, dinsdag gezegd tijdens een persconferentie in Kiev. Volgens hem is de situatie op schiereiland „ingewikkeld, maar stabiel.”

12.10 uur: Persconferentie Poetin – De gewapende pro-Russische troepen op de Krim zijn „plaatselijke zelfverdedigingskrachten”, antwoordt Poetin op de vraag of de strijdkrachten op het schiereiland Russisch zijn. Hij antwoordt niet rechtstreeks op de vraag of de Krim bij Rusland zou moeten horen. „Het recht van een natie op zelfbeschikking is gegarandeerd. Alleen burgers zelf hebben het recht over hun eigen lot te beslissen.” De president heeft zich altijd sterk gemaakt voor „handhaving van het volkenrecht.”

12.05 uur: Persconferentie Poetin – Rusland behoudt zich het recht voor alle middelen aan te wenden om Russen in Oekraïne te beschermen, aldus Poetin. Hij zei te hopen dat hij niet op militaire wijze hoeft in te grijpen in het oosten van Oekraïne. Kritiek uit het Westen over het Russische handelen van de afgelopen dagen wuifde de president weg. Je kunt ook je vraagtekens plaatsen bij de legitimiteit van westers ingrijpen in Irak, Afghanistan en Libië, zei hij.

11.55 uur: Persconferentie Poetin – Poetin erkent dat er troepenbewegingen zijn geweest op de Krim, maar die hebben volgens hem niets te maken met de gebeurtenissen in Oekraïne. Die „oefeningen” stonden allang gepland en zijn nu beëindigd. Van een militaire inzet is geen sprake. „Er is geen enkel schot gelost.” De president maakt zich wel zorgen om de „wetteloosheid” op het schiereiland.

11.45 uur: Persconferentie Poetin – Poetin zegt begrip te hebben voor de roep van de Oekraïense bevolking om veranderingen. Dat mag echter niet op illegale wijze gebeuren. Janoekovitsj heeft toezeggingen gedaan en is nog altijd de wettige president. Volgens de Russische president is het een kardinale fout veranderingen te willen nastreven zonder de grondwet te respecteren; dat mag niet via een coup gebeuren. Alle burgers moeten op gelijke wijze kunnen meewerken aan veranderingen. Hoewel het parlement van Oekraïne legitiem is, is de huidige waarnemend president, Oleksandr Toertsjinov, dat niet, aldus Poetin.

11.40 uur: „Ongrondwettig” – „De omwenteling in Oekraïne was ongrondwettig. Daarover spreekt niemand”, aldus de Russische president die zijn persconferentie met twee uur vertraging is begonnen.

11.35 uur: Poetin – De persconferentie van Poetin is begonnen.

11.30 uur: Belbek – Oekraïense soldaten proberen nog altijd toegang te krijgen tot de vliegbasis in Belbek, twittert Christopher Miller. Ze zijn echter ongewapend terwijl de Russische militairen automatische wapens bij zich dragen. Volgens een Oekraïense officier zijn de Russen bereid tot het uiterste te gaan.

11.20 uur: Gazprom – Het Russische energiebedrijf Gazprom maakt bekend dat er met ingang van april een einde komt aan de gereduceerde tarieven waartegen Oekraïne gas betrekt vanuit Rusland, meldt de Franse zender France24.

11.05 uur: Poetin – Intussen wacht de wereld nog steeds op de komst van de Russische president Vladimir Poetin. Een persconferentie die voor al meer dan een uur geleden stond gepland, is nog altijd niet begonnen.

10.54 uur: Timmermans: geen verdeeldheid over sancties – Binnen de Europese Unie is geen verdeeldheid over sancties tegen Rusland, aldus minister Frans Timmermans van Buitenlandse Zaken dinsdag in de Tweede Kamer. Daar werd gesproken over de laatste ontwikkelingen in Oekraïne. „De EU sluit niets uit.” Volgens de minister hebben de EU-ministers van Buitenlandse Zaken de Russen sancties in het vooruitzicht gesteld als de Russische militairen op de Krim niet terugkeren naar de kazerne. Er is nu een „soort permanent overleg” binnen de EU zodat snel stappen tegen Moskou kunnen worden genomen, aldus Timmermans. Hij noemt de situatie op de Krim „zeer zorgelijk”. Het Kremlin stelt volgens hem afspraken die het fundament vormen van het Europese continent ter discussie en dat is onacceptabel. Hij benadrukte dat alleen oplossing via de diplomatieke weg mogelijk is.

10.45 uur: Obama – De Russische militaire interventie in Oekraïne geldt als een van de belangrijkste tests voor het buitenlands beleid van de Amerikaanse president Barack Obama, schrijft RD-buitenlandredacteur Richard Donk. De mogelijkheden van Obama om de Russische interventie in Oekraïne zijn echter zeer beperkt, is de conclusie.

10.35 uur: Belbek – Verslaggever Cristopher Miller van de Kyiv Post is bij de vliegbasis Belbek, die nu aan de ene kant wordt gecontroleerd door de Oekraïeners, aan de andere kant door de Russen en pro-Russen. Hij mag naar binnen en ziet troepen noch vliegtuigen.

10.15 uur: Energievoorziening – De energievoorziening van Europa is volgens de Duitse minister Sigmar Gabriel niet in gevaar. In ieder geval voor West-Europa is Rusland een absoluut betrouwbare leverancier gebleken, aldus Gabriel kort voor een ontmoeting van de Europese ministers van Energie in Brussel. Wel moet de EU Oekraïne te hulp schieten. Dat heeft grote zorgen ten aanzien van zijn energietoevoer.

9.45 uur: Waarschuwingsschoten – De situatie op de basis bij Belbek is niet duidelijk. Eerder op de morgen gingen enkele honderden Oekraïense soldaten ongewapend naar de basis om daar van de pro-Russische bezetters toegang tot hun werkplek te eisen. Daarbij vielen van pro-Russische kant waarschuwingsschoten. De situatie zou inmiddels zijn gedeëscaleerd melden twitterende verslaggevers. De sfeer onder de rokende soldaten lijkt de sfeer in ieder geval ontspannen.

9.35 uur: Minister Schippers niet naar Sotsji – Minister Schippers gaat niet naar Sotsji om de Paralympics, de Olympische Spelen voor gehandicapte sporters, bij te wonen. Die beginnen op 7 maart. De Nederlandse equipe voor de Paralympics bestaat uit vier snowboarders en drie skiërs. Schippers zou samen met prinses Margriet en haar echtgenoot Pieter van Vollenhoven naar de Spelen gaan. Ook zij gaan niet.

9.20 uur: Russische Sancties – De VS hebben Rusland gedreigd met militaire en economische sancties. Rusland laat dat niet over zijn kant gaan. Mocht Washington zijn dreigement waar maken, dan overweegt Moskou de Amerikaanse dollar als reservevaluta af te schaffen en kredieten van Amerikaanse banken niet meer terug te betalen, weet Der Spiegel bij monde van een Russische adviseur te melden.

9.00 uur: Oekraïne in beeld – De New York Times stelde een aantal kaarten samen, die een helder beeld schetsen van wat er momenteel gaande is in Oekraïne en tegen welke achtergronden.

8.45 uur: Russen lossen waarschuwingsschoten – Russische militairen op de Krim hebben dinsdag waarschuwingsschoten gelost toen de basis die ze hebben bezet, werd benaderd door Oekraïense militairen. De Oekraïeners zaten tot vorige week op de basis en eisten dinsdag hun banen en basis terug. In totaal liepen zo’n driehonderd ongewapende Oekraïense militairen op de basis in Sevastopol af. Het tiental Russen dat de basis bewaakt schoot vervolgens in de lucht. Ze zeiden gericht te zullen schieten als de Oekraïeners niet rechtsomkeert maakten.

8.30 uur: „Geen duurzame oplossing zonder Rusland” – Er is geen duurzame oplossing voor Oekraïne denkbaar zonder inspraak van Rusland, schrijft Tomas von der Dunk in een bijdrage voor de Volkskrant. Kern van het probleem is volgens de cultuurhistoricus dat een substantieel deel van de bevolking, geconcentreerd in het oosten en zuiden, Russisch(sprekend) is en Russisch gezind – een groep die werd vertegenwoordigd door de verdreven maar legitiem gekozen president Janoekovitsj. „Met de huidige revolutie mag men in het Westen moreel tevreden zijn, daarmee is de interne demografische constellatie niet veranderd. Met zijn geopolitieke opvattingen vertegenwoordigde Janoekovitsj een groot deel van het electoraat, zoals nu blijkt in Charkov en op de Krim. Als men dat in Kiev in de overmoed van de huidige euforie negeert, leidt dat tot een reactie die het conflict verder doet escaleren”, aldus Von der Dunk.

7.17 uur: Oefenende Russische troepen terug naar bases – De Russische troepen die sinds vorige week bezig zijn met grootschalige oefeningen gaan terug naar hun bases. President Vladimir Poetin van Rusland heeft daar het bevel voor gegeven, meldde persbureau Interfax dinsdag. Poetin gaf woensdag opdracht om met de oefeningen „met spoed” te testen of het Russische leger in met name het westen van het land gevechtsklaar is. Hoewel Moskou ontkende dat de manoeuvres iets te maken hadden met de crisis in Oekraïne, vielen Russische militairen kort daarop het Oekraïense schiereiland de Krim binnen. Het was al bekend dat de oefeningen tot deze week zouden duren.

3.02 uur: VS stopt militaire samenwerking Rusland – De Verenigde Staten stoppen tijdelijk met alle militaire samenwerkingen met Rusland vanwege de Russische bezetting op de Krim. Ook zijn komende handelsgesprekken met Rusland voor onbepaalde tijd opgeschort. Dat heeft een woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van Defensie maandag (lokale tijd) bekendgemaakt. Dit betekent onder meer dat het Amerikaanse leger niet meer betrokken zal zijn bij (gezamelijke) militaire oefeningen, havenbezoeken en vergaderingen in Rusland.

dinsdag 4 maart

22.40 uur: Brief Janoekovitsj – De Oekraïense oud-president Viktor Janoekovitsj zou aan de Russische president Vladimir Poetin per brief hebben gevraagd om militair geweld te gebruiken op de Krim. Dat zei VN-ambassadeur Vitali Tsjoerkin maandagavond, meldt ANP. „Door invloed van het Westen is er sprake van terreur en geweld. Mensen worden gedood vanwege hun taal en om politieke redenen”, zou Janoekovitsj als reden voor zijn verzoek hebben aangevoerd. De Amerikaanse VN-gezant liet echter weten dat er helemaal geen bewijs is dat etnische Russen en Russischtaligen in Oekraïne worden bedreigd.

22.30 uur: Samenvatting maandag 3 maart – Een samenvatting van de belangrijkste gebeurtenissen rond Oekraïne.

• Pro-Russische betogers bezetten maandag diverse overheidsgebouwen in Oekraïne, onder meer in Donetsk en Odessa.

• Verwarring over een ultimatum dat door de bevelhebber van de Russische Zwarte Zeevloot zou zijn gesteld. Als Oekraïense troepen zich voor dinsdagochtend 5.00 uur niet hebben overgegeven, dan volgt een aanval. Het Russische ministerie van Defensie ontkent het ultimatum.

• Het Russische parlement, de Doema, ziet „op dit moment” geen aanleiding tot militair ingrijpen op de Krim. De Oekraïense interimpresident Toertsjinov stelt dat Rusland nog steeds nieuwe troepen naar het schiereiland stuurt.

• Russische troepen zouden intussen wel een grenspost tussen Rusland en de Krim hebben ingenomen.

• De Verenigde Staten en de Europese Unie overwegen economische en diplomatieke sancties tegen Rusland.

• Groot-Brittannië en de VS sturen geen regeringsvertegenwoordigers naar de Paralympics in het Russische Sotsji; Nederland laat minister Schippers vooralsnog wel naar het sportevenement gaan.

• De NAVO vergadert dinsdag, de EU komt donderdag bijeen om over de crisis te spreken.

• De VN-Veiligheidsraad is maandagavond bijeen om te spreken over de situatie in Oekraïne.

22.08 uur: Timosjenko op CNN – Ex-premier van Oekraïne Julia Timosjenko heeft maandag in een interview met de Amerikaanse nieuwszender CNN een oproep gedaan om haar land te helpen. „Ik vraag de wereld en alle wereldleiders om al het mogelijke te doen om te voorkomen dat Oekraïne de Krim verliest.” Het interview was Timosjenko’s eerste mediaoptreden sinds ze iets meer dan een week geleden werd vrijgelaten uit de gevangenis.

21.55 uur: Russen nemen grenspost in – Russische strijdkrachten hebben maandagavond een grenspost bij de terminal van de veerboot tussen Rusland en de Krim ingenomen. Dat meldt persbureau Reuters op basis van Oekraïense grenswachten. Zeker drie trucks vol onbekende troepen zouden met de ferry naar de Oekraïense kant zijn gereisd. Russische troepen hadden de terminal al dagen geleden omsingeld, maar de douanepost niet daadwerkelijk overgenomen.

21.35 uur: VN-Veiligheidsraad – De vergadering van de VN-Veiligheidsraad staat op punt van beginnen. De bijeenkomst is hier live te volgen.

20.50 uur: Obama over Oekraïne – Rusland bevindt zich aan „de verkeerde kant van de geschiedenis”, volgens de Amerikaanse president Obama. Volgens hem is het Russische optreden op de Krim in strijd met het internationaal recht, meldt persbureau AP. Obama zei dat de VS economische en diplomatieke sancties overweegt. Militaire acties van Rusland in Oekraïne zullen „kostbare gevolgen” hebben, aldus de president. Zijn Russische collega Vladimir Poetin moet internationale partijen laten bemiddelen om tot een overeenkomst te komen die acceptabel is voor alle Oekraïeners, vindt hij.

20.23 uur: NAVO dinsdag bijeen – De NAVO komt dinsdag bijeen op verzoek van Polen om te spreken over de situatie op de Krim. Het gaat om een vergadering onder artikel 4 van het NAVO-handvest. Zo’n vergadering kan door lidstaten worden samengeroepen als zij van mening zijn dat een van de leden wordt bedreigd.

20.10 uur: Sancties VS – De Verenigde Staten bereiden zich momenteel voor op sancties tegen Rusland, zo heeft een woordvoerster van het ministerie van Buitenlandse Zaken maandag gezegd. Dat meldt het ANP. De Amerikanen zijn inmiddels al een stap verder dan slechts het overwegen van maatregelen tegen de Russen en hun inmenging op de Krim. „Het is waarschijnlijk dat we die sancties daadwerkelijk opleggen en dat zijn we aan het voorbereiden”, aldus de zegsvrouw. „We hebben een groot aantal mogelijkheden beschikbaar.”

19.55 uur: Noodsteun – Oekraïne wil snel 3 miljard dollar (2,1 miljard euro) aan noodsteun van het Internationaal Monetair Fonds (IMF), in een eerste tranche van een steunpakket van 15 miljard dollar dat het land hoopt te ontvangen. Dat meldde een ingewijde rond de onderhandelingen tussen Oekraïne en het IMF. Het geld kan mogelijk binnen 10 tot 40 dagen worden uitgekeerd, aldus de bron. Ook de Europese Unie werkt aan een steunpakket voor het vrijwel bankroete Oekraïne. Dit zou binnen enkele dagen kunnen worden afgerond. IMF-directeur Christine Lagarde liet maandag weten dat het IMF de situatie in Oekraïne zal beoordelen en overleg zal voeren over hervormingen die de basis van een hulpprogramma kunnen vormen.

19.40 uur: Russische militairen – Het aantal Russische militairen op de Krim neemt nog steeds toe. Dat heeft de Oekraïense interimpresident Aleksandr Toertsjinov gezegd, meldt Reuters. „De situatie op de Krim blijft gespannen en de Russische militaire aanwezigheid groeit”, zei hij op een persconferentie. „Ik doe een oproep aan de leiders van Rusland: stop met de provocatieve acties, agressie en piraterij. Dit is een misdaad en daar zal u verantwoording voor afleggen.” Toertsjinov liet ook weten dat Ruslands Zwarte Zee-vloot Oekraïense marineschepen tegenhield in de baaien van Sebastopol, de Krimhaven waar de Russische vloot een basis heeft.

19.15 uur: Infographic – Bekijk hier een infographic over de situatie rond de Krim.

18.50 uur: Timmermans naar Oekraïne – Minister Frans Timmermans van Buitenlandse Zaken reist op 10 maart naar Oekraïne voor overleg. Hij gaat samen met zijn collega’s uit België en Luxemburg. Dat maakte de bewindsman maandag in Brussel bekend na spoedberaad met zijn EU-ambtgenoten over de oplopende spanningen op het pro-Russische Oekraïense schiereiland Krim. Onlangs was bij de EU al afgesproken dat ministers met enige regelmaat Oekraïne zullen gaan bezoeken.

18.49 uur: Extra EU-top – De Europese leiders houden donderdag een extra top over de crisis in Oekraïne, meldt het ANP. Het spoedberaad met de staatshoofden en regeringsleiders van de 28 EU-staten is in Brussel.

18.48 uur: EU verhoogt druk – De Europese Unie verhoogt de druk op Rusland en dreigt met sancties wegens de Russische inmenging in Oekraïne. De EU maant Moskou zijn militairen op de Krim terug te trekken in de kazernes. Als de spanningen op het Russisch-gezinde Oekraïense schiereiland niet snel verminderen, zal de EU gerichte maatregelen nemen tegen Rusland. Dat hebben de ministers van Buitenlandse Zaken maandag duidelijk gemaakt na spoedoverleg in Brussel. Als de angel niet snel uit het conflict wordt gehaald, zal de EU gesprekken met Rusland op diverse terreinen opschorten. Dan gaat het bijvoorbeeld om de gesprekken over versoepeling van de visumplicht. Voor de Russen is visumvrij reizen naar de EU een langgekoesterde wens. De ministers veroordelen de Russische militaire manoeuvres op de Krim. Verder pleiten zij voor een dialoog tussen Rusland en de Oekraïense interim-regering, die zou moeten plaatsvinden onder internationaal toezicht.
18.25 uur: Geen aanvalsplannen – De Russische Zwarte Zeevloot zegt geen plannen te hebben om Oekraïense militairen op de Krim aan te vallen, meldt Reuters. Volgens de Russische krant Vedomosti weerspreekt ook het Russische ministerie van Defensie dat Rusland Oekraïne een ultimatum zou hebben gesteld.

18.21 uur: Paralympics – De Verenigde Staten sturen geen presidentiële delegatie naar de Paralympics in Sotsji, meldt Reuters. Nederland is vooralsnog niet van zins minister Schippers (Sport) thuis te houden. De Britse regering liet zondag al weten geen bewindslieden naar het sportevenement in Rusland te sturen.
18.16 uur: Doema: nog niet ingrijpen – Rusland ziet „op dit moment geen reden” voor militaire acties in Oekraïne. Dat heeft voorzitter Sergej Narisjkin van de Doema, de Russische Tweede Kamer, maandag gezegd, meldt het ANP. Over de Russische troepen die al op het Oekraïense schiereiland de Krim aanwezig zijn, liet hij zich echter niet uit. Het Russische parlement gaf president Vladimir Poetin afgelopen weekend toestemming tot militair ingrijpen in Oekraïne indien hij dat nodig acht, bijvoorbeeld om de veiligheid van Russische burgers in Oekraïne te garanderen. Volgens Narisjkin is ingrijpen op dit moment nog niet noodzakelijk. De vertrouweling van Poetin zei dat hij nog mogelijkheden ziet voor een politieke oplossing voor de crisis in Oekraïne.

18.15 uur: Samenvatting – Lees hier een samenvatting van het nieuws over Oekraïne van deze maandag.

18.08 uur: Kerncentrale – De Tsjechische minister van defensie Martin Stropickny kan zich na het Russische militaire optreden in Oekraïne ‘nauwelijks voorstellen’ dat een miljardencontract voor de bouw van twee nieuwe kernreactors in Tsjechië nog aan een Russische onderneming wordt gegund. Dat heeft Stropickny maandag gezegd, meldt persbureau AP. Een consortium onder leiding van het Russische Atomstrojeksport was evenals het Amerikaanse Westinghouse Electric in de race voor de uitbreiding van de kerncentrale van Temelin. Met het contract is ruim zeven miljard euro gemoeid. De Tsjechische staat heeft in het bedrijf dat de centrale runt een meerderheidsbelang. Tsjechische leiders hebben het Russische ingrijpen op de Krim vergeleken met de inval van het Warschaupact in 1968 in Tsjechoslowakije.

18.00 uur: Beurzen kelderen – De Europese aandelenbeurzen zijn maandag met zware verliezen gesloten, meldt het ANP. De dreiging van Russisch militair ingrijpen in Oekraïne zorgde voor veel onrust op de wereldwijde financiële markten. De AEX-index in Amsterdam eindigde 2,6 procent lager op 388,19 punten, het grootste verlies op één dag sinds juni vorig jaar. De MidKap daalde 2 procent tot 652,19 punten. De beurzen in Frankfurt en Parijs leverden 3,4 en 2,7 procent in. Londen ging 1,5 procent omlaag.

17.15 uur: VN-Veiligheidsraad – De Veiligheidsraad van de VN komt vanavond om 21.30 uur in spoedzitting bijeen om over de spanningen in Oekraïne te spreken.

17.05 uur: Gasuitvoer – De Russische energiegigant Gazprom gaat ervan uit dat het mogelijk is dat de gasuitvoer naar Europa wordt onderbroken als gevolg van de crisis in Oekraïne. Het staatsbedrijf waarschuwt dat „de voortdurende politieke spanningen in Oekraïne, verergerd door de economische situatie onderbrekingen van de gasaanvoer van Europa kunnen veroorzaken”, meldde maandag het persbureau Itar-Tass. Het bedrijf doet er naar eigen zeggen alles om deze „exportrisico’s” te beperken. Dat kan onder meer door gas via andere wegen dan door Oekraïne te leiden en door meer gas als buffer op te slaan bij de afnemers in Europa. Het bedrijf ziet al geruime tijd voor Nederland een cruciale rol voor zijn gasdistributie.

16.35 uur: Tijdlijn – Lees in deze tijdlijn hoe de straatprotesten in Kiev uitgroeiden tot de Krim-crisis.

16.25 uur: Russisch ultimatum – De bevelhebber van de Russische vloot in de Zwarte Zee, Alexander Vitko, heeft de Oekraïense troepen een ultimatum gesteld: „Als ze zich niet overgeven voor 5:00 uur morgenochtend (4 uur Nederlandse tijd), volgt er een storm tegen alle Oekraïense troepen op de Krim.” Het bericht is afkomstig van persbureau Interfax Oekraïne, dat zich beroept op een bron binnen het ministerie van Defensie in Kiev. Volgens de Britse krant The Guardian zegt een andere bron binnen het ministerie van geen ultimatum te weten.

16.15 uur: „Militairen op Krim beschermen burgers” – De Russische militairen die naar Oekraïne zijn gestuurd zijn daar om Russische burgers te beschermen. Dat heeft de Russische minister van buitenlandse Sergej Lavrov maandag gezegd. De aanwezigheid van de Russische troepen is noodzakelijk „totdat de politieke situatie is genormaliseerd”, aldus Lavrov. Lavrov sprak maandag op een bijeenkomst van de Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties in Genève, waar ook VN-secretaris-generaal Ban Ki-moon aanwezig was. Lavrov zei dat Rusland is toegewijd aan het beschermen van de mensenrechten. „We hebben het hier over de bescherming van onze burgers en landgenoten, over de bescherming van het allerbelangrijkste mensenrecht: het recht om te leven, en niets anders dan dat.” Vooral de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken John Kerry moest het ontgelden. Volgens het Russische ministerie van buitenlandse zaken zijn de dreigementen van Kerry „onacceptabel.” Het ministerie beschuldigt Kerry ervan zich te bedienen van clichés uit de tijd van de Koude Oorlog. Hij wil volgens het ministerie Rusland straffen „en niet diegenen die een staatsgreep hebben gepleegd.” Lavrov wil dat de Oekraïense oppositie zich houdt aan het akkoord dat op 21 februari werd gesloten en werd ondertekend door de pro-Russische president Viktor Janoekovitsj. De president heeft zich volgens Lavrov aan het akkoord gehouden, maar de oppositie „heeft niets gedaan. De illegale wapens zijn niet ingeleverd, de regeringsgebouwen en straten van Kiev zijn niet volledig vrijgemaakt en radicalen hebben nog steeds de controle over steden. In plaats van de beloofde regering van nationale eenheid is er een ‘regering van overwinnaars’ gevormd.”

16.10 uur: „De Krim is eigenlijk al verloren” – In feite is de Krim voor Oekraïne al verloren, zegt correspondent Olaf Koens tegenover de Volkskrant. „In Kiev komt langzaamaan het besef dat de Krim nooit meer terugkeert naar Oekraïne. Zolang de Russen niemand binnenlaten, is het gebied in Russische handen. De Oekraïense soldaten die een poging doen om via de schaarse toegangswegen het schiereiland te bereiken, maken geen schijn van kans. Die worden gewoon tegengehouden. Zo simpel is het.”

15.55 uur: „Poetin is contact met werkelijkheid kwijt” – De Duitse bondskanselier Angela Merkel betwijfelt of de Russische president Vladimir Poetin nog bij zinnen is. Ze zou dat tegen de Amerikaanse president Barack Obama hebben gezegd. Dat schrijft de Amerikaanse krant The New York Times, die met ingewijden heeft gesproken, maandag. Eerder telefoneerde Merkel met Poetin over de Russische invasie op de Oekraïense Krim. Zondag zei ze tegen Obama dat ze niet zeker wist of Poetin nog in contact stond met de werkelijkheid. „In een andere wereld”, zou ze volgens de bronnen over Poetin hebben gezegd.

15.45 uur: Internet – De Russische autoriteiten hebben dertien pagina’s op het Russische sociale netwerk VKontakte geblokkeerd waarop in positieve bewoordingen over de machtswissel in Oekraïne werd gesproken. Dat heeft de Russische internetautoriteit Roskomnadzor eerder op de dag bekendgemaakt. Roskomnadzor zei in een verklaring dat de openbaar aanklager opdracht gaf tot de blokkade. Op de pagina’s zouden groeperingen „propaganda verspreiden voor de activiteiten van Oekraïense nationalisten, terrorisme aanmoedigen” en „deelnemen aan massale acties waar geen toestemming voor is gegeven”, aldus Roskomnadzor.

15.35 uur: Pro-Russisch kamp bezet overheidsgebouwen – Pro-Russische betogers in Oekraïne hebben diverse overheidsgebouwen in het land bezet. In de Oost-Oekraïense stad Donetsk drongen ze een gebouw van de regionale regering binnen. In de havenstad Odessa aan de Zwarte Zee bezetten Russisch gezinde demonstranten het regioparlement. Dat meldden ooggetuigen en lokale media maandag. Op het gebouw in Donetsk, overigens de thuisstad van de verdreven president Viktor Janoekovitsj, wappert al enkele dagen de Russische vlag in plaats van de Oekraïense. De betogers konden niet meteen het hele gebouw innemen. De trappenhuizen en liften naar boven zijn geblokkeerd. De bezetting in Odessa is opmerkelijk, aangezien de meerderheid van de bevolking daar Oekraïens is. Iets minder dan een derde van de bevolking is ethnisch Russisch.

15.30 uur: Toespraak Saakasjvili en Lévy in Kiev – De Russische inval op de Krim is geen teken van kracht, maar van angst. Dat heeft de Georgische oud-president Michail Saakasjvili zondag gezegd in een toespraak in de Oekraïense hoofdstad Kiev. Ook de Franse schrijver Bernard-Henri Lévy en de Oekraïense oppositieleider Vitali Klitsjko spraken de Oekraïners toe. „Jullie hebben enorme offers gebracht om de vernietiging van Oekraïne te voorkomen”, zei Saakasjvili. „Poetin weet niet dat het Oekraïense volk uit helden bestaat. Jullie zijn sterke patriotten en Poetins dromen zullen stuklopen op Kiev.” Saakasjvili was president van Georgië toen Rusland in 2008 de separatistische Georgische provincies Abchazië en Zuid-Ossetië binnenviel. Veel analisten vrezen dat Rusland op de Krim een soortgelijk scenario in petto heeft. Ook Lévy stak de aanwezigen een hart onder de riem. „Konden de Europeanen maar de helft van de moed opbrengen die jullie hier hebben laten zien!”, zei Lévy. „Jullie zetten je af tegen Poetin! Als jullie niet bang zijn, waarom zouden Europeanen dan bang moeten zijn?” Klitsjko zei dat hij zeker weet dat Oekraïne een Europees land zal worden. „Dit is onze taak en ik weet zeker dat we die kunnen volbrengen”, aldus Klitsjko.

15.20 uur: Inlijving Krim bij Rusland – De Russische Doema gaat zich beraden over een wetsontwerp dat de inlijving van de Krim mogelijk maakt, schrijft NRC. Intussen vergaderen de ministers van Buitenlandse Zaken van de Europese Unie over de situatie op het autonome schiereiland.

15.00 uur: Commentaar – Lees hier het RD-commentaar op de ontwikkelingen rond de Krim.

14.50 uur: Geen oorlogsstemming – Van een oorlogsstemming is in de Oost-Oekraïense stad Donetsk amper wat te merken, schrijft RD-correspondent Floris Akkermans. „Rusland is onze enige hoop.”

14.39 uur: Rusland wil geen waarnemers OVSE – Rusland wil op dit moment geen waarnemers van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) naar Oekraïne sturen. Dat heeft de Russische vertegenwoordiger bij de OVSE Andrej Kelin maandag duidelijk gemaakt. Hij erkende tijdens spoedberaad van de organisatie in Wenen dat dergelijke missies soms een positieve bijdrage kunnen leveren. „Maar in andere gevallen, zoals Kosovo, hebben ze niets goeds gebracht en de situatie zelfs verslechterd”, meent Kelin. Rusland is zelf lid van de OVSE en kan een waarnemersmissie tegenhouden.

14.38 uur: Rusland bouwt brug naar Krim – Rusland heeft opdracht gegeven voor de bouw van een brug van Rusland naar het Oekraïense schiereiland. Het werk aan de ruim 4 kilometer lange oeververbinding over de straat van Kertsj tussen de Krim en het Russische schiereiland Taman zal binnenkort beginnen. De Russische premier Dmitri Medvedev heeft dat maandag bekendgemaakt. Plannen voor de brug bestaan al langer. Moskou maakte al in 2010 afspraken met de inmiddels vertrokken president Viktor Janoekovitsj over de oververbinding.

14.30 uur: Kruitvat – RD-redacteur Evert van Vlastuin schreef een analyse van de jongste gebeurtenissen in Oekraïne.

14.15 uur: Tijdlijn – Lees hier een overzicht van de ontwikkelingen in de Oekraïne sinds november 2013.