Beieren is de bakermat van de Europese dag voor de arbeidsvrije zondag, morgen. De Katholische Arbeitnehmer Bewegung (KAB) nam samen met de Oostenrijkse evenknie enkele jaren geleden het initiatief. „We hebben al vijf keer zo’n dag georganiseerd”, zegt woordvoerder Hannes Kreller. „Het aantal deelnemers groeit, hoewel het nog steeds geen massabeweging is.”

Kreller maakt met zijn KAB deel uit van de Allianz fur den freien Sonntag. Daarin komen „alle vakbonden”, sportverbanden en kerken samen. Kreller: „Vanuit verschillende motieven steunen we de vrije zondag. Het zijn niet meer alleen christenen die de rustdag verdedigen. De linkse krant TAZ schreef: De vrije zondag is ook van ons.”

De acties waarmee de KAB aandacht vraagt voor de Europese vrije zondag lopen daarom sterk uiteen. „Gisteren hebben we in München soort sit-in gehouden: Met een groep mensen een minuut of tien op een ligstoel in de winkelstraat. Verder zijn er door het hele land zo’n tachtig lokale zondagsallianties, die allemaal hun eigen acties houden. In Düsseldorf houdt men in de zomer zondags ook straatontbijten, waarbij mensen elkaar uitnodigen iom van de vrije dag te genieten.”

Dat kan mensen ook ontmoedigen om naar de kerk te gaan.

„Als je een vroege dienst neemt, kun je om 10.00 uur nog aanschuiven. Voor ons blijft de zondag wel een religieuze dag. We hebben daarom voor morgen ook liturgie- en preekideeën op onze website gezet.”

Kan zo’n actiedagmorgen zelf ook de zondagsrust bedreigen?

„Het gaat natuurlijk om een vrijwillige inzet voor de gemeenschap. Zulk werk is volgens ons niet ongepast. Het is geen betaalde arbeid zoals productiewerk.”

Welke zondagswetgeving is voor uw beweging ideaal?

„In de meeste deelstaten zijn er vier koopzondagen. Daar kunnen wij mee leven. Maar we vechten tegen uitbreiding. Inkopen doen kan immers zes dagen.

Verder is er allerlei werk op het gebied van politie, gezondheid en toerisme dat gewoon moet worden gedaan.

We zijn heel kritisch op misbruik van de regels. In Keulen hebben stadswijken ruimte voor een paar extra koopzondagen. De praktijk is nu dat je in Keulen elke zondag wel ergens kunt gaan shoppen.

Ook zijn we scherp op ”eenmalige uitzonderingen” voor winkels om op zondag open te gaan. Wij vinden dat prima voor een bedrijfsjubileum. Maar je wilt niet weten hoeveel redenen winkels voor een ontheffing verzinnen. Gemeentebesturen zijn vaak geneigd bedrijven daarin tegemoet te komen. Dat levert onze afdelingen veel werk aan op. De laatste jaren zien we de tendens dat ook productiebedrijven op zondag draaien. Meestal gemotiveerd vanuit de economische crisis. Samen met de vakbonden keren wij ons daartegen. Ons leven bestaat niet uit arbeid, wij arbeiden om te leven.”

Hoe groot is de steun voor de winkelsluiting op zondag?

„Peilingen geven aan dat 80 procent van de mensen tegen uitbreiding van de koopzondagen is. Dat is dus gunstig. Maar van die 80 procent gaat een groot deel op zo’n zondag toch de winkelstraat in. Waarschijnlijk gelokt door de vele mooie aanbiedingen. Dat maakt het beeld wel tegenstrijdig.”

De Duitse grondwet is de enige die de zondag beschermt vanwege „arbeidsrust en innerlijke verheffing.” Speelt dat een rol in het debat?

„Voor ons is dat natuurlijk belangrijk. We kunnen de regeringen daarop aanspreken. Het grondwettelijk hof in Karlsruhe heeft op deze grond enkele jaren geleden extra koopzondagen in Berlijn geblokkeerd.

Politieke partijen zullen ook altijd zeggen dat ze het met dit grondwetsartikel eens zijn. Maar de praktijk is dat de partij die aan de macht is, altijd sterk onder invloed staat van de economische druk.”

Dit is het laatste van vier artikelen over de Europese dag van de vrije zondag.