Alle kreten uit de kelen van de demonstranten richtten zich zondag tegen Vladimir Poetin. Voor zijn protegé Medvedev was in de Moskouse straten geen enkele aandacht. „We staan onverschillig tegenover hem”, zei de 36-jarige Viktoria Plechanova met een wit shirt aan, de kleur van de demonstranten. „Je kunt beter gehaat worden. Dan heb je wat betekend. Maar niemand herinnert zich straks Medvedev.”

„Vrijheid is beter dan geen vrijheid”, sprak Medvedev (46) voordat hij in 2008 president werd. In zijn jaren als president gebruikte hij vaak mooie woorden over democratie. Hij pleitte voor pluriformiteit in de politiek. Hij nodigde afgelopen winter oppositieleiders uit om te komen praten.

Maar bij zijn afscheid zondag gold toch weer de sterke arm van de pro-Kremlinpartij Verenigd Rusland. De oppositie vond zichzelf terug in arrestatiebusjes. Zondag werden tijdens de protestactie in Moskou meer dan 400 demonstranten gearresteerd. Zij zien hierin het bewijs dat Medvedevs woorden geen verschil maken.

De nieuwe premier zette in op de bestrijding van corruptie, modernisering van de economie en hervormingen binnen de politie, die een slechte naam heeft. Op geen van deze terrein zijn de hervormingen succesvol geweest. Al is Medvedev niet voor alles verantwoordelijk. Russische instellingen veranderen niet makkelijk.

Tijdens zijn laatste grote interview aan diverse televisiezenders in april gaf de oud-jurist toe dat hij niet geslaagd is in zijn missie. „Onze vooruitgang is langzaam geweest. En zoals ik vaker heb gezegd, ben ik daar niet blij mee. We moeten dit werk voortzetten.”

Medvedev vormt samen met Poetin (59) een tandem, maar Medvedev stond in de schaduw van zijn leermeester, die van 2000 tot 2008 ook al president was. Poetin is de man die het laatste woord heeft.

Dat begrepen buitenlandse leiders ook. Zij brachten niet alleen een bezoek aan Medvedev, maar ook aan Poetin. Ook in het binnenland moest Medvedev in Poetin zijn meerdere erkennen.

Hij achtte zichzelf niet sterk genoeg om een tweede termijn als president aan te gaan. Als motief voerde hij aan dat Poetin populairder is. In september verklaarden Poetin en Medvedev van stoel te ruilen. Je zou kunnen spreken van een rokade, een schaakterm waarbij de koning en de toren van positie wisselen. Het zorgde in elk geval voor een knauw onder de aanhangers van Medvedev. Zij voelden zich gepasseerd in het politieke proces.

De tandem blijft bestaan, zei Medvedev zonder twijfel tegenover de televisiezenders. Poetin zou als president zijn premier kunnen ontslaan. Maar de twee zijn vrienden en Medvedev is hem altijd dienstbaar geweest.

Medvedev denkt dat hun samenwerking de democratie versterkt. „Ik geloof dat het een goed idee is als het lot van een land en het politieke proces niet afhankelijk zijn van een persoon, maar dat elk besluit wordt genomen na een discussie en dat er meerdere mensen zijn die het politieke proces kunnen beïnvloeden. Dit is normaal en een beweging richting democratie. Iedereen kan gerust zijn. De tandem blijft.”

Maar als premier zal Medvedev zich moeten laten gelden. In het tv-interview beloofde Medvedev door te gaan op de ingeslagen weg. De liefhebber van technologie (hij is actief op sociale media) staat niet sterk. Binnen het Kremlin is het enthousiasme over hem niet groot. Met zijn ideeën vormt Medvedev een bedreiging voor de gevestigde belangen binnen het politieke systeem.

Binnen Verenigd Rusland zal hij de argwaan moeten wegnemen. Medvedev is de beoogde leider van de partij, maar ze zien hem als een liberaal in een conservatieve partij. De oud-jurist probeert dat beeld te veranderen. „Er wordt mij vaak verteld dat ik een liberaal ben, maar eerlijk gezegd, ik kan u vertellen dat ik nooit liberaal heb gedacht. Ik onderschrijf de conservatieve waarden.”

Jevgeni Gontmacher, verbonden aan het Instituut voor Moderne Ontwikkeling, een denktank voor Medvedev, wijst voor het ontwaken van een mondige middenklasse naar Medvedev. Zo zal hij later worden herinnerd. In een artikel voor de internetkrant Gazeta.ru schrijft Gontmacher: „Is hij in staat geweest om corruptie te bestrijden? Nee, dat kon hij niet. Is hij in staat geweest om het investeringsklimaat te verbeteren? Nee, dat kon hij niet. Maar door zijn retoriek en zijn eigen vertrek heeft hij de middenklasse gewekt. Zonder het te willen heeft Medvedev de autoriteiten beroofd van het vertrouwen van het publiek.”