De bekende negentiende-eeuwse theoloog dr. H. F. Kohlbrugge (1803-1875) had tijdens zijn leven aanvankelijk niet veel vrienden. Maar na zijn dood kwamen er steeds meer, zoals in de Stichting Vrienden van Dr. H. F. Kohlbrugge.
Serie: Over theologen en predikanten
Voorzitter van de stichting, die onlangs een conferentie in Vianen belegde, is de hervormde predikant dr. H. Klink uit Hoornaar. Hij heeft heel wat redenen om een vriend van Kohlbrugge te zijn. Als eerste noemt dr. Klink diens levensloop. „Kohlbrugge stond vaak alleen. Hij werd uit de Lutherse Kerk gezet en was niet welkom in de Nederlandse Hervormde Kerk. Tegelijkertijd is duidelijk zichtbaar hoe God zijn leven leidde. God zorgde ervoor dat hij in het Duitse Elberfeld kon arbeiden, dat hij in moeilijke tijden het hoofd boven water kon houden en dat hij toch enkele vrienden vond. Kohlbrugge kreeg toen geen erkenning, maar later wel, net zoals dat het geval was met profeten als Jeremia en Jesaja.”
Dr. Klink heeft ook inhoudelijk veel affiniteit met Kohlbrugge. Hij noemt de bekende tekst Romeinen 7:14: „Want wij weten, dat de wet geestelijk is, maar ik ben vleselijk, verkocht onder de zonde.” „Kohlbrugge ontdekte de komma na het woordje ”vleselijk”. Die komma is van groot belang. Het heil is niet bij ons te vinden, maar alleen in en door Christus. Christenen zijn voortdurend aangewezen op de genade van Christus. Er is geen sprake van een vooruitgangsgeloof. Door het geloof is er wel toegang tot een nieuwe werkelijkheid, die door Christus op aarde is gekomen en die vruchten draagt.”
De tekst uit Romeinen 7 kan de gemeente van vandaag helpen, denkt dr. Klink. „De eenzaamheid van de gelovigen wordt groter in onze tijd. Daartegenover staan de grote liefde van God en de genade van onze Heere Jezus Christus, die dichterbij komen.”
Ook de heiligingsbewegingen kunnen hun winst doen met de opvatting van Kohlbrugge, aldus de predikant uit Hoornaar. „Mensen worden van zichzelf geen grote gelovigen; ze hebben Christus in alles nodig.”
Als derde punt van waardering noemt dr. Klink de grote geleerdheid van Kohlbrugge, die goed thuis was in de oosterse talen en het Grieks. In de prediking bracht hij de voorchristelijke en de hellenistische wereld, waarin het Nieuwe Testament wortelt, samen. Dr. Klink preekte onlangs over de „levende Steen” uit de eerste brief van Petrus. „Er waren in de tijd van de eerste christengemeente diverse bloemlezingen met citaten uit het Oude Testament. Petrus zal daaruit hebben geput.”
De vrienden van Kohlbrugge weten zich niet alleen verbonden met de predikant uit Elberfeld, maar bijvoorbeeld ook met Augustinus, Luther, Calvijn, Pascal, Groen van Prinsterer, Kierkegaard en Munk. Dr. Klinkt waardeert de vergaderingen van het bestuur van de stichting. „Ik beleef er veel vreugde aan, omdat dan de sfeer van Kohlbrugge en het Reveil vaak even herleeft.”