Zondag is door de Europese zondagsalliantie (ESA) uitgeroepen tot arbeidsvrije dag. In deze moeilijke tijden van economische onzekerheid komen te veel werknemers en werk­gevers onder druk te staan en ziet onze maatschappij het belang van vrije tijd en de participatie van burgers in de samenleving over het hoofd, zo meldt de ESA in een persbericht.

De Poolse vakbond Solidariteit, bekend van zijn geweldloze verzet tegen het communistische Sovjetregime ten tijde van de Koude Oorlog, schaart zich sinds jaar en dag achter het plan om van de zondag een arbeidsloze dag te maken. De organisatie was een van de oprichters van de European Sunday Alliance.

Ook dit jaar voert ”Solidarnosc” met posters en folders actie om het streven naar een arbeidsvrije zondag kracht bij te zetten. Eerder deze week organiseerde de Poolse vakbond een conferentie in Warschau onder de titel ”Zondag – een gemeenschappelijk goed”.

„We hebben geprobeerd mensen ervan te overtuigen op zondag niet naar de winkel te gaan”, zegt Alfred Bujara, woordvoerder van Solidariteit. „Er was veel belangstelling voor onze actie. Het belang van een vrije zondag werd algemeen onderkend. Slechts een enkeling was negatief.”

De Poolse vakbondsman vervolgt: „Wij zijn gemotiveerd om aan dit initiatief van ESA deel te nemen omdat wij willen dat werknemers op zondag een normaal gezinsleven kunnen hebben, vrienden kunnen ontmoeten en rust kunnen nemen”, aldus Bujara.

„Wij denken dat zondag praktisch gezien de enige dag is waarop gezinnen bij elkaar kunnen zijn”, meent Bujara. „Voor kinderen is het standaard een vrije dag en in veel beroepen hoeft er op zondag niet te worden gewerkt. Voor werknemers is het cruciaal om een goede balans te vinden tussen leven en werken.”

Voor de „psychologische hygiëne” van arbeiders is het volgens Solidariteit van het grootste belang dat zij één dag van de week niet aan werk hoeven te denken en tijd hebben om „over andere dingen van het leven” na te denken.

Maar woordvoerder Bujara gaat nog een stap verder. „De zondag moet een dag zijn waarop we tijd hebben om God te loven en het gezinsleven te koesteren. 
De Poolse Rooms-Katholieke Kerk steunt ons daarom ook 
in dit initiatief. Want de zondag is een dag om de Heere te prijzen, volgens de christelijke traditie.”

Dat is niet vanzelfsprekend, zelfs niet in een rooms-katholiek land als Polen, benadrukt Bujara. „Zondagsarbeid is een probleem hier. Tussen de 200.000 en de 250.000 mensen –voornamelijk vrouwen– moeten elke zondag werken. Zij laten hun gezinnen thuis achter. Het maakt hen ook vermoeid, want er is geen ritme in hun leven.”

Het argument dat ondernemers van een arbeidsloze zondag omzetschade ondervinden wijst Bujara van de hand. „In landen als Oostenrijk en Duitsland is de zondag een verplichte vrije dag. Burgers weten dat winkels op die dag gewoon dicht zijn en doen hun boodschappen op een andere dag.”

De wet hebben voorstanders van een arbeidsloze zondag in Polen overigens niet mee. Het Oost-Europese land kent geen legale bescherming tegen werken op de rustdag. Wel voorziet de Poolse regelgeving in verplichte vrije dagen op dertien feestdagen, waaronder Kerst, Pasen, Nieuwjaar en Onafhankelijkheidsdag.

„Volgens de laatste peilingen 
is de helft van de Polen voor 
de invoering van een arbeidsloze zondag en verplichte winkel­sluiting op die dag”, vertelt Bujara.

„Wij hebben, in samenwerking met de Rooms-Katholieke Kerk en andere vakbonden, al diverse resoluties aangenomen waarin wij wettelijke bescherming van de zondag promoten. Wij proberen ook voortdurend politici –helaas tot nu toe tevergeefs– ervan te overtuigen zich achter ons idee te scharen.”

Dit is het tweede van vier artikelen over de Europese dag van de arbeidsvrije zondag.