Formeel is de zaak overzichtelijk: de Krim is deel van Oekraïne. Daar hebben de Russische militairen die daar sinds vrijdag de straat op gaan, weinig te zoeken.

Maar er is ook een andere kant. En die is uiterst ingewikkeld. Wie niet beter zou weten, waant zich op de Krim in Rusland. De bevolking is Russisch in alles. De blik is naar het oosten gericht.

Het lijkt erop dat de meerderheid van de bevolking de Russische militairen op straat wel geruststellend vindt. De Europees gezinde noodregering die vorige week in Kiev is aangetreden, wekt onder de Russischsprekenden weinig vertrouwen.

Moskou zegt zich verantwoordelijk te voelen voor de volksgenoten in Oekraïne. Die zouden zich immers bedreigd voelen door de instabiliteit in Kiev. De verschijning van 15.000 militairen op het schiereiland is daarom puur defensief, om het eigen volk te beschermen tegen zijn staat.

Dezelfde tactiek volgt Moskou in andere buurlanden. In de drie kleine Baltische staten biedt het paspoorten aan aan de Russischsprekende bevolking. Als motief geldt solidariteit met volksgenoten, maar het effect is politieke intimidatie. Want Estland, Letland en Litouwen zijn dwergstaatjes ten opzichte van het grote Rusland. In militair opzicht stelt ook het Oekraïense leger weinig voor tegenover het Russische.

De Russische Zwarte Zeevloot maakt de zaak complexer. Na de onafhankelijkheid van Oekraïne in 1991 bleven de schepen in Sebastopol, aan de zuidpunt van de Krim. In ruil voor goedkope gaslevering uit Rusland kan de vloot hier nog tot 2042 liggen.

De Russische beer heeft nooit enige bescheidenheid gekend. Daarom is het niet vreemd dat Moskou ook 10.000 mariniers rond de vlootbasis heeft gelegerd. Toen vrijdag rond twee luchthavens de invasie begon, bleek waarom Poetin daar troepen achter de hand hield.

Voor de komende dagen spelen twee belangrijke vragen. Nu de bezetting van de Krim voltooid is, prangt de vraag of Moskou de militairen opdracht zal geven zich te verspreiden naar de rest van Oekraïne. In de oostelijke regio’s rond Donetsk en Charkov zullen duizenden burgers hen zeker met bloemen opwachten.

Spannend is vooral ook wat de nieuwe regering in Oekraïne gaat doen. Tot nu toe heeft zo’n beetje de hele internationale gemeenschap (op China na) in haar voordeel gereageerd. Dat kan een krachtige diplomatie opleveren. Maar het is niet uitgesloten dat Kiev ook wil vechten.

Die diplomatie heeft een kans, zolang er zich maar geen incident voordoet. Eén ondoordachte daad kan nu tot een kettingreactie leiden en het kruitvat op de Krim tot ontploffing brengen. Dan is het oorlog.