De leden van de SGP in Vlissingen stemmen maandag over de kandidaat voor het lijsttrekkerschap. Er is maar één kandidaat, die bovendien de volle steun van het bestuur geniet: de Vlissingse Lilian Janse (40). Er is dus een aanzienlijke kans dat zij bij de verkiezingen van 2014 de eerste vrouw wordt die voor de partij in de gemeenteraad gaat zitten.

Waarom wilt u fractievoorzitter worden?

„Omdat er niemand anders was. Het plaatselijk bestuur had zes kandidaten op het oog voor het fractievoorzitterschap. Zes mannen. Ze zijn alle zes gevraagd en ze hebben allemaal nee gezegd. Te druk, geen zin, je weet het wel. Toen zei ik tegen mijn vader, die bestuurslid is van de SGP in Vlissingen: Dan wil ik het wel doen.”

Een spontane actie?

„Het was vrij spontaan, maar ik heb vaker gezegd dat ik best politiek actief wil zijn in de gemeenteraad. En dan alleen voor de SGP, omdat dat echt mijn partij is. Ik had voor de ChristenUnie kunnen kiezen, maar dat partijprogramma spreekt me nooit zo aan als dat van de SGP.”

Dit jaar moest de SGP door de rechter gedwongen het vrouwenstandpunt aanpassen. Voor u een uitkomst?

„Helaas is de verandering van buitenaf opgedrongen, onder meer door toedoen van het Clara Wichmanninstituut. Als het helemaal van binnenuit was gekomen, had ik het veel beter gevonden.

Maar aan de andere kant: 80 procent van de SGP-leden heeft voor de wijziging gestemd, dus ik voel me wel gesteund. Als er bijvoorbeeld niet meer dan 52 procent voor was geweest, had ik gedacht: Die paar procent heeft vast knarsetandend voor gestemd. Dan zou ik veel meer tegenstand kunnen verwachten en had ik niet het lef gehad.

Nu ligt het anders. Het is even nieuw, en er zijn mensen die altijd tegen zullen blijven, maar deze mogelijkheid is op een democratische manier tot stand gekomen.”

Tegenstanders beroepen zich op de Bijbel en zeggen dat dit soort zaken helemaal niet democratisch besloten kunnen worden.

„Dan hadden zij ook tegen de koningin moeten zijn. Decennialang zijn de opeenvolgende koninginnen op handen gedragen door de SGP, terwijl dat een veel zwaardere functie is dan het lijsttrekkerschap.

In Israël ten tijde van het Oude Testament werd niet democratisch over leiders gedacht, dat klopt. Israël was een theocratie. Maar wij zijn niet het Israël van het Westen, zoals soms wordt gezegd. Wij hebben vrouwen in de regering, in het onderwijs, in de rechtspraak: daarvan heeft ook de SGP nooit gezegd dat het teruggedraaid moet worden.”

Tegenstanders wijzen ook op de scheppingsorde: eerst werd Adam gemaakt, toen Eva.

„Maar dat betekent toch niet dat de man alles te zeggen heeft en de vrouw maar stil moet zijn? De tijden veranderen. Ik regeer mijn huishouden en meestal heb ik het daarin toch voor het zeggen, als ik eerlijk ben. Zo zal het in veel reformatorische huishoudens gaan. We doen het samen. Dat geldt ook voor een kerkelijke vergadering. Dan bespreek ik met mijn man op wie hij het best kan stemmen. Een vrouw hoeft echt niet nederig ja en amen te zeggen op alles wat haar man zegt.”

Wat vindt het hoofdbestuur van de SGP van uw voordracht?

„Ons bestuur heeft het hoofdbestuur op de hoogte gebracht. Daar was het natuurlijk kreunen en steunen in verband met de te verwachten media-aandacht, maar ze hebben het niet ontraden. Misschien moet je het meer zien als een mededeling van ons bestuur.”

Vindt u dat er posities zijn waar een vrouw niet hoort?

„Over een kerkelijk ambt is de Bijbel heel duidelijk: dat is voorbehouden aan een man. Daar torn ik niet aan en daar hoef ik ook nooit discussies over te hebben. Ik heb geen enkele ambitie om ouderling te worden in de gereformeerde gemeente in Vlissingen, waar wij lid zijn.

Maar de politiek vind ik wat anders dan de kerk. Bovendien heb ik me niet opgedrongen; er zijn eerst zes mannen aangezocht. Ik vind het beschamend dat dat nodig was, omdat het getuigt van politieke desinteresse. Als niemand het wil, dan wil ik het doen.”

De SGP is nu niet vertegenwoordigd in Vlissingen. Hoe groot is uw kans?

„Misschien gaan we een lijstverbinding aan met de ChristenUnie, die hier één zetel heeft. Dan acht ik de kans behoorlijk groot. En als we toch apart gaan, dan raakt de jeugd misschien meer geïnteresseerd vanwege het feit dat ik vrouw ben. Of mensen die eerder vanwege het vrouwenstandpunt zijn afgehaakt, gaan straks misschien juist op mij stemmen.”

U bent de eerste die een dergelijke stap zet. Vindt u zichzelf een typische SGP-vrouw?

„Zo zie ik er niet uit, hoor ik in mijn omgeving. Op filmpjes over de SGP hoor je altijd orgelmuziek en zie je zwarte pakken. Ik loop niet in het zwart rond; gewoon casual. Ik zie er ook niet neerslachtig uit of zo. Ik ben rustig en laat me niet zomaar een mening opdringen.

De SGP-slogan van de laatste keer was: Daad bij het Woord. Dat past helemaal bij mij. Gods Woord staat voor mij bovenaan. Ik weet dat ik veel gebed nodig zal hebben in de gemeenteraad, want ik zal veel alleen staan. Maar dat betekent niet dat het onmogelijk is. Ik ben een nuchtere Zeeuwse; ik laat me niet zomaar gek maken.

Mijn vader heeft jarenlang ook een eenmansfractie gevormd in de gemeenteraad. Van hem heb ik geleerd dat je privé en politiek goed moet kunnen scheiden. Je kunt het hevig oneens zijn met een D66-raadslid, maar na de vergadering moet je ook weer koffie met hem kunnen drinken. Daar ben ik toe in staat; ik heb een erg gladde rug.”

U bent getrouwd; heeft een gezin. Wat vinden uw man en drie kinderen ervan?

„Zij staan er helemaal achter. Dit is echt wat voor jou, zei mijn man. Nu, met alle publiciteit, wordt hij wat zenuwachtiger, maar hij steunt me volledig. Natuurlijk zal ons leven er anders uit gaan zien. Nu loop ik ’s morgens een krantenwijk en ’s avonds heb ik een schoonmaakbaantje, maar verder ben ik overwegend huisvrouw. Vooral in de avonden zal ik vaker weg zijn.” Lachend: „Het leven zal ongetwijfeld diepzinniger worden.”